00:37.0
sasabihin sa'yo nung magpapautang sa'yo na pag umiram ka ng 100,000 ay maliit lang daw ang tubo, 10% lang.
00:43.9
Ngayon kung hindi mo alam ang 10% monthly versus 10% annually, dyan ka checkmate ka sosyo.
00:50.3
Palalabasin nung kausap mong magpapautang sa'yo na maliit lang yung porsyento niya kasi 10% lang.
00:55.4
Samantalang sa iba e 12% daw at 15% at iahalin tulad pa nila yan sa bangko.
01:00.6
Ngayon dahil hindi ka pa nga matalino about sa pera, akala mo nakaisa ka.
01:04.3
Akala mo nakautang ka na maganda yung interest o deal.
01:07.2
Ang hindi mo alam, 10% monthly yung sinasabi niya at kinukumpara niya ito sa 10% annually ng mga bangko
01:13.4
o ng ibang mga mas legit na mga financial institutions.
01:16.3
Ang 10% monthly, itimes mo yan sa 12 months ay 120% dyan mga kasosyo.
01:22.2
Samantalang doon sa mga legit na mga nagpapautang, e ang usapin doon e sabihin mo ng 15% annually ang tubo
01:29.1
sa hiramin mong pera.
01:30.4
Ibig sabihin, kung nakahiram ka ng 100,000, need mo lang ibalik ang total amount na 115,000 sa loob ng isang taon.
01:37.6
Samantalang pag humiram ka ng 10% per month, ang kailangan mong ibalik sa nagpautang sa iyong sakim
01:42.5
na nagkukubli na tutulungan ka lang naman daw niya, e ibabawong ka talaga niya sa utang.
01:46.7
Dahil nga, 10% monthly, pautang niya sa'yo.
01:50.1
At ang ibig sabihin doon, kung humiram ka nga ng 100,000, ang kailangan mong total ibalik sa kanya sa loob ng isang taon ay 220,000.
01:58.5
Sobrang laki doon mga kasosyo, hindi na yun makatao at labag na yun sa batas.
02:03.9
Kaya pinagdidiinan ko ngayon mga kasosyo na kung gagamit ka ng pera ng iba,
02:08.1
linawin mo kung yung 10% na pinagmamalaki niya ay monthly ba yan o annually.
02:12.8
Dahil yung akala mong tinutulungan ka, ang totoo ay nilalamangan ka.
02:17.2
Ginagamit yung masamang sitwasyon mo sa buhay mo ngayon, naggipit ka para sila'y kumubra ng kumubra.
02:22.1
Huwag pa uto mga kasosyo, maging matalino sa pera, alamin kung 10% monthly ba ang pinag-uusapan nyo o 10% annually.
02:28.6
At syempre yung 10% dyan ay pwede magbago.
02:30.6
8% monthly ba pinag-uusapan nyo o 8% annually.
02:33.5
15% monthly ba o 15% annually.
02:36.0
O kaya pag alam mo na ang pinagkaiba niyang dalawa na yan at nagamit mo sa buhay mo, mas matalino ka na ngayon sa pera.
02:41.2
Basta huwag pa uto mga kasosyo sa mga nagpapautang na nagpapanggap na sila'y mga tumutulong lang naman.
02:47.5
Hindi sila tumutulong.
02:48.7
Elemento sila para lalo ka pang maghirap at hindi makaahon agad sa iyong masamang sitwasyon.
02:54.4
Isang sign na malalaman mo na matalino ka sa pera ay ang
02:57.6
you know the difference between total sales versus gross profit versus net profit.
03:03.8
Sa usaping pagninegosyo mga kasosyo, dito maraming nagkakaguluhan.
03:07.6
Kaya marami rin na uuto. Ang mga halimbawa niyan ay may mga kakilala ka
03:11.4
na pinapresentahan ka ng mga business proposal, mga business opportunity o balak kang utuin for short.
03:16.8
Papakitaan ka nila na malaki ang kinikita nila.
03:19.2
Papakitaan ka nila ng 1 million total income nila.
03:22.6
Ngayon, ikaw naman mauuto kasi ang tingin mo dun sa 1 million income nila na pinapakita sa'yo
03:27.7
e 1 million yung binubulsa talaga nila o yung talagang kita nila.
03:31.4
Ang hindi mo alam na yung pinapakita nila e total sales lamang yun.
03:35.3
Hindi pa dun bawas yung mga expenses, cost para ma-achieve o ma-deliver
03:39.6
yung kinita nila na 1 million na pinagyayabang sa'yo.
03:42.2
Ikaw naman mauuto ka kasi mabubulag ka na 1 million yung kikitain
03:45.9
basta magpasok ka ng ganitong halaga.
03:47.7
Ang hindi mo alam, pag sinama sa usapan yung mga cost nila, yung mga gastos nila,
03:52.0
e ang totoo, lugi sila.
03:53.5
Mauuto ka dyan dahil hindi mo alam ang pinagkaiba ng total sales versus gross profit versus net profit.
04:00.6
Yung income na pinapakita sa'yo para mauuto ka ay malamang total sales lamang yun.
04:05.1
O sales revenue o total income.
04:07.7
Income, yun nasa tuktok sa listahan ng financial statement.
