MGA UPISYAL NG CHINESE EMBASSY, LALO NA SI HUANG XILIAN, DAPAT I-EXPEL NA PALABAS NG PILIPINAS
01:37.3
ang patunay nila, isang official daw ng ating militar
01:41.3
ang kausap, ang side ng China
01:47.4
itong usapan nito sa telepono ay nirecord ng China
01:52.1
may audio recording sila
01:55.3
ito ang patunay na ang Pilipinas ay nangako sa China
01:58.5
ng kung anuman na bagay
02:00.6
mga kabunyog, yan yung ginagamit ngayon
02:04.4
na panakot ng China
02:06.4
na tayo daw ay mayroong pangako sa kanila, commitment
02:12.9
at ang nag-commit mismo ay isang mataas na official ng militar
02:18.0
mayroon silang audio recording yan
02:20.6
o yun, mga kabunyog
02:22.7
ngayon, anong masasabi natin dito?
02:25.3
ano ang ating komentaryo kaugnay dito?
02:28.0
yung pag-record ng conversation na yan
02:32.9
assuming na totoo man
02:35.0
yung pag-record na yan
02:38.3
mayroon tayo sa batas na anti-wiretapping law
02:41.8
bawal na i-record ang mga conversations
02:45.3
pag-uusap sa telepono
02:48.5
pag-uusap sa telepono
02:51.9
pwede mo bang kasuhan yung mga Chinese na yan?
02:55.3
nag-record ng conversation na yan
02:57.5
immune sila na kasuhan
03:00.3
immune sila na kasuhan
03:02.0
pero dahil mali ang ginawa nila
03:04.1
pwede silang paalisin sa Pilipinas
03:06.2
yung mga officials na yan ang China
03:09.0
kaya lagi na natin sinasabi noon pa eh
03:11.7
o ito na, mayroon ng pagkakata
03:14.0
mayroon ng rason ang Pilipinas
03:15.5
dapat yung ambasador ng China sa Pilipinas
03:20.1
kasi yung ginawa na yan
03:21.7
hindi magagawa yan ng official
03:23.4
o ng sino mang empleyado ng Chinese
03:25.3
na i-record yung conversation na yan
03:28.0
ng walang go-signal
03:29.4
ng ambasador ng China
03:31.0
at saka yung ambasador ng China sa Pilipinas
03:33.6
talaga namang matagal na dapat diniklara
03:35.4
yung persona nun drata
03:36.6
o ngayon mayroon ng basihan
03:38.5
mayroon ng dagdag na dahilan
03:40.3
para iniklar ang persona nun drata
03:42.5
yung ambasador na yan ng China
03:44.8
kasi ginawa yan ng empleyado
03:47.7
ginawa yan ng staff
03:50.8
ng Chinese Embassy sa Pilipinas
03:52.9
syempre utos siya ng ambasador
03:56.0
bakit nila nirecord yung conversation na yan?
03:59.8
confidential yung mga conversations na yan
04:01.9
kung ire-record mo ang conversations
04:04.2
magpapaalam ka muna
04:07.9
itong conversation natin?
04:10.8
pag hindi mo pinaalam yung pagre-record ng conversation
04:14.3
yan ay violation ng anti-waretapping law
04:16.6
may anti-waretapping law tayo sa Pilipinas
04:20.1
pwede bang kasuhan yung mga Chinese na yan
04:25.9
pwede natin silang paalisin sa Pilipinas
04:28.8
kasama na yung ano
04:32.5
idamay na yung ambasador
04:35.2
yan yung dapat gawin
04:38.5
tungkol naman tayo dun sa sinasabing commitment
04:40.8
yung sinasabing kasunduan
04:43.0
na pinasok nung military official ng Pilipinas
04:45.6
military official lang yan ang Pilipinas
04:47.9
hindi yan pwedeng magpumasok sa kasunduan
04:52.3
itong mga Chinese
04:54.9
itong Chinese embassy na to
04:56.6
nag-aral ba sila ng international law?
05:00.0
pwede bang i-bound?
05:02.0
pwede bang ma-bind ang Pilipinas?
05:04.1
pwede bang ma-bind?
05:05.2
pwede bang maging matali ang Pilipinas
05:07.6
sa isang kasunduan na pinasokan
05:10.0
ng ating military official?
