00:51.8
Ang sabi ko, Ma, opo naman kasi dito po kayo nakatira.
00:56.8
Tapos tinanong niya ako kung sino ako.
01:01.6
Ganito ang paulit-ulit na eksena namin sa bahay, Dan.
01:06.1
Ang masakit pa, hanggang ngayon ay hindi pa rin ako sanay.
01:11.1
Ang sakit nung nangyari kagabi, nung hinatid ko si Mama sa kwarto para patulogin na sana kasi alas 12 na, gising pa rin siya.
01:20.9
Bigla na lang, tinanong niya sa akin kung anong oras uuwi si Papa.
01:24.3
11 years ago, today, we lost our dad.
01:31.2
May mga araw talaga na ganito siya.
01:33.7
I'll never understand kung bakit kailangan pagdaanan to ni Mama.
01:39.1
Hindi niya alam na ang parents niya ay patay na.
01:42.4
65 years old na po ang Mama baby ko.
01:46.0
Minsan, may time na akala niya susunduin siya ni Papa.
01:50.3
It breaks my heart.
01:53.1
It breaks my heart.
01:53.3
At naiiyak ako na makita siyang ganun.
01:56.3
Dahil siguro alam ko na hindi na darating ang hinihintay niya.
02:01.9
Lagi namin ipinapaalala sa kanya kung sino kami sa buhay niya.
02:08.7
Namimiss ko na si Mama.
02:11.3
Yung ingay niya, sermon, lahat ng pangaral niya.
02:16.7
Gising na anak, tanghali na.
02:18.2
Yung mga ganitong hirit niya sa umaga.
02:21.2
Ako lang ba yung may nani na ganito, ha?
02:25.5
May sariling orasan?
02:27.5
Alas otso pa lang ng umaga pero tanghali na para sa kanya.
02:32.2
Namimiss ko ang ingay ni Mama.
02:35.5
Kahit laging galit yun sa akin.
02:37.9
Kapag kinatanghali ako ng gising, like pag 8am na or 9,
02:42.9
palagi niya akong pinapatay ng electric fan.
02:46.3
O kaya tatanggalin niya yung pinaka-switch sa baba para magising ako.
02:50.3
Pag hindi namin ipinapaalala sa kanya,
02:51.2
hindi naman ako nagising kahit sobrang banas na.
02:54.2
Akit na siya sa kwarto at magsisimula na siya mag-sermon kasi
02:57.4
tanghali na, tulog pa rin ako.
03:01.6
Araw-araw pa niya akong sinisigawan mula sa baba para magising kasi
03:05.2
kakain na o kaya para makapag-ready na for school.
03:09.2
And every time na may hinahanap kang bagay,
03:13.1
ito lagi ang sagot niya.
03:15.7
Gamitin ang mata!
03:17.5
Kasi para kayong may katulong.
03:20.3
Kung saan saan nilalagay ang gamit.
03:22.9
Alam na importante yun?
03:24.8
Ako pa ba maghahanap niyan?
03:26.5
Kung may bibiglang yung hinahanap mo,
03:28.3
na ako sinasabi ko sa'yo, Kikai.
03:30.2
Siya na mismo magsasabi kung nasan siya.
03:34.2
Paano na lang kung wala na ako?
03:35.9
Kapag namatay na ako, edi kuwa-uwa kayo.
03:42.8
bigla na lang nag-ibang tono ni Mama.
03:47.9
napansin namin na parang
03:50.3
Ang pagwalis ni Mama ng alas 4 ng madaling araw.
03:56.1
Tapos siguro mga 5 to 7 times niyong
03:58.1
paulit-ulit na ginagawa yun
04:02.7
Pag nagkukwento siya,
04:05.3
nauulit ng nauulit
04:07.0
kung ano yung kasasabi niya lang.
04:09.9
Kaya nagtaka kami ng ate ko.
04:12.7
Pinacheck namin si Mama kasi parang
04:14.5
hindi na normal eh.
04:17.0
Ilang buwan na rin kasi namin
04:18.0
itong napansin sa kanya.
04:20.3
Kinausap ako ng doktor.
04:24.3
may early signs of demensya si Mama.
04:28.3
Nag-recommend si Dok ng CT scan
04:30.3
para malaman ang reason.
04:32.3
Yung moment na pinapabilang si Mama ni Dok,
04:36.3
pinaparecite ng alphabet,
04:38.3
days of the week,
04:42.3
umiiyak na ako sa tabi.
04:46.3
ano bang nangyayari kay Mama?
04:48.3
Hindi ma-process ng utak ko
04:50.3
yung nangyayari sa kanya.
04:52.3
Hindi ko matanggap.
04:54.3
Matalino si Mama eh.
04:58.3
Tapos hindi niya ma-recite ng maayos
05:02.3
Nung lumabas daw ang resulta
05:06.3
bumalik kami kay Dok.