04:11.0
Ngayon dahil mas matalino ka na sa pera, mga kasosyo,
04:13.5
lilinawin mo sa kausap mo kung yung sinasabi niya bang figure o amount, e total sales ba yun?
04:18.5
Gross profit o net income?
04:20.5
Ang pinagkaiba ng total sales ay hindi pa bawas yung mga gastos.
04:24.4
Ngayon, may dalawang klase ng gastos sa usaping negosyo.
04:27.2
Yung direct cost at yung indirect cost.
04:29.4
Yung total sales, pag binawasan mo ng direct cost, yung tira doon gross profit.
04:34.3
Ngayon, pwede ka pa rin utuwin dyan.
04:36.3
Yung total sales nila halimbawa o total income na 1 million,
04:39.4
papakita nila sa'yo na ibinabawas lang nila doon yung cost nila.
04:42.3
Pero ang binawas lang nila doon yung direct cost,
04:45.0
yung cost ng produkto o servisyo para ma-deliver yun.
04:47.9
Kaya malaki pa rin yung matitirang gross profit.
04:50.3
Mauutu ka pa rin kasi papakita sa'yo 500,000 ko no.
04:53.6
Ngayon, hindi pa tapos ang usapan.
04:55.3
Dahil may tinatawag pang net profit,
04:57.1
eto yung gross profit minus indirect cost.
05:00.1
Yung indirect cost yung mga hindi obvious o mga hindi related, directa
05:04.5
sa produkto o servisyo o oportunidad na pinanguutu nila sa'yo.
05:08.4
Kailangan mo malaman na ano pa yung mga indirect cost nila
05:11.9
at doon mo lang tunay na makikita kung may kita ba yung opportunity o wala.
05:15.6
Kung may kita ba yung pinapresent sa'yong business na inbesan mo daw ko no.
05:19.3
Pero ang totoo, lugi sila at ang pag-asa lang nilang kumita
05:22.2
e yung mautu ka para mag-invest sa sinasabi nila.
05:25.2
Napapaniwalain kang kumikita sila pero hindi naman talaga
05:28.7
at para magkapera sila, kailangan kanilang mapaniwala
05:31.7
at magbigay ng pera sa kanila.
05:33.4
So, maging matalino sa pera, mga kasosyo.
05:35.3
Kung may kausap kayo about sa benta-benta, sales, profit,
05:38.8
linawin kung total sales ba yung lumalabas sa bibig ng kausap mo,
05:42.2
gross profit ba yan o net income talaga
05:44.8
para nakakaintindihan lang kayo
05:46.5
kasi nagkakapalit-palit ng mga ibig sabihin ng mga salita na yan.
05:49.4
Total sales, sales revenue, total income, income, monthly income,
05:53.9
kita, neto, pinagbabalibaliktad ang mga ibig sabihin niyan
05:57.6
para lamang makapang-uto.
05:59.0
Kaya huwag pa uto mga kasosyo, maging matalino sa pera.
06:01.8
Maging sanay kayo na sa utak nyo iba-iba ang ibig sabihin ng
06:04.4
total sales, gross profit, net income.
06:06.8
Walang umakasensong negosyate na hindi alam ang pinagkaiba-iba nyan mga kasosyo.
06:10.1
At sa Tagalog ng mga yan, yun yung mga salitang
06:12.0
benta, kita, tubo, yung mga salita na yan.
06:14.8
Iba-iba ang ibig sabihin niyan.
06:16.2
Magsanay mga kasosyo na sa utak natin magkakaiba po yan.
06:20.2
Isang sign para malaman mo kung matalino ka sa pera ay ang
06:23.4
you know the difference between capital gains versus cash flow.
06:27.4
Kadalasan sa mga nagsisimula ng negosyo, e capital gains lang yung
06:31.7
alam nila sa utak nila.
06:33.1
Ang capital gains sa Tagalog, e masasabi natin yung tubo.
06:36.5
Yung tubo mo pag halimbawa binili mo tong produkto na to
06:39.6
kunwari, binili mo to ng 1,000 pesos at ibebenta mo sa alagang 1,500.
06:44.7
So, ang tubo mo ay 500 pesos kada transaksyon.
06:47.8
Yung kinita mo 500 pesos, yun yung capital gains mo.
06:51.1
Yung gain sa in-spend mong kapital na 1,000 pesos para sa
06:55.0
cost ng binibenta mo.
06:56.2
Karamihan sa mga taong may ipon, dahil tinuruan kayong mag-ipon
06:59.7
para yumaman daw kuno, karamihan sa inyo mayroong 500,000.
07:03.4
Ngayon yung 500,000 nyo, ibibili nyo ng investment o kaya ng
07:07.4
kung anong pinangutusan yung pagkakitaan nyo daw.
07:09.9
At garantisadong tutubo daw ito ng 50% o ng 100% o ng 25%.
07:14.9
Kung basta kayo halimbawa ng 500,000, at huwag mag-alala,
07:18.0
pagtapos ng ilang panahon, tutubo daw yan ng 50%, halimbawa.
07:22.1
So, yung 500,000 nyo magiging 750,000.
07:25.3
After nyong kumita ng 250,000, tapos na ang maliligayang araw nyo.
07:29.8
Bakit? Kasi tapos ne.
