* AI ("Artificial Intelligence") subtitles on Tagalog.com are generated using "Whisper" by OpenAI (the same company that created ChatGPT and DallE2). Results and accuracy may vary.
* The subtitles do include errors occasionally and should only be used as a tool to help with your listening practice.
* You can request this website to create a transcript for a video if one doesn't already exist by clicking the "Request AI Subtitles" button below a video. Transcribing usually takes 30-40% of the length of a video to complete if there are no other videos in
the queue. For example, a 21 minute video will take 7-8 minutes to transcribe.
* Running a super fast cloud GPU server to do these transcriptions does cost money. If you have the desire and financial ability, consider
becoming a patron
to support these video transcriptions, and the other tools and apps built by Tagalog.com
00:00.0
Sa ating mundo, mayroon palang bansang malapit sa buwan? Anong bansa ito at saan ito matatagpuan?
00:12.2
Tuwing sasapit ang gabi, makikita ang maliwanag na buwan kasama ang mga bituin.
00:18.5
Nagbabago-bago ng hugis? Minsan kalahati lang ang maliwanag.
00:23.2
Minsan naman ay buong-buo itong tumitingkad na parang isang diamanting puno ng hiwaga.
00:29.1
Noon, imposible na ito ay makita sa malapitan.
00:33.2
Pero nagbago ang lahat nang maimbento ang teleskopyo at mga kamera.
00:38.6
At tila suntok sa buwan ang makapunta sa buwan.
00:41.8
Pero noong 1969, si Neil Armstrong at Buzz Aldrin ay narating at nakalakad mismo sa buwan sa Apollo 11 mission.
00:51.5
At mula sa ating mundo, alam nyo ba kung anong bansa ang pinakamalapit sa buwan?
00:57.4
Saan ito matatagpuan?
00:59.1
At paano sila naging pinakamalapit sa buwan samantalang nasa iisang mundo lamang tayo?
01:06.5
Yan ang ating aalamin.
01:13.5
Ang ilang planeta sa ating solar system ay may mga natural satellite o moons.
01:20.3
Mga anyo ng maliliit na batong hugis planeta na umiikot sa mas malaking planeta nito.
01:26.9
Halimbawa, ang planetang Mars ay may mga natural satellite o moons.
01:29.1
Ang gas giant na Jupiter naman ang may pinakamaraming moon na umaabot sa mahigit 80.
01:39.6
Kung saan dito rin sa planetang ito, umiikot ang pinakamalaking natural satellite sa solar system, ang Ganymede.
01:48.0
Tanging ang mga planetang Mercury at Venus lamang ang walang natural satellite.
01:53.2
Habang ang planetang Earth ay mayroong isa, ang moon o ang ating buwan.
01:57.7
Ang buwan ay mas maliit ng 3,474 kilometers kumpara sa Earth at may layong 384,400 kilometers.
02:07.7
Ito ay co-orbiting sa Earth.
02:10.1
Nangangahulugan na ang buwan ay nakalak sa isang pabilog na orbit sa paligid ng Earth sa loob ng 30 days.
02:17.6
Tinatawag itong Cynodic Month na nakabatay sa pag-orbit ng moon sa paligid ng Earth ayon sa pagbabago ng posisyon nito sa araw.
02:26.9
Ang galaw ng pag-orbit ay makalak sa pagbabago ng posisyon nito sa araw.
02:27.7
na ito ang siyang nagdudulot ng pag-iipa ng lunar phase o hugis ng moon sa loob ng isang buwan.
02:34.3
Ang ibabaw o surface ng buwan ay binubuo ng mga iba't ibang puri ng bato at regolith,
02:40.3
isang manitis na layer ng mga maliliit na bato at alikabok na naipon sa ibabaw ng lunar surface.
02:47.3
Ito ay resulta ng daan-daang milyong taon ng pagbangga ng meteoroids at iba pang debris.
