Pag-amyenda sa Rice Tariffication Law, ilalatag na sa plenaryo | #TedFailonandDJChaCha
00:53.8
para naman po esponsor.
00:54.8
Sa Committee on Appropriations po yung ating bill.
00:59.5
At hopefully po, Sir Ted, ay baka next week, Monday, ay sana po ay makalendar po ito for plenary debate.
01:07.8
Okay. Sir, meron po akong kopya dito ng inyo pong amyanda nga, no?
01:15.1
Gaano kalalim ang consultation dito at pag-aaral bago po ninyo mabuo itong...
01:20.8
Ito na ho ba yung pinaka-committee report ninyo, hindi pa?
01:24.8
Well, yes sir Ted, makatapos silang po siguro nito ang Committee on Appropriations. Halos ito na po yan,
01:34.0
baka po may mga konting recommendations po ang Committee on Appropriations
01:38.9
that may may have to accept later on. But practically sir Ted, halos ito.
01:43.4
Sir Ted, kami po ay nagsimula po nung last week, on average po ay nag-conduct po tayo ng about five to six hour hearings.
01:53.8
sa Monday and Tuesday last week and Monday to hanggang kahapon, dire-diretsyo po kami.
02:02.0
Masasabi naman po namin Sir Ted na napakinggan po namin yung mga stakeholders na involved po rito,
02:09.4
lalo tigit po dito sa pagpapalay at sa pagbebenta po ng bigas.
02:15.0
Marami po Sir Ted, surprisingly, marami po ang nag-raise nga ng concern
02:21.0
at ng kanilang wordings nga po ay sinasabi nga po nila na ito nga po yung original namin na request noon
02:29.4
nung pagpasa po ng unang RTL na sana yung kapangyarihan ng NFA ay nandun pa rin to regulate the market.
02:36.9
So maganda naman Sir Ted yung naging participation ng ating mga stakeholders po rito.
02:41.5
Opo. Sir, hindi ho ba dito po sa panukalan ninyo at inyo ho ba napagtanto
02:49.3
yung napakalaking puder na ibabalik nyo, actually hindi lang binabalik
02:56.8
kundi palalakasin pa po ang puder ng NFA dito ho sa inyong panukalan ito?
03:02.9
Well Sir Ted, parang sa amin pong pagkakaunawa po ay amin pong medyo linilimitahan din po
03:09.7
yung kapangyarihan ng NFA, hindi naman po yung full effect, hindi po full reinstatement.
03:15.7
Naging careful po kami doon sa amin pong mga wordings nga po.
03:19.3
Nung binubuo po namin ito, inaano po namin na kahit pa paano may safeguards pa rin po
03:25.5
na dapat masunod po ang NFA before po sila rin makapag-aksyon ng lubusan,
03:32.2
lalo tigit po yung kapangyarihan nila noon ng importation.
03:36.8
Okay, sige po. Hindi pa po naman ito final kasi dadaan pa po ito sa period of amendments at debating.
03:44.6
Pero doon na lang po muna ako mag-focus, Congressman, doon sa ipinapalagay,
03:49.3
ang ngako ng ilang mga miyembro ng Kongreso na ang NFA sa pakikilahok sa pagbebenta ng bigas sa merkado
04:00.7
ay makapagpapababa sa presyo ng commercial rice. Paano mangyayari yun?
04:07.6
Well sir, siguro sir Ted, sa unang nakikita po namin kung sakali man ito na po ay maisa batas po natin,
04:17.1
nakikita po natin napakataas po ng presyo ng bigas ngayon.
04:21.9
Ito po ay na-raise po ni former Secretary Leonie Montemayor,
04:27.0
kinumpute nga po nila yung sa importations from landed cost all the way to the retail outlets,
04:34.3
ay medyo napapalaki yung mark-up po ng trader and sometimes po the retailers.
04:40.8
So dahil po dito sa batas na ito, ay pwede pong mahimasok na ngayon ang NFA para ma-regulate yung market
04:47.1
sila nga po ay po pwede pong mag-intervene sa pagbebenta po ng NFA na available po dun po sa public.
04:54.0
But of course, mahalaga po ang uunahin po natin yung mga vulnerable sectors po natin of society.