07:31.0
Yung 500,000 nyo, flinip nyo lang at naging 750,000.
07:35.0
Capital gains po ang tawag dun.
07:36.7
Kadalasan isang transaksyonan lamang, hindi siya repeatable,
07:39.8
hindi siya scalable, hindi siya sellable na negosyo.
07:42.6
Kumita ka nga ng mabilis ng 250,000, pero after nun nga nga na,
07:47.0
Dahil ang klase ng pagkita mo ay capital gains.
07:49.5
At isa pang hindi maganda dyan sa capital gains na kitaan,
07:52.1
eh yan ang may pinakmalaking tax sa mata ng gobyerno.
07:55.1
So, ano naman ang cash flow?
07:56.7
Ang cash flow, mga kasosyo, ay kita na hindi malaki ang porsyento
08:00.6
with respect sa iyong kapital,
08:02.0
pero mas tuloy-tuloy, repeatable, scalable,
08:05.5
at sellable yung iyong sistema o negosyo.
08:08.0
Intindihin nyo maige ang mga susunod kong mga kasasabihin, mga kasosyo.
08:11.0
Dahil mahirap intindihin ang cash flow,
08:12.9
pero pag naintindihan mo ito, mga kasosyo,
08:14.5
hindi hindi ka na mawawalan ng pera sa talang buhay mo.
08:17.5
Kahit na ang totoo, wala ka talagang pera.
08:19.6
Paano yun? Pakinggan mo ang mga sasabihin kong ito.
08:22.0
Ang capital gains, ang pinag-uusapan lang lagi dito ay kitaan.
08:25.7
Magkano ang kinita mo pag naglabas ka ng ganito.
08:29.6
bumili ka ng second hand na kotse sa halagang 200,000,
08:32.8
inaayos mo ng kaunti at re-neasel mo ng 300,000.
08:36.0
So, kumita ka ng 100,000.
08:37.8
Capital gains profit.
08:39.0
Sa usaping cash flow naman,
08:40.5
bumili ka ng second hand na kotse ng 200,000
08:43.4
at nagsimula ka ng negosyong driving school
08:45.7
na ang kita mo lang sa kada customer mo ay sabihin na nating 10,000.
08:49.6
So, itong binili mong kotse ng 200,000 ay kailangan mo ng 10 customer
08:53.5
para kitain mo yung capital gains kung bebenta mo lang
08:56.0
at i-re-reasel mo lang yung 200,000 mong biniling lumang kotse
08:59.4
at inaayos mo ng kaunti at naging 300,000 ang value niya.
09:02.2
Sa cash flow gaming,
09:03.5
yung kotse yung binili mong 200,000,
09:05.4
ginawa mong negosyo na driving school,
09:08.1
kailangan mo lang ng 10 customer
09:09.9
para matalo yung capital gains na pwede mo rin namang pagkakitaan.
09:13.6
Ang kagandaan sa cash flow gaming,
09:15.2
hindi ka lang naman hanggang 10 customer
09:17.4
sa iyong sinimulang negosyong driving school.
09:20.4
Eh kung nilupitan mo pa
09:21.8
at kaya mo magkaroon ng 20 customer kada buwan,
09:24.6
pwes ang kinita mo dun sa ininbesan mong kotse ng 200,000
09:29.5
na mas malaki na ng 100,000
09:31.4
versus dun sa binay and sell mo lang sana yung kotse.
09:34.2
At ang kagandaan mismo sa cash flow,
09:35.9
kung 20 customer ang kaya mo paglingkuran sa loob ng isang buwan,
09:38.8
pwes meron ka pang mga susunod na buwan.
09:41.6
tuloy-tuloy yung kita mo
09:43.5
sa isang investment mo lamang na 200,000
09:46.1
sa pagbili ng second hand na kotse.
09:47.8
May pagka unlimited yung kitaan mo
09:50.4
dun sa investment mo na 200,000
09:52.7
sa pagbili ng kotse.
09:54.3
At iscalable tong sistema na to
09:55.8
na pwede mong ulitin mula sa iyong lugar ngayon,
09:58.1
papunta sa iba't ibang lugar o saan man sa mundo.
10:00.5
Kung iscale mo siya gamit ang mga level 2 business model
10:03.3
na na-explain ko sa video na to,
10:05.4
panoorin mo mamaya.
10:06.4
At ang isang kagandaan pa sa cash flow gaming,
10:08.6
yung paulit-ulit mong transaction,
10:10.7
pag pinasok mo sa banko ng paulit-ulit dyan,
10:13.4
labas-pasok ang pera mo sa banko,
10:15.1
dyan ang banko tuwang-tuwa lalo sa iyo.
10:17.4
Dahil alam nilang hindi capital gains ang iyong laro
10:19.6
at alam nila na cash flow gaming
10:21.4
ang iyong pinagtatrabahuan.
10:22.9
Kaya yung mga financial institutions,
10:24.3
yung mga legit na banko,
10:25.4
at makaka-access tayo sa mga financial instruments
10:28.3
para lalo pa natin palawakin
10:29.8
etong cash flow business natin.
10:31.5
Basta capital gains versus cash flow.
10:34.1
Mahirap yan maunawaan mga kasosyo
10:35.9
pero ipagdasal mo na maintindihan mo.