05:08.3
Doon, nakita na may history ng
05:10.3
stroke sa brain niya.
05:12.3
Ang affected area ay ang left lower
05:14.3
back part of the brain.
05:18.3
na nagsisimula na mag-process ang
05:20.3
demensya ni Mama.
05:22.3
Dahil lumiliit na ang utak niya.
05:24.3
Malayo na ang gap
05:26.3
ng brain sa skull nito.
05:32.3
Naresetahan lang kami ni Dok
05:34.3
ng pampabagal ng pag-progress
05:36.3
ng sakit ni Mama.
05:48.3
🎵 Tama'ng manarawan 🎵
05:50.3
🎵 Isa ka na lang 🎵
06:04.3
Three years later,
06:06.3
hindi niya na kami ma-recognize.
06:08.3
Mahirap ang sitwasyon sa bahay ngayon, Dan.
06:14.3
Kung saan saan nalang umiihi,
06:18.3
pati pag-inom ng tubig na ka-schedule
06:20.3
para mamonitor namin na
06:24.3
Ganun din sa pagkain niya.
06:26.3
Katuwang ko si ate sa pag-aalaga sa kanya.
06:28.3
May trabaho na kasi ako
06:30.3
bilang event organizer,
06:32.3
kaya kung may event,
06:34.3
si ate muna ang nakatoka kay Mama.
06:38.3
kailangan mong ipaalala
06:40.3
sa kanya na siya si Bebing.
06:42.3
Kami ang kapamilya niya.
06:44.3
Nag-hahalusinate na rin si Mama ngayon.
06:46.3
Laging sumisigil.
06:48.3
Pag-ibigaw na parang may kaaway.
06:52.3
parte siya ng episodes ng
06:54.3
progresyo ng demensya.
06:56.3
Ang mga kutsilyo,
06:58.3
mga gunting sa bahay,
07:02.3
dahil hindi namin alam kung kailan siya ulit
07:08.3
darating ang time na pati pag-tulog ay
07:10.3
makakalimutan niya na rin gawin.
07:14.3
naoobserbahan namin na alas tres ng madaling araw,
07:16.3
pagising na siya.
07:18.3
Hanggang alas dose na yun ng hating gabi.
07:20.3
Ang sakit na makitang
07:22.3
lumalala ang kondisyon
07:26.3
Pakiramdam namin,
07:28.3
dahan-dahan na siyang kinukuha sa amin.
07:32.3
tinitingnan ko siya sa mata,
07:34.3
wala akong ibang makita kundi
07:40.3
Walang pakiramdam.
07:42.3
Ang dami kong regrets ngayon
07:46.3
Bakit ngayon pa ito nangyari kay Mama
07:48.3
kung kailan graduate na kami?
07:50.3
Mas marami na sana
07:52.3
kaming pwedeng gawin as a family.
07:54.3
Kahit nga yung simpleng
07:56.3
gala sa mall, hindi na namin magawa kasi
07:58.3
nandun na yung takot na baka
08:00.3
malingat lang kami saglit,
08:02.3
mawala na si Mama.
08:04.3
Kung sakali man na dumating na yung
08:06.3
araw na kukuni na siya sa amin ni Lord,
08:08.3
feeling ko hindi pa ako
08:12.3
Hindi ko pa rin kayang tanggap
08:16.3
Dalangin ko nga na sana dumating niya yung time
08:18.3
na ipagkaloob ni Lord na kahit isa
08:22.3
isang araw lang na nasa
08:24.3
tamang pag-iisip si Mama,
08:26.3
maiparanas ko lang sa kanya
08:28.3
yung buhay na deserve niya.
08:34.3
Buong araw kong ikukwento sa kanya
08:36.3
kung paano ako naging event organizer,
08:38.3
na ma, alam mo ba?
08:42.3
Alam mo bang present ka nung
08:44.3
kasal ko two years ago?
08:48.3
yung bata na lagi mong tinatanong
08:50.3
kung anong pangalan niya,
08:52.3
apo mo po yun, ma?
08:56.3
may kotse na tayo.
09:02.3
hindi na ako tanghali
09:08.3
mama na rin po ako ngayon.
09:12.3
kaya sa lahat ng nakikinig,
09:16.3
Kung kasama nyo pa ang parents nyo,
09:18.3
tanungin nyo sila
09:20.3
about everything you want
09:22.3
or need to know now.
09:24.3
Huwag kayong magsawang
09:26.3
makinig sa kwento nila,
09:30.3
sa lahat ng pag-aalala.
09:32.3
Kasi baka dumating
09:38.3
kayang ikwento sa kanya.
09:40.3
Hindi na nila kayang ikwento
09:52.3
sa pagbabasa ng story
09:56.3
Merry Christmas nga pala lahat sa ating
10:14.3
na ikaw lang ang kasama?