05:00.5
So yung mga four piece po sanang una mapagbigyan, makinabang po dito.
05:05.9
So para po to level the market, yung traders will have to compete para bumaba din po yung kanilang mark-ups,
05:13.0
yung kanilang presyo ng bigas sila malugi.
05:17.1
Yung panlaban po ng gobyerno, lalo tigit po sa mga nagsasamantlan ng masyadong mataas na presyo po natin.
05:25.0
Congressman, maganda nga pong pakinggan at masarap nga po sanang damahin yung sinasabi po ninyo na magandang epekto
05:33.5
kung sakasakali na maaari na pong makipag-kompetensya ang NFA sa presyohan po ng commercial rights.
05:39.1
Pero sabi nga, yung detalye kung paano mangyayari ito.
05:43.7
Pero pwede po bang malaman lang namin?
05:47.1
Ah, kung ang NFA po, ang unang pangunahin din pong bibilhan ng produkto ay lokal na mga farmers, no?
05:56.7
And then tsaka ka na mag-aangkat kung kinakailangan din po.
05:59.7
Hindi ba sabi hindi sa panukalang ito, papayaga sila mag-aangkat.
06:03.3
And then pag wala silang makuha sa abroad, pwede silang bumili dito at cost yung bibilhin po sa mga trade, etc.
06:10.2
Pero kung ang rule of thumb ay laging doble ang presyo ng palay sa presyo ng bigas,
06:17.1
pari ho ng mga farmers dito, e una, yung presyohan ng palay.
06:21.2
Kasi ho, kung ang presyo ng palay ay 20 sa ngayon, sa average po ng lokal ito,
06:27.9
automatic yan 40 na kaagad ang presyo mo nyan sa pangkaraniwang bigas sa palengke.
06:34.2
So kung bibili ang NFA sa local farmers, tapos po ang presyo po nitong imported, e halos kapareho lang,
06:44.8
paano ka makapag-compensate?
06:47.1
Pete, kung hindi magbibigay ka ng subsidiya para bumaba ang presyo ng NFA, pap, anong mechanics po nito?
06:55.7
Well, Sir Ted, syempre, isang mechanic po lang po yung component po ng NFA intervention.
07:03.4
Sa totoo po, ang totoong solusyon po dito ay yung long-term solution.
07:08.2
Nabahagi nga po ng ating panukala na through the Rice Competitiveness Enhancement Fund,
07:13.5
ay mapalakas po natin talaga.
07:15.5
Yun po naman ang dapat natin po.
07:17.1
Yung intindihin po yung local capacity natin ng production na kung saan ay binibigay ninyo lahat yung the entire supply chain
07:25.8
sa mga magsasaka mula sa pagtatanim ay pag-processing po nila para mapababa po natin yung presyo,
07:33.2
yung cost of production, Sir Ted.
07:36.1
So that is the long-term goal po ng ating panukala na mapababa po ito.
07:41.4
Parang ay yung rule of thumb ay medyo na-adjust na po natin.
07:45.1
For example, Sir Ted,
07:47.1
isa rin po sa mga na po na po natin ngayon.
07:51.7
Technically po, Sir Ted,
07:53.0
ang buying price na po ng traders sa farm is nasa P29.
08:01.6
So napakataas po ng bentahan ng palay sa farm gate pa lang.
08:08.2
Kaya medyo napamahal po ngayon.
08:10.0
So technically superficial to Sir Ted eh.
08:12.9
Yung mataas na presyo.
08:15.8
Dahil if you will quantify,
08:17.1
if you will quantify of cost of production,
08:19.3
dapat po mababa lang po talaga yung pigas.
08:22.5
So ito po ay sana po through the intervention of NFA,
08:27.1
medyo masastabilize po natin yung market
08:29.2
para yung presyo rin po ay naabot po natin na mura naman po sa ating mga consumer.
08:33.9
Again, Congressman, you're invoking that intervention of NFA,
08:38.8
pero we're talking about nga,
08:40.5
how will that happen dito po sa inyong panukala?
08:44.2
Kasi po, magustuhan namin ito.
08:47.1
May question na ibalik sa NFA, no?