10:38.4
Hindi ipunan ang labaan,
10:40.1
paikutan ito ng pera.
10:41.9
Hindi tubo, hindi capital gains,
10:46.3
Paulit-ulit na maraming beses na maliliit na kita,
10:49.7
yan ang asamin mong magkaroon ka
10:51.4
na klase ng negosyo mga kasosyo.
10:53.3
Hindi yung one time big time,
10:54.8
hindi yung mabilisa na tubuan ng pera.
10:56.8
Ang cash flow ay usapin kung sino may ari ng sistema.
10:59.8
Yung sistema ang paulit-ulit na iniikutan ng pera
11:03.1
dahil merong itong malupit na serbisyo o produkto
11:05.7
na nagbibigay ng benepisyo sa maraming tao.
11:08.0
Magnegosyo ka kasosyo,
11:09.4
dyan mo matututunan kung ano ba talaga yung sinasabi kong cash flow.
11:13.6
Isang sign para malaman mo na matalino ka sa pera ay ang
11:16.7
gumagastos ka pero hindi sagad.
11:18.7
Sa panahon natin ngayon mga kasosyo,
11:20.4
napakaraming nagpapayo na magtipid.
11:22.8
Huwag gumastos, umiwas sa gastusin.
11:25.2
Pwes para sa akin, mali po yun mga kasosyo.
11:27.8
Hindi tuusapin na pag-iwas sa gastusin.
11:30.2
Usapin ito ng disiplina sa sarili.
11:33.3
Disiplina na hindi umiwas sa gastos.
11:36.2
Bagkos alam mo lang ang iyong limitasyon.
11:39.5
Halimbawa, isa kang binata at nagtatrabaho ka sa isang maayos na kumpanya.
11:42.8
Ngayon yung mga katrabaho mo nagkayayaan na magburakay kayo, mamasyal.
11:46.3
Ngayon kung naniniwala ka na magtipid, huwag gumastos,
11:50.1
lalo na sa mga bagay na pamamasyal,
11:52.2
diyan nawawala ng saysay ang iyong buhay.
11:54.4
Kunti na nga ang pera mo,
11:55.8
ia-isolate mo pa yung sarili mo dahil takot na takot kang gumastos.
11:59.3
Kaya ang ending, tatanda kang walang kakilala, kaibigan at kapalagayan ng loob
12:04.4
dahil lang sa pinaniniwalaan mong payo na huwag gumastos,
12:07.9
magtipid ng sagad hanggang sa ma-isolate mo na nang ma-isolate yung sarili mo
12:11.8
tapos pag tanda mo, magtataka ka kung bakit wala kang kaibigan
12:15.6
o kakilala o naniniwala sa'yo.
12:17.6
Eh kasi iwas ka ng iwas sa ibang tao
12:20.0
kasi tipid na tipid ka sa kada piso ng pera mo.
12:22.6
Walang problema sa gumastos.
12:24.3
Ang masama sa pinaniniwalaan ko ay yung gumastos ka ng sagad
12:28.0
na lagpas sa limitasyon na tinakda mo para sa sitwasyon na yun.
12:31.7
Sa halimbawang pumunta kayo halimbawa ng burakay na mga kaibigan mo
12:35.1
nagyaya sa'yo mga ka-office mate mo,
12:38.0
Pero kung halaan mo lang na pera doon ay 25,000,
12:40.5
dito ka masusubok kung matalino ka sa pera o hindi.
12:43.5
Sa sitwasyong nasa burakay na kayo
12:45.1
at 25,000 lang halaan mong pera para doon
12:48.0
at napunta kayo sa sitwasyon na napakasaya nyo,
12:50.5
napainom kayo ng masarap,
12:51.8
napunta kayo sa lugar na kung saan sa burakay
12:54.3
kailangan yung gumastos na higit pa dun sa inyong binalak o plinano.
12:58.6
Sa mga sitwasyong sobrang saya kasi natin mga kasosyo
13:00.9
pag nando na tayo sa gitna ng pagdidesisyunan
13:03.4
kung gagastos pa ba o hindi,
13:04.9
sa kalagitna ng sobrang kasiyahan,
13:06.9
diyan nagkakatalo kung matalino ka ba sa pera o hindi.
13:10.7
Ang pagiging matalino sa pera ay hindi ito hindi humarap sa temptasyon.
13:14.7
Ang pagiging matalino sa pera ay yung pag napaharap ka sa sitwasyon
13:18.1
na tempting gumastos ng sobra
13:20.6
ay dapat dyan natin kayang sabihin na
13:22.2
nakupo, hindi ko na kaya dyan, hanggang dito lang ang kaya kong gastusin.
13:26.0
Nakaya mong sabihin na pass na muna ako dyan,
13:28.4
hanggang dito lang ang kaya kong gastusin.
13:30.8
May pera pa ako pero hanggang dito lang ang kaya ko ngayon.
13:33.6
Yan ay pagdidesisyon sa sobrang sayan nyo mga kasosyo.