05:14.1
Presidente lang ng Pilipinas
05:15.7
ang pwedeng pumasok sa kanyang sunduan
05:17.7
kung anumang kasunduan yan
05:20.7
Presidente lang ng Pilipinas
05:22.0
ang pwedeng pumasok dyan
05:24.9
pwedeng kahit na sino na lang na official
05:26.6
lalo official ng military
05:28.0
pwedeng pumasok dyan
05:29.7
kahit yung Chinese
05:31.7
yung Chinese side
05:33.5
yung panig ng China
05:34.6
hindi sila dapat maniniwala
05:36.8
dun sa commitment
05:37.5
ng Philippine military official
05:39.5
kasi alam naman nila
05:40.4
sa international law
05:41.4
walang kapangyarihan niya
05:45.6
kung mayroon man yan
05:47.4
discussions lang yan
05:48.6
hindi commitment yan
05:49.8
hindi agreement yan
05:55.2
talagang dispalingado na itong China
05:57.1
dapat talaga paalisin na
05:58.7
yung ambasador ng China sa Pilipinas
06:01.8
ibaba na ang relasyon
06:03.5
ang relasyon natin sa China
06:05.8
hindi na ambasador level
06:07.1
yan ang mga dapat nang gawin
06:12.3
itong military official
06:16.8
ito daw yata yung
06:20.1
General o Commander
06:30.0
ano ba yung nilaman kasi ng kasunduan?
06:35.8
parang nag-usap yata
06:38.9
yung official ng China
06:40.3
at saka yung official ng Pilipinas
06:41.8
yung military official
06:42.8
ngayon itong military official
06:47.7
parang nagkipag-coordinate sa China
06:49.7
kaugnay sa kagdadala ng supply
06:51.2
doon sa BRP Sierra Madre
06:54.2
ang napagkasunduan yata
06:56.2
na ang dadalhin lang ay
07:02.2
at isang barko lang ng Coast Guard
07:05.5
at isang civilian na vessel
07:07.4
yung mga ganun ang pinag-usapan
07:09.4
yung ganun ang mga pinag-usapan
07:14.1
ang gusto ng official ng Pilipinas
07:16.1
ng military official na nakipag-usap
07:20.0
yung barko ng Pilipinas
07:22.0
makunta doon sa BRP Sierra Madre
07:25.5
yung conversation
07:27.7
hindi naman matatali
07:31.4
doon sa pinasok na yan
07:33.0
kung anuman sinabi
07:34.2
ng Philippine military official na yan
07:35.9
pero ang malaki na ditong usapin
07:38.2
bakit ginawa ng China yun
07:41.7
nire-record pa na nila
07:45.6
ang international law
07:46.7
kahit yung batas natin
07:48.5
hawal ang wiretapping
07:49.7
kahit naman hindi sila
07:51.5
pwedeng kasuhan sa Pilipinas
07:52.8
pero obligado sa Pilipinas
07:54.2
kung hindi sila sumunod
07:54.9
sa batas ng Pilipinas
07:56.0
kung hindi sila sumunod
07:57.2
pwede silang kaalisin sa Pilipinas
07:59.3
hindi sila pwedeng kasuhan
08:01.1
pero pwede silang sipain
08:02.5
yan ang yung dapat gawin talaga
08:06.1
anyway, panuori natin yung mga balita
08:10.3
ano ba itong pinag-uusapan natin
08:12.0
hinabo ni Sen. Riza Ontiveros
08:14.1
ang Chinese Embassy
08:15.0
na ilabas ang umunoy audio recording nila
08:17.1
tungkol sa bagong kasunduhan daw
08:18.8
ng Pilipinas at China
08:19.8
tungkol sa West Philippine Sea
08:21.9
ayon naman sa Defense Department
08:24.2
may dapat managot sa batas
08:26.1
kung mapapatunayang totoo
08:27.2
ang audio recording
08:28.5
nasa frontline na balitang yan
08:31.0
pwedeng makasuhan ang mga opisyal
08:35.0
na sangkot sa umunoy audio recording
08:36.8
ng China at Pilipinas
08:38.2
tungkol sa bagong kasunduan
08:39.7
ng dalawang bansa
08:40.9
sa West Philippine Sea
08:42.4
yan ang sinabi ni Defense Sekretary
08:45.5
kung mapapatunayang totoo nga ito
08:48.8
sa International Relations
08:50.3
at Anti-Wiretapping Law
08:54.2
nila'y umoperate na pailalim
08:57.5