10:20.3
Di sapat ang meron
10:40.3
Muntik na ako doon kanina.
10:42.3
Buti na lang napigilan ko.
10:46.3
Akala ko mabigat na yung last episode natin.
10:54.3
Parang lahat naman tayo pag-usapang mama
10:56.3
tiklop tayong lahat eh. Kahit sinong
10:58.3
kahit gano'ng abalbasarado
11:00.3
yung lalaking yan. Kahit gano'ng kalaki.
11:02.3
Basta usapang mama.
11:04.3
Sino ba naman tayo, diba? Para...
11:16.3
I'm lost for words.
11:20.3
Yung normal nga lang
11:22.3
na parang may sakit
11:24.3
yung mama mo o may nararamdaman
11:26.3
yung mama mo, diba? Ang hirap na.
11:28.3
Paano pa kaya yung
11:30.3
araw-araw kang hindi maalala ng mama mo?
11:32.3
Araw-araw kang tinatanong
11:34.3
kung sino ka, kung...
11:38.3
ginagawa niya sa bahay ninyo, diba?
11:40.3
Ang hirap talaga eh. Kasi tayo...
11:44.3
Mula pagkabata, mama naman yung laging kasama
11:48.3
Mga mami natin, mga nanay...
11:50.3
Oo, nandyan yung tatay natin. Pero...
11:52.3
San ba tayo dumedede?
11:54.3
Sino ba yung laging may hawak
11:56.3
sa atin kapag umiiyak tayo ng sanggol?
11:58.3
So, maintindihan mo kung bakit
12:00.3
lahat ng tao, lahat ng anak ay
12:02.3
mama ang unang hinahanap, diba?
12:06.3
Ikaw, pag uwi mo sa bahay mo, wala...
12:10.3
Matik na itatanong mo nasan si mama kahit wala ka naman
12:12.3
kailangan sa kanya, diba? Parang...
12:14.3
Nasaan si mama? Anong ginagawa ni mama? Saan siya pumunta?
12:16.3
Wala ka naman kailangan sa nanay mo
12:18.3
pero itatanong mo nasan si mama?
12:20.3
So, ganun sila, ganun kalaki yung
12:22.3
parte nila sa buhay natin.
12:24.3
So, yung mga ganitong kwento
12:32.3
Yung mga ganitong kwento na...
12:34.3
...tungkol sa nanay, na may
12:38.3
Ang... ang hirap i-process, no?
12:40.3
Parang nakakatakot
12:42.3
pag sa atin nangyari. Kaya,
12:44.3
Kikay, nako, napakalakas ng loob mo.
12:50.3
Grabe lang yung last part
12:52.3
nung letter mo na sinasabi.
12:54.3
Parang nag-wish ka
12:56.3
na sana isang araw
12:58.3
normal yung mama mo, yung naiintindihan ka niya.
13:00.3
Nagigets niya lahat ng sinasabi mo.
13:02.3
Kasi, kung ako rin
13:04.3
nasa posisyon mo, ganun din na-wish ko eh.
13:06.3
Na kahit isang araw lang, makausap mo
13:08.3
ng normal yung nanay ko. Kasi,
13:10.3
ilang taon na yun, ilang taon
13:12.3
yung lumipas, ang dami mo
13:14.3
ng life updates sa kanya.
13:16.3
Tapos siya, hindi niya alam
13:18.3
yung mga nangyayari nyo, na may kotse na kayo,
13:20.3
na may anak ka na, na nanay ka na rin.
13:26.3
Pero, salamat. Kasi,
13:28.3
kahit sobrang bigat nitong kwento mo
13:30.3
na-share mo sa amin, ano bang
13:32.3
gusto mong sabihin ko sa'yo?
13:36.3
Sobrang tapang mo eh. Kasi,
13:38.3
araw-araw nakakayanan mo.
13:42.3
nai-endure mo yung sakit.
13:44.3
At araw-araw, okay, sige.
13:46.3
Huwag nating i-sugarcoat. Meron din
13:48.3
niyang inis. Kasi,
13:50.3
kunsan-san dumudumi, umiihi
13:52.3
yung mama mo. Pero at the end of the day,
13:54.3
kailangan mo intindihin
13:56.3
yun. Kasi hindi niya naalam yung
13:58.3
ginagawa niya. Katulad ng pag-intindi
14:00.3
sa atin ng mga magulang natin, nung tayo
14:02.3
yung baby pa, nung tayo yung wala pang muwang.
14:04.3
Kaya talagang totoo na
14:06.3
walang araw, kailangan ibalik natin sa mga
14:08.3
magulang natin yung lahat ng sakripisyong
14:10.3
ginawa nila para sa atin.