13:36.4
Sa buhay, na sobrang sayan nyo kasama ang ibang tao,
13:39.4
na wala naman sa plano nyo na gumastos pa,
13:41.4
pero dahil sobrang sayan nyo nga,
13:43.0
hala sige gastos pa hanggang hindi ubos ang pera,
13:45.8
yan ang pinakaiba ng matalino sa pera sa hindi mga kasosyo.
13:50.0
hindi ito pag iwas sa gastos.
13:52.9
Ito'y kahit gumastos ka,
13:54.6
harapin mo yung temptasyon
13:56.9
at dyan ka mauhubog na madisiplinado ka sa pera o hindi.
14:00.4
Pag umiiwas ka lang ng umiiwas sa gastos mga kasosyo.
14:03.4
Ang backlash niyan,
14:04.6
hindi natin natitrain yung sarili natin
14:07.2
na maging disiplinado sa pera,
14:09.1
kaya hindi ka rin magiging matalino.
14:11.0
Tagu ka lang ng tago,
14:12.2
takbo ka lang ng takbo sa mga gastusin.
14:15.0
Kailangan natin matutong maging disiplina sa pera,
14:17.9
lalo na sa mga sitwasyong tempting,
14:21.0
at sobrang lakas ng impluensya
14:23.2
ng mga tao sa paligid natin.
14:24.8
Practicin mo yung sarili mong hindi tumakbo sa gastos.
14:27.4
Practicin mo yung sarili mong maging disiplinado sa paggastos.
14:30.8
Malaking pinakaiba nun.
14:32.2
Ang pinupoint out ko mga kasosyo,
14:35.2
wag mong itago yung sarili mo ibaon sa lupa
14:37.5
at kinalimutan mo na yung ibang tao sa paligid mo.
14:40.0
Dahil kung hindi,
14:40.7
tatanda ka mag-isa,
14:42.1
walang may kapanalig sa'yo
14:43.7
dahil takbo ka ng takbo sa gastos.
14:45.7
Makisalam mo ha, oo.
14:47.2
Pero alam mo lang dapat yung limitation mo.
14:49.8
Yan ang pinakaiba ng matalino sa pera sa hindi.
14:53.3
Isang sign na matalino ka sa pera ay ang,
14:55.7
you can say no or say yes,
14:59.2
Sa usaping paggastus sa pera mo mga kasosyo,
15:01.4
sa pagdidesisyon kung gagastus ka ba o hindi,
15:04.0
matalino ka kung ang desisyon mo ay hindi nang gagaling sa ibang tao.
15:08.3
Kung gagastus ka ba o hindi,
15:09.8
ay hindi mo kailangan ng aproba ng iba
15:11.9
para magdesisyon sa sarili mo.
15:13.7
Halimbawa, may uutang sa'yo.
15:15.3
Kung may lalapit sa'yo na gustong umutang,
15:17.4
magdesisyon ka based sa sarili mo
15:19.4
kung gusto mong pautangin o hindi.
15:21.6
Huwag yung magdidesisyon ka
15:23.1
kasi awang-awa ka dun sa tao
15:24.9
na kahit ayaw mo,
15:27.2
at alam mo naman na hindi magkakabayaran.
15:29.3
Ang gusto mong ipunto mga kasosyo,
15:31.0
kung ayaw mong pautangin,
15:32.6
huwag mong pautangin.
15:34.8
dahil ang galing lang nilang magpaawa.
15:36.6
Naniniwala ako mga kasosyo
15:38.2
na alam mo na inuutu ka lang yan o hindi.
15:42.4
huwag kang magpautang.
15:43.8
Kung gusto mo talaga siyang pautangin,
15:45.2
pautangin mo kasi gusto mo
15:46.8
at hindi yung nagpautu ka lang.
15:48.5
Karoon din halimbawa may gusto kang bilin
15:50.7
o may ayaw kang bilin.
15:52.2
Pag ayaw mo, huwag.
15:53.4
Kung gusto mo, bilin mo.
15:54.6
Kahit pasabi ng iba na huwag.
15:56.0
Magdesisyon ka sa sarili mo.
15:57.8
Huwag kang umasa sa sasabi ng ibang tao sa'yo
16:00.2
about sa paggastos na pinaplano mo.
16:02.6
Case in point, gusto mo magsimula ng negosyo.
16:04.3
Ayaw ng nanay mo magsimula ka ng negosyo.
16:06.3
Ayaw ng asawa mo kasi baka malugi ka lang at delikado.
16:09.2
Ayaw ng mga kaibigan mo kasi
16:10.9
hindi ka naman daw ganong kagaling
16:12.4
at siguradong malugi ka lang naman din daw dyan.
16:14.7
Ngayon, huwag kang bumasi sa kanila
16:16.3
kung gusto mo magnegosyo ka,
16:18.1
gumastos ka sa negosyo mo.
16:19.7
Kahit malugi yan,
16:20.8
walaan silang pake kasi nagdesisyon ka.
16:22.8
Sa'yo manggaling ang oo o hindi.
16:24.6
Sa gusto mong gawin sa perang pinaghirapan mo.
16:26.8
Kung huwag, huwag.
16:27.7
Kung oo, oo, ang mas mahalaga yung sa'yo galing
16:30.7
ang desisyon mismo.
16:32.8
Isang sign na matalino ka sa pera ay ang
16:35.1
you spend to try, not to greed.
16:37.7
Let me explain, mga kasosyo.
