00:19.4
Di ba? So, pag meron tayo nitong 9 signs o sintomas,
00:24.0
dapat ready po tayo.
00:26.4
Kapag biglang masakit o mabigat ang dibdib.
00:31.7
Basta mabigat ang dibdib, may tumawag sa akin,
00:34.5
Dok, masakit dibdib ko.
00:36.1
Hindi ko binabaliwala.
00:37.7
Yan, bilang cardiologist.
00:39.4
Paano kung kayo mabibigyan ng payo?
00:42.0
Titignan natin kung yung masakit ang dibdib,
00:44.3
high risk ba siya o low risk.
00:46.3
Pag high risk, ibig sabihin,
00:48.4
stressful ang trabaho niya.
00:51.1
Baka lalaki, edad 40, lalo na kung 50 pa taas,
00:56.4
tapos may mga high blood, may diabetes, may katabaan,
01:00.1
tapos mabigat ang dibdib.
01:02.1
Sabihin niya, pag umakyat ako ng dalawang palapag, napapagod.
01:06.1
Masakit dito, ay magdududa na ako.
01:09.1
Baka may bara na sa puso yan, dalawa, tatlo, apat na bara.
01:12.1
So, nasa high risk ba yung pasyente?
01:16.1
Pero kung sasabihin nung isang tao na mabigat dibdib niya,
01:20.1
pero babae naman siya, 25 years old, wala naman, estudyante lang,
01:26.4
tingin ko baka stress lang yun, hindi natin papansinin yun.
01:29.4
Isa pa, tatanong ko sa inyo, nasaan yung masakit sa dibdib, turo nyo.
01:33.4
Diba, yan ang trick ko eh.
01:35.4
O, turo nyo ngayon, kahit hindi ko kayo nakikita.
01:38.4
Pag naturo nyo, dito ba, dito,
01:41.4
lahat na nakaturo, malamang hindi yan sakit sa puso.
01:45.4
Kasi naturo mo eh.
01:47.4
Ang sakit sa puso, ganito ang arte nila eh, parang nandito doko.
01:51.4
Wala eh, wala akong maturo. Paano nasa loob yun eh.
01:55.4
Hindi mo talaga matuturo siya.
01:57.4
Kaya normally, medyo banda rito yun sa may gitna eh.
02:00.4
Sa may gitna ang masakit, banda rito.
02:03.4
Pag sa kanan, eh, ibang usapan pag kanan, diba?
02:10.4
Masakit ang tiyan.
02:12.4
Okay? Masakit ang tiyan.
02:14.4
May mga masakit ang tiyan na hindi naman serious.
02:17.4
Let's say na impatcho ka, mabilis kumain,
02:20.4
o may acid, yung GERD, diba, alam naman natin yan.
02:24.4
Misa may ulcer, hindi naman ganun kadalikado.
02:27.4
Magagamot natin yan.
02:29.4
Pero merong masakit na tiyan na dito sa may gitna,
02:32.4
pupunta sa may kanan,
02:34.4
o sa mga kabataan, 20-30 years old,
02:37.4
lumilipat dito sa kanan, appendicitis yun.
02:40.4
Diba? Ingat tayo.
02:42.4
Meron naman masakit ang tiyan na parang masakit lang.
02:45.4
Laging busog. Mild ang pain.
02:48.4
Yun, binabantayan ko rin.
02:50.4
Kasi minsan, colon cancer. Diba?
02:53.4
Kasi yung abdomen, sabi nga ng isang gastroenterologist,
02:58.4
the abdomen is a temple of surprise.
03:01.4
Ang daming organ dyan eh. Hindi mo alam.
03:04.4
Kung dito sa may kanan, bandang taas,
03:07.4
right upper, gallbladder yan.
03:10.4
Pwedeng liver, liver, liver cancer, gallbladder.
03:14.4
Ito, yan ang mga binabantayan natin.
03:16.4
So, depende sa locations at yan.
03:18.4
Meron akong mga videos yan.
03:21.4
Warning sign na delikado ha.
03:27.4
Namayat ka ng 10 pounds, 20 pounds.
03:30.4
Wala ka naman. Hindi ka naman nang tiyajeta.