kung ito talaga ay nangyari
08:59.6
dapat alamin kung sino ang responsable dito
09:04.0
sa Republika ng Pilipinas
09:06.5
Sabi pa ni Yudoro
09:08.6
tanging si Pangulong Bongbong Marcos
09:10.6
lang ang pwedeng pumasok
09:11.8
sa gantong uri ng kasunduan
09:16.1
na pahintulot ang presidente
09:18.5
o sino mang opisyal
09:24.2
mali ang pagtatahol
09:30.4
ng Chinese Embassy dito
09:33.9
ang ating mga tao
09:35.5
Nitong nakaraang Sabado
09:37.8
ibinunyag ng Chinese Embassy
09:39.7
na meron anilang new model agreement
09:41.8
silang pinag-usapan
09:42.9
ng AFP Western Command
09:44.7
para humupa ang tensyon
09:47.0
Narecord doon nila ang detalye
09:48.9
ng pag-uusap na yan
09:51.0
ni Philippine Navy Spokesperson
09:52.8
for the West Philippine Sea Command
09:54.2
Roy Vincent Trinidad
09:56.9
o hindi na raw ito dapat pag-usapan
09:58.9
We will not dignify reports like that
10:02.0
Again, it's a zombie story
10:04.1
Let's bring it back to where it rightfully belongs
10:09.9
Una na itong pinabulaanan
10:11.6
ng Department of National Defense
10:13.3
at Department of Foreign Affairs
10:15.2
Paninira lang daw ito ng China
10:17.2
Sa ilalim ng Vienna Convention on Public Relations
10:20.3
may immunity ang mga diplomata opisyal
10:22.7
ng mga foreign embassy
10:24.2
laban sa anumang kasong
10:25.4
sibil at kriminal
10:27.6
kay retired associate
10:28.6
Justice Antonio Carpio
10:30.2
pwede silang palayasin sa bansa
10:31.9
kung may ginawang krimen
10:33.4
If they release that audio
10:36.7
that's a violation of our criminal law
10:38.9
unless the other party
10:45.3
agreed to be taped
10:49.7
for violating our laws
10:53.7
kay Senator Risa Ontiveros
10:55.2
mabigat ang panibagong akusason
10:59.5
dapat daw ilabas ng China
11:01.4
ang nasabing audio recording
11:03.0
Kung may kiniklaim silang ganoon
11:07.6
and then of course
11:08.9
that would become material
11:10.3
sa inaabangan ko pang investigasyon
11:13.6
on the gentleman's agreement
11:16.5
kung mas marami man yun
11:18.0
na kiniklaim ng China
11:19.9
So yan, mga kabunyog mga kababayan
11:24.1
ni DND Sekretary Kibu Chudoro
11:26.8
Bartop Natcher yan
11:27.7
magaling yan sa law
11:28.5
si retired Senior Associate Justice Carpio
11:32.9
nating senior nga
11:35.2
Senior Associate Justice
11:36.6
dati ng Korte Suprema
11:38.3
anong paliwanag nila?
11:40.1
Okay, hindi sila pwedeng kasuhan sa Pilipinas
11:42.2
dahil may immunity sila
11:44.1
yung mga gumawa ng pag-awareness na yan
11:46.0
pero pwede silang i-expel
11:48.7
yun na dapat ang gawin natin
11:50.1
isama na yung ambasador ng China
11:52.1
patalsikin na rin
11:53.0
pero yun na dapat ang gawin natin
11:53.7
yung kasunan ng Grata na yan sa Pilipinas
11:55.3
yan ang mga dapat natin gawin
11:57.0
ito naman mga officials ng ating military
11:59.3
maging maingat sila
12:00.7
maging maingat, huwag basta-basta magpapaloko sa China
12:05.7
ang China hindi na kaibigan yan
12:07.6
sa Tridor na ang ginagawa
12:08.9
Rene Record yung mga pinag-uusapan
12:10.8
so dapat yung ating mga officials
12:12.9
military man yan o DFA o anuman
12:15.9
dapat anong cautious
12:18.3
ang isipin nilang nila, Tridor ang China na gumagawa
12:23.7
gusto nilang gawin tulad niya
12:25.0
anyway, so mga kabunyog mga kababayan
12:27.5
dito po ang ating maiksing komentaryo
12:29.6
dito po sa issue na ito, mabuhay po tayo
12:53.7
Thank you for watching!