16:39.3
Sa usaping paggastos sa pera,
16:41.1
ang prinsipyo ng mga matatalino sa pera
16:43.4
ay pag gumastos sila,
16:44.8
lalo na sa mga bagay na hindi sigurado,
16:46.7
ay para subukan ito
16:48.1
at hindi para maging ganid
16:49.9
sa oportunidad na nakita nila.
16:51.8
Maraming tao na susunugan ng pera na uubusan
16:54.4
dahil pinusta na nila lahat
16:56.2
dahil masyado na silang nabulag sa laki ng posibilidad nilang kitain.
16:59.4
Hindi pa sila sigurado sa bagay na yun.
17:01.5
Pero dahil nauto sila na mas malaki ang gastos sila
17:04.3
o invest nila doon,
17:05.6
mas malaki ang aamigin nila.
17:07.1
Ngayon, hindi sila gumastos para i-testing.
17:09.5
Gumastos sila, nag-invest sila dahil naging ganid na sila sa pera.
17:12.9
Maging disiplinado na ang lahat ay pag-testing lamang.
17:16.0
Huwag maging hayok sa mabilis na pagkita ng pera
17:18.7
dahil yan ang tutupok sa matagal mo ng linikom na pera
17:21.6
dahil sa kasakaman.
17:22.6
Maging disiplinado na pag may nakita kang business opportunity,
17:25.8
eh hindi mo ipusta lahat, isugal lahat.
17:27.9
Kahit pag gaano kalaki yung oportunidad na pwede mong kitain.
17:31.2
Mas malaki oportunidad, mas malaki ang tsansa
17:33.8
na hindi magtagumpay yan.
17:35.5
Dahil papalapit ka ng papalapit sa realidad na hindi na business opportunity yan.
17:39.5
Bagkos isa na yung malinaw na sugal.
17:41.7
Iba ang sugal sa tunay na oportunidad.
17:44.0
Huwag mong isugal ang pera mo.
17:45.6
Huwag mong ipusta
17:46.8
dahil nag-ganid ka na sa laki ng pwede mong kitain, kasosyo.
17:50.0
Huwag magmadali kumita ng pera.
17:51.8
Mabagal ang tunay na pagyaman, kasosyo.
17:54.7
Hindi ito one-time big time man lang.
17:56.5
Ang masama kasi sa mga one-time big time,
17:58.6
bumig-time ka man ng unang beses, pangalawang beses, pangatlong beses,
18:02.1
yung ika-apat mo na one-time big time mo,
18:04.3
sunog lahat yung pinagkakitaan mo sa oportunidad nung una, pangalawa, pangatlo.
18:08.3
Kaka one-time big time mo, one-time big loss ka rin naman pala sa dulo.
18:12.0
At ang worst, wala ka naman talagang natutunan.
18:14.4
Kasi yung pinasok mo ay hindi talaga negosyo,
18:16.9
kundi isang sugal na nakabase sa tsamba.
18:20.2
Isang sign na matalino ko sa pera ay ang
18:22.3
you know how to use banks and you not allow banks to use you.
18:26.3
May dalawang klase ng paggamit ng bangko, mga kasosyo.
18:29.0
Ito yung hinahayaan natin na ang bangko ay gamitin tayo
18:32.0
o matutunan natin na gamitin natin nang tama ang bangko.
18:36.2
Malaki ang pinagkaiba niyan, mga kasosyo.
18:38.1
Malalaman mo ang pinagkaiba niyan kung tunay kang nagnenegosyo.
18:42.2
Ang mga bangko ay naghahanap ng mga malulupet na mga entrepreneur tulad natin, mga kasosyo.
18:47.2
Kung isa kang profesional na malaki kumita,
18:49.4
hindi mo matatap yung mga tunay na financial products na mga bangko
18:52.9
na siyang tumutulong para lalong lumaki ang ating mga negosyo.
18:56.1
Sa sitwasyon nga lang natin dito sa Pilipinas,
18:58.4
hindi tumutulong ang bangko sa mga magsisimula pa lang o mga nagsisimula pa lang.
19:03.0
Ang tinutulungan ng mga bangko ay yung mga papalaki ng negosyo o mga malalaki na.
19:07.6
So ang tunay na challenge, mga kasosyo,
19:09.4
ay magsimula tayo sa wala.
19:10.7
Magsimula tayo gamit ang kung anong meron tayo at huwag umasa mula sa pera ng iba.
19:14.8
Dahil pag umikot ang umikot ang pera natin sa bangko,
19:17.1
bangko na mismo ang lalapit sa atin at mag-o-offer ng mga financial products nila
19:21.8
na wala sa lista nung makikita mo sa mga brochure o sa mga website nila.
19:25.7
Pagkalinawan lang natin mga kasosyo na ang bangko ay hindi nating kalaban.
19:29.2
Ang bangko ay hindi masama.
19:30.6
Tulad ng mga sinasabi ng mga nag-guguru-guruhan na magagaling sa pera
19:34.0
na hindi daw kikita yung pera natin sa bangko.
19:36.1
Napaharap ang ginagawa nating masama ang bangko.
19:38.3
Hindi masama ang bangko para sa ating mga tunay na negosyante.