02:53.3
Dahil walang atmosphere ang buwan gaya sa Earth, wala itong proteksyon mula sa mga bumabagsak na meteoroids at asteroids o mga naglalakihang bato sa kalawakan.
03:04.5
Kaya naman makikita na ang balat nito ay puno ng mga malalaki at maliliit na butas o craters at iba pang mga geologic formations gaya ng malalalim na bangin,
03:16.4
mga rock channels, bundok, matatarik na talampas at iba pang mga mataas na formation.
03:22.7
Mayroong iba't ibang teorya kung bakit nabuo ang buwan.
03:26.9
Subalit ang pangunahing teorya na pinaniniwalaan ngayon ng maraming sayantipiko ay ang Giant Impact Hypothesis.
03:35.6
Ayon dito, isang malaking bagay o tinatawag na thea ang bumangga sa primitibong Earth milyong-milyong taon na ang nakakaraan.
03:44.1
At ang mga debris o mga piraso mula sa pagbangga nito ay nagsama-sama upang maging buwan.
03:50.9
Nagkaroon nito ng sariling gravity gaya ng Earth, kaya ang magkasalungat na puwersa ay nagsanib, dahilan upang magpo-orbit ang moon sa Earth.
04:01.1
Ang pagkakaroon ng buwan ay naging sanhi ng pag-alsa at pagbaba ng tubig sa karagatan o tides, maging ang dahilan ng lakas na mga alon nito.
04:11.7
Mga taong nakapunta na sa buwan
04:14.1
Kung ikaw ay nagmamaneho ng isang sasakyan sa kabilang dulo ng daigdig sa bilis na isang daan,
04:20.9
ang kilometro kada oras aabuti ng halos 4,058 araw o mahigit labing isang taon para makompleto ang distansya sa pagitan ng ating planeta at ng buwan.
04:34.2
Ngunit ang interes ng mga tao na mapuntahan o maobserbahan ang buwan kahit sa malayo ay hindi natinag.
04:41.8
Noong 1959 hanggang 1972, pinangunahan ng Soviet Union ang pagpapadala ng iba't ibang spacecraft at artisans.
04:50.9
Ito ay isang official object upang punan ng larawan ang buwan.
04:54.5
Samantala, nagtagumpay naman ang United States noong 1961 hanggang 1972 sa kompetisyon laban sa Russia nang ininusad nito ang Apollo program na naglalayong dalhin ang tao sa buwan,
05:09.9
kung saan si Armstrong ang unang taong nakatapak sa ibabaw ng buwan.
05:14.4
Noong 1972, ang Apollo 17 ang huling misyon ng Apollo program.
05:20.9
At naging simula ng marami pang ibang space exploration ng ibang bansa gaya ng China, Germany, India at iba pa.
05:30.1
Ang bansang pinakamalapit sa buwan.
05:32.7
Narito mismo sa Earth ang pinakamalapit na point sa buwan.
05:36.8
Hindi ito ang Mount Everest.
05:39.0
Ito ang bansang Ecuador.
05:40.8
Ang tanging lugar sa mundo kung saan hindi lang dito physics does not apply, kundi pati na rin sky is the limit.
05:49.6
Ang Ecuador ay isang bansa sa Timog Amerika na nasa kanluran ng Hilagang Equator at may dalawa itong mainit na bahagi.
05:58.3
Ang rehyon ng Amazon sa silangan at ang malalaking bundok ng Andes sa kanluran.
06:04.1
Tinawag na Ecuador ang bansang ito dahil ang Ecuador o ang imaginary line na may zero degree latitude na humahati sa gitna ng Earth ay dumadaan sa Hilagang Silangang bahagi nito.
06:17.0
Mas malawak na eriyang nahati.
06:19.6
Ang bansang pinakamalapit sa buwan.
06:20.2
Ang bansang pinakamalapit sa Timog Amerika.
06:20.3
Ang bansang pinakamalapit sa Timog Amerika.
06:20.4
Ang bansang pinakamalapit sa Timog Amerika.