03:32.4
Kaya pa nakita mo yung kaibigan mo,
03:34.4
Uy, namayat ka ngayon. Ano nangyari sa'yo?
03:36.4
Diba? Lalo na sa may edad.
03:39.4
Ang iisipin na gano'n ng doktor, may nakatagong cancer.
03:43.4
May hidden cancer. Baka liver cancer, pancreatic cancer, colon cancer.
03:50.4
Tingnan nyo, basta namayat, hindi magandang sign.
03:54.4
Lalo na kung smoker siya.
03:56.4
Huwag nyo baliwalain yung pagpapapayat.
04:03.4
Parang pagod lagi. Walang lakas.
04:06.4
O, ba't ka pagod na pagod?
04:09.4
Maraming dahilan yung pagod.
04:11.4
Baka mahina ang puso, mahina yung makina.
04:14.4
May heart failure. O, delikado rin yun.
04:17.4
Baka may kidney failure.
04:20.4
O, baka diabetes. Ang taas na pala ng sugar.
04:23.4
Kaya, laging uhaw, laging pagod.
04:26.4
O, baka may cancer. Diba?
04:29.4
Fatig. Namamayat bigla. Anemic.
04:33.4
Possible cancer. Kasi yung cancer, minsan dahan-dahan lang siya.
04:36.4
Hindi mo mamamala yan. Pero, kinakain niya yung mga...
04:41.4
Kinakain niya yung nutrition natin. Diba? O.
04:43.4
Tayo dapat kumakain nung kinain natin.
04:46.4
Yung cancer cell, parang alien yan. Ikinukuha niya.
04:49.4
Lumalaki siya nung lumalaki. Galit tayo sa ganyan.
04:52.4
Kaya, iwas na sa matataba. Puro prutas at gulay na lang.
04:57.4
Number five. Hirap huminga.
05:00.4
Pag hirap huminga, alam mo, hindi namin binabaliwala yung difficulty brief.
05:05.4
Mga medyo may edad na, pwedeng hika, pwedeng emphysema kung smoker, COPD. Diba?
05:13.4
Pwedeng pulmonya. O, pulmonya. Hirap huminga.
05:16.4
Pwedeng low blood. Anemic.
05:19.4
Kulang ka sa dugo. Kaya, hirap ka rin. Mabilis ka mapagod.
05:23.4
Pwedeng heart failure. O, mahina yung puso. Hirap din huminga.
05:27.4
At, ito po isang medyo rare. Yung pulmonary embolism.
05:33.4
Nakakatakot yung pulmonary embolism.
05:36.4
Pulmonary embolism, may dugo na moo dito sa binti natin.
05:42.4
Baka malaki yung mga varicose. Lagi nakaupo. Usually, mga nakaupo lagi. Matataba.
05:48.4
O, bagong opera. Lagi nakahiga. Tapos, pag na moo yung dugo, aakyat yan.
05:53.4
O, pag na dislodge, aakyat. Magbabara sa lungs.
05:57.4
Pag nagbara sa lungs, kulang ang oxygen. Namamatay yung part. Pulmonary embolism.
06:03.4
Ayan yan ang madalas kinamamatay. Yung biglaan. Biglaan. Okay? May ganun.
06:09.4
Kaya, lakad-lakad. Galaw-galaw para hindi pumanaw. Diba yung tip ko? Galaw-galaw para hindi pumanaw.
06:16.4
Huwag laging nakaupo habang nakikinig kay Doc. Galaw-galaw. Diba?
06:21.4
Number six. Manas. Manas na manas. Hindi yung konting manas. Yung makakapal na manas.
06:27.4
Hanggang binti. Bigat-bigat ng paa.
06:30.4
Yung konting manas ng mga tindera sa SM. Diba? Yung mga security guard. Okay lang. Nakatayo kami. Konting manas.
06:40.4
Pero yung manas na manas, pwedeng mahina ang puso. Heart failure.
06:46.4
Kidney failure bago mag-dialysis. Diba? Bago mag-dialysis, manas na.
06:51.4
Hindi na kasi makaihi. Kaya nagmamanas. Pwedeng liver failure. Yan ang dahilan kaya nagmamanas.
06:58.4
Number seven. Ito. Napakalaga. May bukol sa katawan. Kung may mga nunal. Yan. Nunal.
