* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Patapos tayong gumastos at mag-shopping, meron tayong mga, anong tawag dito, di naman lahat, di ba, sapat ang kinikita or meron talagang mga ekstra.
00:12.0
Paano nga ba tayo mag-spend wisely na sinasabi nila?
00:16.0
Meron tayong financial expert na naimbita, si Vince Rapizura. Hello Vince! Welcome to Winners Alive!
00:24.0
Hi Tita Winnie! Maraming maraming salamat sa pag-imbita. Nako ha, nagko-compete ako kanina, 90's ka nagka-baby pero bakit paurong ka mag-edad?
00:34.0
Bata-bata. Sabi ko parang ano lang to ha, early 40's, ganyan.
00:38.0
Wuju, wuju, wuju, wuju. Ikaw talaga. Bolero ka Vince, nakakaloka ka.
00:45.0
Pero tingin ko kasi ang dala ng mga maayos ang pagdala sa katawan ang walang problema sa pera. So I think wala kang problema, maayos ang pagdala sa pera ni Tita Winnie.
00:57.0
Thank you for that impression. Maraming salamat. And I want to believe it's true. Pero teka, ikaw ang dapat magpaliwanag. Dahil ang mantra mo, ang pagyaman ay napag-aaralan. Hindi ito inborn, hindi ito minana. How do you do that Vince?
01:20.0
Actually, ang pagyaman na pag-aaralan at napagtutulungan, yan na ang aking sinasabi ngayon.
01:30.0
Oo. Kasi sa totoo lang lahat tayo meron tayong God-given talents, meron tayong binigay na talino at lakas ng Panginoon para magamit natin yan sa pagyaman at pagpapaganda ng ating buhay. So nasa atin ang kalahati ng ating pagpapaganda sa buhay pero no man is an island sabi nga Tita Winnie.
01:55.0
Kaya kailangan din natin ng tulong ng community natin, tulong ng mga nakapaligid sa atin, tulong ng gobyerno natin para tayo umangat sa buhay. For example, si Antoinette at Corinne kanina nagne-negosyo sila. E kung hindi maganda ang mga polisyen ng gobyerno sa pagbigay ng business permit, masyadong tinataga sa tax, di ba? E di rin maganda ang kanilang, maapektuhan ang kanilang pagyaman. Kaya ang pagyaman, napag-aaralan at napagtutulungan.
02:24.0
E kung halimbawa, Vince, kulang. Halimbawa medyo hindi ganoon ka-efficient ang government policies to support small businesses.
02:54.0
What should I do? Gusto kong magnegosyo."
03:24.0
So tulungan natin ang mga tamang tao, ilukulok natin ang mga tamang tao para umayos ang mga programa na ibigay sa atin. Pero in fairness naman, Tita Winnie, sa mga nakaraang administrasyon, magpula, yellow o kung ano ang mga kulay yan, ay mayroon namang nagawa para sa mga micro and small enterprises na tinatawa.
03:54.0
Small, medium, and micro entrepreneurship mga bandang early 2000. Am I right, Vince?
04:25.0
Pwede naman yung product na iaangat yung specialty ng bawat region o bawat probinsya. At saka ang laki rin ang nagawa ng Department of Tourism. Ang secretary pa noon si Sir Dick Gordon.
04:46.0
Ako naman, yang pag ang mga local products natin noong araw. Naalala mo yung sa Intramuros, yung tent?
04:55.0
Wow! Philippines!
04:57.0
Yes! Diba? Ang ganda nun!
05:01.0
Magka-batch talaga tayo, Tita Winnie.
05:04.0
O alam mo rin, mahigit 50 anyos ka na rin.
05:08.0
Pero meron din mga programa. Yung Department of Trade and Industry for example, meron mga negosyo centers.
05:18.0
So sa totoo lang dapat kasi talaga ang ginagawa natin mga Pilipino, ang mga nasa administration ay ipinagpapatuloy yung mga magagandang programa noong nakaraan.
05:28.0
Hindi yung pabago-bago. So nag-work yung sa microfinance, nag-work yung sa negosyo center, nag-work yung sinasabi natin sa Wow! Philippines na nasa showcase dati. Sana maipagpatuloy yung nangyayari.
05:41.0
Yung mga magaganda, sana maipagpatuloy. Tama yung sinabi mo, okay ako dyan na porket bago ang mamumuno, babaguhin lahat. If it ain't broken, why fix it? Diba? Just continue using it. Very good.
06:02.0
Okay, mabalik naman tayo sa ordinaryong Pilipino na empleyado, may maliit na negosyo. Paano kaya nila, anong maipapayo mo Vince kung paano nila mamanage ang kanilang pera para ito lumago at hindi naman sila naghihikahos?
06:23.0
Right. So pupunta na tayo sa usapin ng budgeting. At ang pagsinabi natin sa usapin ng budgeting, ito talaga ay may dalawang functions. Gaano kakakalakas kumita at gaano kakalakas gumastos.
06:37.0
So ang maganda natitignan natin ay maghanap tayo ng paraan na madagdagan ang ating kita and kung kaya natin at the same time na magtipid at makadelihensya at makagawa ng paraan para bumaba ang gastos, yun talaga yung perfect way of money management.