08:51.0
Itong nga kanilang kakayahan at puder na magbenta sa merkado
08:58.2
para po mayroong choice ang mga consumers.
09:01.6
Kasi hindi lang po ito para sa mga four-piece,
09:03.4
kundi sa mga pangkariwong Pilipino na nahihirapan po talaga sa presyo po ngayon ng bigas.
09:08.7
Nabanggit niyo itong RCEF, itong Rice Competitiveness Enhancement Fund.
09:14.2
Sir, ilang taon na hubo ba ngayon sa lukoy ang RTL?
09:17.1
Di ba five years na?
09:18.8
Five years po, Sir Ted.
09:20.2
Sa five years na yan, sa una pong panukala na 10 billion po ang dapat na unang ibibigay dito sa unang taon pa lang,
09:29.7
kapag kung natin kinuwenta ito, ang laki na pong pera nito.
09:33.5
So kung sinasabi po ninyo na nga nga ako na naman itong RCEF na itong tutulong sa farmers,
09:38.5
e sa loob na limang taon, bakit po hindi natin naramdaman itong RCEF na ito?
09:44.2
Well, Sir Ted, yun nga din yung unang katanungan namin.
09:47.1
Nung amin po binuksan yung hearings po namin, medyo naunawaan po namin din yung Department of Agriculture.
09:54.5
Yung first two years ay napakalaking hamon po ang kanilang kinaharap po noon.
09:59.5
For example po si Philmec, before po nila makuha yung halos po mga 40 percent lang po yung kanilang utilization po nung first two years po nila.
10:10.3
Nahirapan po sila sa pagpuha ng mga machineries na kinakailangan.
10:17.1
So yun po yung unang two years na medyo nahirapan po tayo.
10:24.7
Aside from that, ang pinakamaganda naman po is dito po sa fill rice, yung distribution ng seeds.
10:31.6
One concern din Sir Ted is yung problema po natin sa kakulangan ng tubig.
10:37.3
So ini-enforce po namin at sinipilit po namin na dapat ang NIA ay nakatutok po sa itong mga top rice producing areas
10:47.1
So ngayon Sir Ted, siguro for the past three years ay medyo nakukuha na po yung sistema po ng pag-compliment ng bawat isang program and component of RCEP.
10:59.6
So kaya dito po ay sa pagkakataong ito, medyo mas maganda po ang makikita po natin na resulta.
11:05.3
Ako itiwala naman po doon Sir Ted.
11:06.7
Sige po. Pero Sir, talaga bang may deadline kayo dito at para magang sorry po ha kasi ngayon po naa-amiendahan ito.
11:15.4
Sabi nga ng iba, mas maganda kung huwag badaliin at lahat po mabusisi para hindi na naman po sasabihin na panibagong amyanda.
11:24.1
Ito pong RCEP at nasabi ninyo itong agency na in-charge sa modernization natin sa mga rice farmers, di mo ba?
11:36.5
Inyo bang kinonsider dito yung mga COA report na bago kayo mag-move forward sa pagbapasan nito?
11:45.4
Ito pong inyong committee report dahil sa COA report, itong agency po na ito na siyang in-charge sa modernization, marami po silang nasilip.
11:57.2
Kagaya po ng kanilang kaugalian na bilin na bilin ng equipment na hindi naman nagagamit ng farmers.
12:03.3
At ngayon nga po nakatambak lang sa kung saan saan mga budega. Maraming wastage po ito eh.
12:08.8
Sa ngayon itong Philmec na binabanggit po ninyo and hindi po naman may tatanggi din yung dati pang issues ng corruption dito.
12:15.4
So, papano po natin ngayon na naman, meron kong dagdag na naman po sa from 10 billion, ginawa nyo 15 billion for the next 6 years, di ba?
12:25.2
So, para bagang bago tayo mag-move forward sa bagong versyon, di ba dapat muna natin balikan yung papano ba ginasta ito ng Philmec ang pera nila?
12:35.7
Kasi kung nagsayang tayo ng pera, eh baka naman ulitin lang nila ito.
12:40.3
Well, yes sir Ted, I agree. Tama po naman kayo. Nabanggit nga ninyo yung mga may mga...