14:12.3
Wala, ganun talaga ang buhay. Isang araw,
14:14.3
baligtad na kayo ng roles nyo
14:16.3
ng nanay mo at ikaw. Kailangan mo
14:18.3
intindihin. Kasi,
14:20.3
ikaw nung bata ka, inintindi ka nila.
14:22.3
At ngayon naman sila yung may kailangan
14:24.3
ng tulong. Kailangan mo
14:26.3
silang intindihin. Uhm...
14:28.3
Kikay, sana maging strong ka
14:30.3
pa. Sana ipagpatuloy
14:32.3
mo yung pagiging mabuti nyong anak
14:34.3
kayo ng ate mo sa nanay mo. Dahil
14:38.3
pagkakataon sa buhay niya,
14:40.3
ito yung mga oras na talagang kailangan, kailangan
14:42.3
niya. Yung pagkalingan
14:44.3
ninyo ng ate mo sa kanya. Kaya,
14:46.3
maraming salamat sa inyo. Maraming salamat
14:50.3
tinutuloy nyo pa rin yung buhay
14:52.3
kahit na ganyan na yung kondisyon
14:54.3
ng mama ninyo. And,
15:00.3
at malaking malaking yakap para
15:02.3
sa'yo. Sobrang hirap
15:04.3
nyan. Ako, I can only imagine. At
15:06.3
guilty ako dun sa sinabi mo na
15:08.3
kayo na may mga parents pa
15:10.3
na okay ang parents ninyo,
15:14.3
Lagi nyong i-appreciate yung mga ganung
15:16.3
bagay. Kasi, katulad ni Kikay,
15:18.3
hindi na nilang magawa yun.
15:20.3
So, itong, itong,
15:22.3
itong, yung phrase
15:24.3
na yun, no. Bata pa lang ako
15:26.3
naririnig ko yun na yan na
15:28.3
ka, kasama pang nanay mo, lagi mong
15:30.3
i-appreciate, or ang parents mo.
15:32.3
Oo lang ako. Parang, yes,
15:34.3
tama. Pero guilty rin ako na
15:42.3
care na sila naman.
15:46.3
but I'm trying. Lahat naman tayo.
15:48.3
Iba iba kasi yung way natin ng
15:50.3
pag-iexpress ng pagmamahal natin sa mga
15:52.3
magulang natin. So,
15:54.3
para sa mga katulad ko
15:56.3
na hindi nila alam kung papano,
15:58.3
it's okay. Basta try lang natin
16:00.3
ang try. Gawin lang natin ang
16:02.3
gawin sa mga paraan na kaya
16:04.3
natin. Kahit maliit
16:06.3
lang yan. For sure,
16:10.3
nanay siya, ma-appreciate
16:12.3
nila yun. At alam ko kahit
16:14.3
di nila sabihin, ramdam nila na
16:16.3
gumagawa ka ng effort to reach
16:18.3
out to them para mapakita na
16:20.3
mahal mo sila, nanay mo sila,
16:22.3
importante sila sa kanila. Importante
16:24.3
sila sa'yo. Kaya naman,
16:28.3
maraming salamat sa pagsulat mo.
16:40.3
para sa mga katulad mo.
16:44.3
kahit ganyan si mami mo,
16:48.3
eh, manatili pa rin siyang healthy
16:54.3
tutulungan kitang mag-wish na dumating
16:58.3
na makalinaw yung pag-iisip
17:00.3
ni nanay at magkakwentuhan
17:02.3
kayo. At masabi mo sa kanya, lahat.
17:04.3
Mahal na gusto mong sabihin.
17:08.3
maraming maraming salamat ulit,
17:10.3
Kikay, sa lahat ng
17:12.3
nakasama natin this year.
17:14.3
I think ito na yung last episode natin
17:16.3
this year, this 2023,
17:18.3
sa fresh na fresh at
17:20.3
bagong bagong programa natin,
17:22.3
Love Letters, Kwento mo kay Dan. Maraming salamat po.
17:24.3
Kahit pa pano may nanonood,
17:26.3
kahit pa pano, e, may nakakasama
17:28.3
ako sa comments section.
17:30.3
Nagkocomment sila, nagkakwentuhan sila dun.
17:32.3
Maraming salamat po. Ay,
17:34.3
really appreciate y'all. Sana
17:38.3
mas marami tayong ma-explore,
17:40.3
mas marami tayong letters na mabasa,
17:42.3
mas marami tayong maging kaibigan
17:44.3
dito sa Kwento mo kay Dan.
17:46.3
Okay? Until then,
17:48.3
kwentong masaya, may kilig,
17:52.3
Kung kailangan mo nang masasandalan,
17:54.3
Kwento mo kay Dan.
17:56.3
Maligayang Pasko po
17:58.3
sa ating lahat at manigong
18:00.3
bagong taon. See you