07:08.4
Nunal na lumalaki. More than six millimeter. Nunal na dati maliit. Ba't palaki ng palaki?
07:15.4
O. Basta mas malaki sa dulo ng ball pen. O yan. Mas malaki dito. Yan.
07:20.4
Mas malaki ba dito ang nunal ninyo? Mas malaki pa dito? Six millimeters to eh.
07:26.4
Pag mas malaki dito sa dulo, sa gitna, papacheck nyo. Okay? Hindi po maganda yun.
07:35.4
Pag iba ang kulay, may itim, may brown. Ayaw natin yun.
07:41.4
Pag hindi ang hugis ay parang ano...
07:45.4
Jagged. Parang zig-zo. Hindi maganda yun. Melanoma yun.
07:49.4
Yung melanoma, itim na itim yun eh. In a few months, namamatay yung tao sa melanoma.
07:54.4
Grabe kumalat yung melanoma. Yung maitim. Bukod diyan, tingnan nyo rin yung bukol. Diba?
08:01.4
Nasa balat din yan. Bukol, masyadong malalaking kulani dito. O yan. Hawakan nyo.
08:07.4
Pag merong ganyang kalalaki na matitigas, pwedeng ano lang, may infection sa itin.
08:13.4
Pwedeng may tuberculosis dati, pwedeng may infection or pwedeng lymphoma eh.
08:20.4
May mga lymphoma na kulani sa kilikili, kulani dito. Diba?
08:27.4
Pag may bukol dito, o malaki, pwedeng goiter or pwedeng thyroid cancer.
08:35.4
Thyroid cancer, medyo okay. O ba't sinabi ni Doc okay?
08:39.4
Pinaka... Kung tayo ay mamalasin at may darating ng cancer,
08:41.4
Pinaka... Kung tayo ay mamalasin at may darating ng cancer,
08:42.4
Isagot nyo na lang thyroid cancer, ang pinakamagandang cancer.
08:48.4
Kasi nabubuhay yung taong may thyroid cancer. Kasi mabagal siyang kumalat.
08:54.4
Siguro kahit 1 year, 2 years, ang bagal-bagal niya kumalat.
08:58.4
Mapapa-check up mo pa, mapapa-opera mo pa, mabubuhay ka ng normal.
09:02.4
O may meron din bukol dito, malaki ah.
09:05.4
Pag dito ang bukol, salivary gland. Pwedeng laway yan na naimbak.
09:11.4
Isa pa, sa babae, bukol sa breast.
09:14.4
Kapain nyo yung susunyo, kailangan po talaga.
09:19.4
Breast cancer, 10% sa Pilipinas. Tayo highest na breast cancer in Asia.
09:25.4
O yan, grabe. Hindi nyo naintindihan yung numbers.
09:29.4
Tayo pinakamaraming breast cancer sa buong Asia.
09:32.4
So meron tayong kinakain na bulok, meron tayong nai-import na sira.
09:37.4
Pagkat na ng mga chemical.
09:41.4
Pilipino, taas sa breast cancer.
09:44.4
Alapat food safety, napakahalaga.
09:47.4
Bawasan nyo na rin toyo, asin.
09:50.4
Actually, ayaw rin natin masyadong maalat.
09:52.4
May nagsasabi, baka pag sobra alat, ma-trigger yung mga cancer cells.
09:57.4
So any bukol sa breast, lalo na yung kulani sa kilikili, connected dyan sa breast,
10:03.4
pa-opera na agad. Pa-opera nyo na. Stage 1, stage 2, pa-opera na.
10:07.4
Any bukol-bukol. Kahit ano. Bukol sa breast.
10:09.4
May mga sarcoma dyan. O bukol sa tiyan.
10:15.4
Hindi po maganda yan.
10:17.4
Number 8. 9 warning signs. Kahit anong pagdurugo.
10:22.4
Number 8. Any bleeding. You have to consider it seriously.
10:26.4
Dugo eh. Diba? Tignan natin. Dugo sa ilong.
10:31.4
Minsan, mainit, nangungulangot, natusok. Pwede lang yun. Okay lang yun.