12:45.4
mga mismatches. Marami po ay nagpalit po ng administration po sila dito po sa Philmec.
12:54.1
So, if I remember correctly, meron pong naging prior to the exchange, ano, from yung mga executive directors po dito sa Philmec.
13:03.5
Yung mga issues nga po. And I remember, clearly, nung humarap nga po sila sa Senado,
13:09.8
siningin nga po ni Senate po yung panibago na
13:15.2
paano nga ma-address po yun. Nag-commit po siya nun eh. That was about two years ago.
13:19.5
Nagpunyap, kung hindi ko po magawain one year, eh ako po ay magre-resign and pwede po ninyo kukunta or tanggalin po ninyo ako.
13:26.7
So, technically sir Ted, medyo na-address na po na rin natin yung mga naging inefficiencies, yung mga na-site nga po nakuha.
13:37.5
In fact, meron pa nga pong isa doon, yung may hindi pa po nababayaran na, tsaka mali pa po,
13:45.2
yung na-request na voucher from TPM. Although na-result na naman po yun,
13:50.4
and mukha naman maganda na po sir Ted, yung nagiging flow.
13:54.8
At tsaka po, very observant sila sa mga technicalities that they have to address.
13:59.4
O sige po. So sir, again, ito po naman po ay dadaan pa nga sa ilang pahong mga periods dyan sa plenaryo.
14:08.3
Pero balikan ko lang itong NFA na bibili po ng bigas.
14:15.2
Sa Committee on Appropriations, na inyong pagharap nitong inyong panukala para po sa Kaukulang Appropriations,
14:22.1
more or less, meron na ho ba kayong competition sa magkano ang subsidy yang ibibigay nyo sa NFA dito?
14:31.8
Kasi hindi natin may tatanggi po sir, na masarap pakinggan, na mapapababa nito ang presyo ng bigas.
14:40.4
Eh, hindi naman po pe pwedeng ang NFA, eh, as in...
14:44.6
Eh, hindi naman po pe pwedeng ang NFA, eh, as in...
14:44.6
Eh, hindi naman po pe pwedeng ang NFA, eh, as in...
14:45.2
Eh, hindi naman po pe pwedeng ang NFA, eh, as in...
15:15.1
40 pesos per kilo, o 45.
15:18.0
Tapos tatapat ang NFA dito na magkano-kano nyo, 30, 35, eh di malaki yun.
15:23.0
So, dito ho ba pinag...
15:24.5
Saan ka kukuha ng pera, basically, para mo, para ka mag-sustain na magpalugin NFA dito?
15:33.1
Well, sir Ted, if you will notice din po, cautious po tayo doon, ah.
15:37.8
Sinanongin din po natin yung Department of Agriculture and NFA,
15:41.6
kung kakayanin ba nila na i-subsidize.
15:45.1
Tulad po ng dati, na available in all markets, ah, all throughout the year.
15:49.5
So, ang answer po nila, sir Ted, ay hindi po nila kaya.
15:53.4
Masyadong heavy po yung subsidy.
15:56.1
Ah, kaya dito panukala po natin, ay, ah, in-enumerate po natin, ah, on emergency situations,
16:03.9
ah, or extraordinary situations na may problema po tayo sa supply and sa price.
16:09.1
Ah, so, nakukumpit po natin is, ah, currently, NFA ay meron po silang...
16:15.1
Itirang, I think, ah, 17 billion pesos na di po nila na-utilize last year na 8 and 9 billion po ngayon.
16:24.6
Ah, as a startup, pwede na po ito, sir Ted.
16:27.6
And, ah, maganda naman po, um, in a worst-case scenario, huwag naman po sana,
16:32.5
is maaari po mag-infuse din po ang Office of the President through DA
16:36.7
ng karagdagang budget na kung sakaling kakailanganin po ng additional for market intervention.
16:43.5
So, pwede din po, sir Ted.
16:45.1
Localized po, hindi naman po kinakailangan yung buong Pilipinas kaagad through the Local Price Coordinating Council.
16:51.4
For example po, in Cebu, kung doon po nagkaroon ng disruption ng prices ng rice, doon lang po.