06:20.5
Kumpara sa Columbia, Brazil, Congo, Kenya, Somalia at Uganda.
06:27.5
Dahil malapit ang bansa sa Equator, nakakaranas sila ng klimang tropikal at iba pang kakaibang fenomenon.
06:35.5
Ang tubig kapag binubuhos sa lababo o inidoro ay umiikot ng counterclockwise.
06:41.6
Sa tanghali, kapag nasa ibabaw mismo ng ulo mo ang tutok ng araw, mawawala ang iyong anino.
06:49.6
Mahina ng bahagya ang gravity dito sa Ecuador, kaya naman maaari kang magpatayo ng itlog sa ibabaw ng ulo ng pako.
06:58.6
Simbagal ng pagong ang pag-akyat ng mga sasakyan sa matataas na lugar, kaya mabilis na maugubos ang baterya ng sasakyan.
07:06.9
Pabilis ka namang mawawalan ng hininga kapag sinubukan mong umakyat.
07:11.4
Ngunit, paano naging malapit sa buwan ang Ecuador?
07:14.7
Una, lahat ng bansa ay pare-parehong malayo mula sa buwan at hindi ito direktang dahil sa latitude o lokasyon nito sa Earth.
07:24.8
Ngunit ang aksis ng Earth ay nakatagilit at ang umbok sa gitna na nahati ng ekwator kung saan din matatagpuan ang Ecuador ang pinakamalapit sa outer space
07:37.0
dahil ito ang direktang nakakatanggap ng enerhiya mula sa araw kumpara sa mga bansang nasa nyo.
07:44.7
Pangalawa, hindi ang buong Ecuador ang malapit sa buwan kundi ang pinakamataas na bundok nito, ang Mount Chimborazo.
07:54.2
Ang bundok na ito ay bahagi ng Andes Mountains sa hilagang bahagi ng Ecuador na dinadaanan ng mismong ekwator, kaya ang topografya dito ay apektado ng paumbok na hugis ng mundo.
08:08.7
Kaya naman itinuturing ang Mount Chimborazo na closest point ng Earth sa outer space.
08:14.7
Kung saan naroon ang buwan, kahit na hindi ito ang pinakamataas na bundok sa mundo.
08:21.8
Kapag inakyat mo ang tuktok ng bundok na ito, para na ring nakaselfie mo ang buwan dahil sa laki at lapit nito sa'yo.
08:30.9
At pangatlo, hindi lang buwan ang pinakamalapit sa Ecuador dahil pinakamalapit din ang bansang ito sa araw.
08:39.1
Ang Ecuador ay nasa ekwator.
08:41.5
Kaya't ang araw ay matatagpuan malapit sa itaas nito sa halos buong taon.
08:47.7
Palagi itong makikita na halos nasa gitna ng kalangitan, dahilan upang hindi gaanong nagbabago ang haba ng araw at gabi sa buong taon sa bansang ito.
08:59.3
Kaya naman uso rito ang sunblocks at malalaking sumbrero at payong bilang pangontra sa matinding sikat ng araw at sunburn.
09:08.6
Ang Ecuador ay hindi lang isang popular.
09:11.5
Ang Ecuador ay hindi lang isang popular na destinasyon para sa mga mountaineers, kundi pati na rin sa mga naghahanap ng exciting adventures.
09:19.2
Espesyal man dahil sa kakaibang lokasyon nito sa mundo, hindi may kakailan na hindi lamang dito sa Ecuador panaranasan ang paglakad ng patagilid na parang mga lasing naturista.
09:32.3
Kundi pati na rin ang literal na makapigil hiningang view sa gabi kapag kaharap na ang mahiwagang diamante ng langit.
09:41.5
Ang Juan, ikaw, ano ang masasabi mo sa bansang Ecuador?
09:45.7
I-commento mo naman ito sa iba ba.
09:47.9
Pakilike ang ating video.
09:49.9
I-share mo na rin sa iba.
09:51.7
Salamat at God bless!