19:41.8
Iba lang ang paggamit ng bangko ng mga consumer versus sa ating mga producer.
19:47.0
Kaibiganin ang bangko, mga kasosyo.
19:49.5
Makipagtulungan sa kanila.
19:51.2
Dahil kakampi ng mga tunay na negosyante ang bangko at hindi kalaban.
19:55.6
Kung consumer ka, maaring makita mo na kalaban ng bangko
19:58.6
kasi ikaw ang ginagamit ng bangko.
20:00.9
Kaya maging tunay na negosyante, mga kasosyo.
20:03.3
Huwag tayong papayag na gamitin tayo ng bangko.
20:05.4
Bagkos makipagtulungan tayo sa bangko.
20:08.1
Huwag matakot sa bangko.
20:09.3
Kaya kung isa kang negosyante na hanggang ngayon wala ka pa rin bank account,
20:12.5
yan ang isang dayla kung bakit hindi ka pa rin umaasenso.
20:15.2
Ang bangko hindi laging about sa utangan lamang natin sila.
20:18.3
Hindi utangan ang bangko.
20:19.8
Huwag niyong tignanganon, mga kasosyo.
20:21.8
Ang bangko ay hindi utangan.
20:23.4
At mas lalo na, ang bangko ay hindi ipunan ng pera.
20:27.8
Ang bangko ay daluyan ng pera ng mga tunay na negosyante.
20:34.1
At speaking ng Agos,
20:35.6
kung hindi mo ngayon alam kung anong ibig sabihin talaga ng current account,
20:39.5
ibig sabihin kasi hindi ka pa maalam sa pera.
20:42.6
Hindi mo ba alam kung bakit may current account sa bangko?
20:45.4
Ang alam mo lang savings account,
20:47.0
yan ang isang basiyan na hindi ka maalam sa pera.
20:49.2
Dahil ang alam mo lang savings account.
20:51.2
Pag savings account ka lang,
20:52.7
ikaw ang ginagamit ng bangko.
20:54.5
Pag hindi mo alam gamitin ang current account,
20:56.9
nang tama, magsumikap ka kasosyo na matutunan mo yan.
21:00.4
Yan ang isang basiyan ng malupit na negosyante sa nagpapanggap lamang.
21:04.0
Alam mo ang pinagkaiba ng savings account versus sa current account?
21:08.4
Alam nyo ba bakit current account dyan?
21:11.4
Ang current, ang ibig sabihin niyan ay daloy.
21:15.4
Ang pera ay dapat dumadaloy,
21:18.8
Kaya nga ang pera ang English niyan, current eh.
21:20.8
I-current, idaloy, yun.
21:23.6
I-current, ipadaloy.
21:25.5
Ang bangko ay daloyan ng pera,
21:27.2
nating mga tunay na negosyante.
21:29.9
Pag naiintindi mo pinagkaiba ng savings account versus current account,
21:33.3
at kung paano gamitin ang pinagkaiba ng dalawang account na yan,
21:35.8
matalino ka na sa pera kasosyo.
21:37.4
Wala sa Google yan.
21:38.5
Paano mo matutunan?
21:39.7
Magdegosyo ka ng totoo, yun talagang sa'yo,
21:42.0
at kusa mo yang maiintindihan kasosyo.
21:45.0
Isang sign na malalaman mo na matalino ka sa pera ay ang,
21:48.0
you know how to delay gratification.
21:50.4
Ang usaping pera ay tungkol sa disiplina.
21:52.8
Kung wala kang delay gratification o sa Tagalog,
21:55.6
eh yung pagreserba ng reward na sa dulo mo nalang kukunin
21:58.9
at hindi ngayon na kagad,
22:00.4
malaking chance mo na umasenso ka kasosyo.
22:02.7
Yung hindi ka-excited na kumita kagad.
22:05.0
Bagkos kaya mong i-delay
22:06.7
para mag-gratify ka ng iyong kinikitang pera.
22:09.8
Ang tunay ng matalino sa pera, mga kasosyo,
22:12.1
ay kahit gano'ng karami ang kitain niya o pinapaikot niyang pera,
22:15.6
wala siyang pakialam dun.
22:17.0
It is the game na nagpapasaya sa kanya
22:19.6
na mabilis niya napapaikot yung pera
22:21.3
at parami ng parami yung pinapaikot niya.
22:23.2
Wala siyang balak na kumurot kagad
22:25.0
at bumili kagad ng mga personal na karangyaan
22:27.2
dahil hindi siya dun nag-gratify.
22:29.0
Ang tunay ng matalino sa pera ay nauunawaan
22:31.8
na sa dulo na tayo kukubra,
22:33.7
hindi ngayong kagad na kumita lang tayo ng bariya.
22:36.7
Lahat ng kita ng ating kabuhayan negosyo,
22:38.7
ibalik natin sa ating negosyo.
22:40.7
Dahil dapat mo maunawaan na tuwing kukubra ka,
22:43.1
kukurot ka sa pera ng iyong negosyo,
22:45.1
nababawasan yung tsansa ng negosyo
22:47.0
na mag-reinvest ito sa sarili niya
22:48.7
at lalo pa itong lumaki ng tuloy-tuloy.