16:57.5
Ah, so, targeted po siya yung mangyayari.
17:00.5
So, as a matter of subs, hindi naman malakihan, hindi naman po, at realistically, sir Ted, medyo mahirap.
17:06.2
Even in a, especially po, in a liberalized setting na meron po tayong private sector na nagkukumpit.
17:12.1
Ayaw naman po natin silang guluhin din naman po.
17:15.1
Sa kanilang mga foresight.
17:18.0
So, sir, ano ho, sabi ho ninyo, diba, ito ho yung tatlong pakakataon, ano,
17:22.3
yung powers of NFA on price stabilization and supply regulations.
17:27.8
Nagbanggit kayo ng tatlong pakakataon.
17:31.1
Shortage in the supply of rice, sustained increase in the price of rice,
17:36.0
or an extraordinary increase in the price of rice.
17:39.8
Ito ho yung tatlo na maaari mang himasok ang NFA.
17:43.4
Ah, sa ngayon po, ang presyo.
17:45.1
Ang presyo ng bantay presyo po ng DA, sa local rice natin ha, local commercial rice,
17:50.4
ang regular milled, for the longest time, ay 53 ang pinakamahal, 46 po ang pinakamura.
17:57.6
Ang well milled, 48 to 55.
18:00.7
Ang premium, 51 to 58.
18:03.5
Ang special, 57 to 65.
18:06.5
Ang imported po, ang regular milled ay 51.
18:12.7
Well milled, 51 to 54.
18:18.2
57 to 65 ang pinakamahal.
18:20.7
So ang tanong dito, ito ho for the longest time, ito a presyo eh.
18:24.6
Sa tatlo pong binanggit ninyo ng mga pakakataon, saan papasok ito?
18:31.1
Actually, sir Ted, during our briefing din po,
18:35.0
categorically, natanong din po natin yung Department of Agriculture,
18:38.3
given yung situation na po ngayon,
18:40.7
ito po, ay papasok na po ito bilang isang emergency,
18:45.1
isang emergency situation.
18:46.1
So in the event na, well, in effect sana, kung ito po ay batas ngayon, po pwede na po sana si NFA mag-intervene
18:54.5
to stabilize the price po.
18:57.8
And as I mentioned nga po, sir Ted, ganina, na punangkarin po ito ni former Secretary Montemayor na masyadong mahal yung bigas na ito.
19:08.8
So again, with that, pwede pong pasukin po at this situation, itong NFA sana,
19:14.0
kung sila po ay nariyan.
19:16.5
Okay. So you're saying na dahil ito pong bantay-presyo mismo ng DA for Metro Manila Markets
19:22.4
will fall under what category?
19:27.8
Ano? Extraordinary increase in the price of rice or sustained increase?
19:34.4
Could be both po, sir Ted.
19:36.1
Kasi matagal na po kasing nakalevel yung price.
19:39.4
And alam po natin, bumababa din po yung world market price.
19:44.0
So pwede na po pasukin itong situation na ito.
19:50.0
Okay. And then assuming po that this will be in effect, ito po in effect ngayon,
19:55.1
so kung ito po yung prevailing price ngayon ng local at imported sa palengke sa Metro Manila,
20:01.3
saan papasok ditong NFA? Piling mga palengke lang? O paano po?
20:07.3
Well, it would depend, sir Ted, doon po sa magiging desisyon ng Local Price Coordinating Council,
20:12.7
or the National Price Coordinating Council, yung created po naman, sir Ted, naman po yun nung Price Act.
20:19.7
So they could raise the trigger, pwede po nilang i-raise na yung trigger para po,
20:25.0
pwede mag-intervene ang NFA sa mga merkado.
20:28.8
So who will, mag-IRR pa po dito na pag pumasok po ang NFA, magkaroon ng NFA rise sa mga palengke,
20:37.7
pipiliin lang ang pagbebentahan nila?
20:40.6
It's going to, open po siya.
20:42.7
Yes, sir Ted. Pero ang sakin po kung may IRR po gusto po sana may pasok din po dito is yung hopefully, sir Ted,
20:50.2
ma-prioritize man lang yung mga, at least yung nasa four piece po natin, yung mga near poor, categorized near poor,
20:58.4
at saka po yung bago po, yung nasa category ng ACAP.