06:56.0
So doon na tayo sa expense side. Ako ang lagi kong sinasabi sa budgeting, kung tayo ay kumikita ng P25,000 or less per month, tayo po ay ifollow natin itong aking budgeting rule.
07:13.0
Ang budgeting rule ay 5% yung i-allot natin for insurance, 10% for savings, tapos yung natitirang 85% yan yung pagkakasyahin natin sa ating mga gastusin.
07:27.0
So if you're done P25,000 per month na yung kinikita mo ay magsusundin mo 5% for insurance, 15% for savings, 20% for investments, and then 60% yung pang gastos.
07:45.0
May dagdag kang investment pagka mataas na sa P25,000.
07:50.0
Yes. Kasi yun yung nakakalimutan tita Winnie ng mga karaniwang Pilipino na mag-invest at an early age. Dapat habang maaga magsimula na.
08:02.0
Kasi yung paonti-onti na yan na pagsisave mo, pag-invest mo, pagdating ng 10-20 years malaki na yan.
08:10.0
Totoo ka dyan. Noong kabataan natin Vince, hindi pa uso yung insurance. Ang advice mo may insurance ng kasama. Noong araw, nega na munang insurance, mahal yan.
08:24.0
Ngayon necessity na magkakaroon ng insurance. Very good. So ulitin natin.
08:29.0
Sa limbawa P20,000 ang amount ang iyong kinikita, 5% sa insurance. So P5,000. Tapos P1,000.
08:45.0
Tapos 10% for savings. So P2,000. Yung natitita, yun yung expenses. So sa P3,000, ang matira mo P17,000 a month, yun ang babudget mo sa mga bayarin.
09:01.0
Yes. Sa mga bayarin. Kasi yung iba, ang ginagawa Vince, bayarin muna bago mag-save.
09:09.0
Oo. Actually kaya yun. Ang rule talaga ay save and invest as much as you can.
09:18.0
So kung marami kasing nahihirapan doon, but walang guidelines. Kaya binigyan ko na ng minimum.
09:24.0
But of course you are always welcome to save more and invest more.
09:29.0
Kaya dapat talaga uunahin natin yung savings at insurance lalong-lalong pag maliit pa yung kita natin, i-practice na natin siya habang maaga pa so that it becomes second nature.
09:42.0
So isang tip ko rin dyan Tita Winnie, lalong-lalo na kapag tayo ay mga sumusweldo, magbukas tayo ng separate na bank account tapos pwede mo naman i-program doon sa online banking mo na every month mag-de-deposit na ng ganitong amount doon sa kabilang bank account mo.
10:01.0
Automatic? Deposit? Oo. Kasi kapag iniisip mo siya buwan-buwan na mag-save ako, mag-insurance ako, nako, mapapagod ka at mat-attempt ka. So you have to make it automatic na ang dami ng paraan ngayon yan para maging automatic.
10:17.0
Evin, isa na lang, last na lang ito. Wala ba akong allowance-gastos for myself? Kasi syempre ako naman ang nagtatrabaho. Pwede bang bigyan ko rin ng allowance sarili ko?
10:34.0
Correct. Of course pwede naman yun. Kaya ngayong sa expense side hindi na ako naglagay kung saan mo siya gagamitin, kung pagkain ba yan, damit, pang bakasyon. Kasi iba-iba tayo ng gusto sa buhay.
10:47.0
Para sa akin, i-secure mo yung savings, investment and insurance, bahala ka na kung saan mag-gastusin yan. Kung gusto mong magparetoke ng muka, go. Kung gusto mong mag-travel around the world, go. Basta nakuha mo meron kang investment, savings and insurance.
11:05.0
Kasi may business owners tayo kanina tita Winnie, ang isang tip ko lang sa kanila kasi irregular ang kanilang income. So i-follow pa rin nila yung ating percentages. Kapag malakas yung kita, malakas din ang savings and investment mo dapat. Kapag humina, hihinaan din natin.
11:28.0
Yung 520 mo, ano lang yan? Minimum? Average? Very good. It's so nice talking to you, Vince. Ngayon na kita na-discover.
11:42.0
Parang online naantay ko actually sa mga kabilang mga istasyon. Parati na ako na-invite. Ayaan mo tatawagan ka namin ulit. At siyempre ating mga winners kailangan magkaroon ng kaperahan winning moment.
11:58.0
Thank you so much, Vince. Do you have a social media account? Do you have a platform para baka nagbibigay ka doon ng more tips and advice? So i-follow niyo lang po ako sa Vince Rapizura Facebook page ko at mag-subscribe din po sa Usapang Pera or Vince Rapizura na YouTube channels.
12:19.0
Very good. Maraming maraming salamat, Vince. Thank you din po. Thank you. Happy weekend. Ang ating bagong bagong discovery na financial expert si Vince Rapizura.
12:34.0
Thanks for watching. Kung may kapamilya, kaibigan, o pakilala kang tingin mo ay magiging interesado dito sa video, please share to them or tag them in the comments section.
12:45.0
Siyempre, kung nagustuhan mo ang video, pusoan mo na ito. Subscribe ka na rin. As always, feel free to write your questions, comments, and opinions respectfully.