22:50.5
Kaya pag-aralan mga kasosyo na magkaroon ka ng karakteristik
22:53.0
na delay gratification.
22:55.0
Isang sayang na matalino ka sa pera ay ang,
22:57.4
you know that reputation is more important than money.
23:00.5
Maraming tao sa atin ngayon
23:02.4
kumikita ng malaki kasi inuuna yung malaking pag-amig ng pera.
23:06.1
Na kahit na madungisan yung reputation nila,
23:08.2
pangalan nila, mukha nila,
23:09.7
importante sa kanila kumita na kagad ngayon ng pera.
23:12.6
Maraming halimbawa niyan yung
23:14.2
mga nanloloko ngayon ng bubudol
23:16.4
kasi hayok-nayok na kumita ng bariya
23:18.6
o ilang daan libo para mabilis silang makakubra.
23:21.3
Kahit na ang kapalit nun,
23:22.5
eh galit sa kanila ang buong kamag-anak nila,
23:24.5
buong barangay nila,
23:25.4
lahat ng kaibigan nila at mga kasamaan sa simbahan.
23:28.0
Dahil priority nila na kumita ng pera
23:30.1
kahit manloko sila ng ibang tao, basta kumita sila ngayon
23:33.0
wala na silang pakialam.
23:34.2
Ang tunay na marunong sa pera,
23:35.8
alam na ang reputation ang mas mahalaga
23:38.6
kesa sa pera mga kasosyo.
23:40.3
Ang pera masunugang kanya ang hindi ka kumita ng malaking ngayon,
23:43.4
basta ang reputation mo ay buo,
23:45.2
ang pangalan mo ay buo,
23:46.3
ang dignidad mo ay buo,
23:47.8
at ang mga tao sa paligid mo ay hindi masama ang tingin sa'yo
23:50.1
at hindi galit sa'yo dahil linoko mo sila at inutu mo sila,
23:52.7
darating at darating ang panahon,
23:54.2
nakikita ka rin ng malaking pera.
23:55.9
Huwag mong ipusta yung reputation mo,
23:57.8
kahit alam mong malina yung ginagawa mo, parang lang kumita ka ngayon.
24:01.2
Mas mahalaga ang reputation mga kasosyo
24:03.4
kesa sa kahit gano'ng kalaking pera ang kitain mo.
24:06.1
Kaya pakaingatan mo ang pangalan mo kasosyo.
24:08.4
Yan ang tunay na puhunan
24:10.1
na huwag mong hahayaang basta-bastang mawala sa'yo.
24:13.2
Isang sign na matalino ka sa pera ay ang
24:15.5
you know that money is a tool to do things that makes you happy
24:19.3
and it is not money that makes you happy.
24:21.8
Isang sign na matalino ka sa pera ay alam mo na ang pera
24:25.3
ay gamit lamang para magawa natin
24:28.3
yung bagay na kinakasaya talaga natin
24:30.6
at hindi yung pera mismo ang kinakasaya natin.
24:34.0
Malaki ang pinagkaiba na sa pera ka nagiging masaya
24:36.9
versus sa kung anong ginagawa mo sa buhay mo kasosyo.
24:40.8
Ang tunay na kaligayahan ay nanggagaling sa ginagawa natin mga kasosyo
24:45.4
at hindi ito sa naa-accumulate natin na material na bagay
24:49.3
o higit pa hindi dahil sa pera.
24:51.2
Ang tunay na matalino sa pera
24:52.9
ay they find happiness sa kung anong ginagawa nila
24:55.8
at hindi sa kung anong na-accumulate nila.
24:58.2
Money is a tool to do things that makes us happy
25:01.5
at hindi ang money ang talagang nagbibigay sa atin ng happiness.
25:04.9
Huwag magkakamali dyan mga kasosyo
25:07.1
dahil pag nagkamali tayo dyan
25:08.6
baka hinahabol na natin yung maling bagay
25:10.9
kaya kahit gano'ng karami ang ating kitain
25:13.0
malungkot pa rin tayo miserable
25:14.9
at pakiramdam natin ay parang walang nangyayari.
25:17.0
Nakakadepress yun mga kasosyo.
25:18.8
Hindi yun masayang buhay na pera lang ang hinahabol natin
25:22.0
at hindi yung magawa natin
25:23.8
yung mission natin dito sa mundo
25:25.3
kung bakit tayo sinilang
25:26.6
at kung paano natin mapaglilingkuran ng mas maraming tao.
25:29.4
Huwag tayo sa pera nakatingin mga kasosyo.
25:31.4
Ang tunay na matalino sa pera
25:33.1
ay wala silang paki sa pera.
25:34.6
Ang tunay nilang paki
25:35.8
ay yung makapaglingkod sa iba
25:37.6
sa pamamagitan ng paggamit
25:39.2
ng kung anumang kaya nilang magawa
25:41.0
kahit palaging kulang ang kanilang pera.
25:43.6
Salamat sa pagtapos ng video na ito mga kasosyo.
25:45.5
Huwag kalimutang mag-like, mag-subscribe
25:47.4
kung nagustuhan nyo ang topic natin ngayon mga kasosyo.
25:49.7
Trabaho malupit po tayo. I love you, God loves you.
25:52.5
Bawal tamad mga kasosyo. Tsao, bye!