21:03.2
Natanong ko po sa DSWD po yun, through Secretary Gatchal yan, meron po silang competition on a nationwide scale.
21:12.7
At na mga, napapwede pong nandun po sa realm na yun, napapwede natin i-cater.
21:18.7
So baka po may paraan na ma-devise po sila na mauna naman po at ma-prioritize po talaga itong mga nangangailangan po talaga ng mababang preso.
21:28.4
Okay, sige po. So sir, may deadline ho ba sa inyo dito? Talaga ho ba minamadali ito?
21:35.7
At ano ho, hindi na ho pa ito dadaan pa sa ilang pahong mga pagkikilatis?
21:42.7
Para masiguro po natin na pag ito'y naipasa, hindi na naman kayo magkukumahog sa panibagong amyanda?
21:49.5
Well, sir Ted, mahaba pa naman ang dadaanan po.
21:53.2
So after po plenary, kung sakali man ay tanggapin po ng plenaryo,
21:58.5
ang pinakamahirap din po, dadaan pa po kami sa isang BICAM conference na iba naman po marahil ang magiging versyon
22:06.0
na kinakailangan ay pag-isahin po natin.
22:10.2
But of course, we thank the President.
22:11.5
Dahil ito nga po ay kanyang sinertify, given sir Ted na maraming mga unforeseen events na naman yata tayong kaharapin.
22:19.7
So may laninya na naman at hindi po natin alam after yung laninya ay baka iba na naman po ang kaharapin po natin problema.
22:27.4
Kaya mahalaga po ay meron po tayong tool na panglaban po sa mga lalatigit na nagsasamantala ng mga presyo para po dito po sa bigas po natin.
22:41.5
So much regulatory powers, no?
22:44.5
Dito po sa NFA, BPI, sa DA dito, bagamat ito po ay konseho, but as you all know, as we all know, a congressman,
22:53.8
kapag binibigyan mo na masyadong puder sa regulasyon ng isang government agency, na andyan po lagi ang tukso ng korupsyon, no?
23:03.9
Anong pananggal lang nito?
23:06.9
Well, sir Ted, ang mahirap nga po rito.
23:11.5
Yung huli ko pong hearing bago po ito ay naging bisnega po kasi ng NFA, yung kanilang pagbebenta po sa private sector na pinagbabawal po sa kasalukuyan po na batas.
23:24.8
Very clearly, lininaw po namin that there should be safeguards to be developed already dito po sa mga particular na mga kalokohan na ginagawa po sa NFA.
23:38.4
So we are awaiting nga po.
23:41.5
Probably by tomorrow po siguro, yung mga action plan po nila.
23:46.6
For example nga po dun sa mga issues na minsan nga po ay hindi po sa farmers na nabibili yung palay,
23:56.3
kundi po ililikom po ng traders, tapos yung traders lang po ang bibili.
24:00.2
So we are very cautious din po doon. Kailangan po, hiningan po namin sila ng action plan how to address itong mga possible areas of corruption ng NFA.
24:11.5
Oo kasi dito po, pati yung puderho sa pag-inspeksyon sa mga bude-budega ay ibinibigay niyo po sa NFA.
24:20.2
Sa customs na lang, ang iba pong mga legitimate na mga importers ng bigas, boundary na.
24:27.6
Yun ang mahalaga po doon sa implementation nga po, Sir Ted. We agree with you.
24:33.9
Okay, sige po. Salamat na marami, Congressman Mark, sa inyong panahon kami makikibalita sa inyo.
24:39.1
Dahil kami po ay interesadong-interesado dito po sa inyong panukalang ito.
24:43.9
Thank you so much po, Sir Ted. Update ko po kayo pag nakaraos na po kami rito sa Kongreso at mabalitahan ko rin po kayo at ang ating mga kababayan.
24:52.8
Thank you po, Sir Ted, sa panahon.
24:54.2
Apo, salamat din po, Congressman. Thank you.
24:56.8
Good morning po sa ating mga lahat. Thank you po.
24:58.7
Thank you si Congressman Mark Enverga ng Quezon Province.