10:37.4
Pero yung laging dumudugo ang ilong, baka nose, nasopharyngeal cancer.
10:43.4
Merong nasal cancer yan. Mga edad 40, 50, 60. Usually sa Asian eh.
10:49.4
Mga Chinoy, maraming nagkaka-nasal cancer.
10:53.4
Pagdurugo sa plema. Pag-ubo. Pag-ubo, may plema. May dugo.
10:59.4
Pwedeng tuberculosis. Pero pwedeng lung cancer. Diba? Alam nyo yan. Ang lung cancer.
11:05.4
Lake na yun. Kung lung cancer. Kung dugo eh. Diba?
11:09.4
Dugo sa pagdume. O pagdume, may dugo. Pwedeng almoranas lang. May konting dugo.
11:17.4
Pag punas mo sa tissue, pwedeng may dugo. Baka almoranas.
11:21.4
Or pwedeng colon cancer. Maraming colon cancer sa Pilipinas.
11:26.4
Sa lalaki, parang number 2 killer eh. Number 2, number 3. Colon cancer.
11:32.4
Saan pa? Sa puwerta ng babae. Ako.
11:35.4
Puwerta ng babae. May pagdurugo. Ay, hindi po maganda yan.
11:39.4
Puwerta ng babae. Pag nagtalik, may dugo. Tapos may amoy-amoy konti.
11:46.4
Possible cervical cancer. Yung talagang mabaho. Parang nabubulok.
11:51.4
Misang ganun. Cervical cancer stage 3, stage 4.
11:55.4
Cervical cancer, common sa kababaihan yan. So, breast cancer, cervical cancer.
12:01.4
So, kailangan pa pa-check. O hindi naman lahat cancer.
12:04.4
Baka mamaya meron lang kayo fungal infection. Pwedeng ganun lang. May bacteria lang.
12:10.4
Pero kailangan i-check natin. Maraming may cervical cancer. Alam nyo yan.
12:15.4
Maaga, maagap, tanggalin agad. Basta yung cancer, tanggal agad.
12:20.4
Minsan may chemo, may radiation. Bala na yung doktor mo. Pero usually, tanggal agad tayo.
12:25.4
Sa kidney, may kidney cancer din. Sa ihi na may dugo, pa-urinate.
12:31.4
May dugo, parang pink konti. Kidney cancer yun.
12:35.4
Or pwede rin kidney stone.
12:38.4
Nag-sisigurado lang tayo kasi itong mga serious symptoms to eh.
12:43.4
Number 9, last na serious. Siyempre, yung biglang nanghina.
12:48.4
Nanghina ang kamay, biglang nanghiwi. Yan ang kinakatakot natin lahat.
12:53.4
Biglang nanghiwi, nanghina, stroke na yan. Kasi pa na-stroke, magre-rehab ka pa.
12:59.4
O paano tayo hindi ma-stroke? Diba? Yung biglang hina. Biglang manhid.
13:05.4
O yung mga manhid-manhid, minsan sa puwet, dito sa balakang.
13:09.4
Minsan, small stroke yun. May pasyente ako, dating-dating.
13:13.4
Sabi nga ba, dito sa puwet ko, laging manhid. O baka sa wallet lang. Wallet, wallet.
13:19.4
Pag CT scan, may mga stroke na maliliit. Para hindi ma-stroke, gamutin ng high blood. High blood, nakaka-stroke.
13:26.4
Gamutin ng diabetes. Diabetes, nakaka-stroke.
13:29.4
Diba? O. Taas ang pressure, taas ang blood sugar, yan ang nakaka-stroke.
13:35.4
Tsaka, syempre, yung mga matatabang pagkain. Sigarilyo alak, tanggal. Sigarilyo alak, kalimutan nyo na.
13:43.4
So, ito yung nine warning signs ng seryosong sakit.
13:48.4
Pag meron kayong itong nine, kailangan magpa-check up tayo sa doktor.
13:52.4
Wala tayong choice. Kasi mas maaga, mas maagapan. Ito yung gustong-gustong kong topic.
13:58.4
Dito tayo mga kaligtas ng buhay. Pag nahuli mo siya ng maaga.
14:02.4
Okay, maraming salamat po. Sana nakatulong itong video po sa inyo.
