Paano nga ba ang late registration ng birth certificate? | #TedFailonandDJChaCha
00:37.0
Ma'am, ito muna, unahin ko lang ito.
00:39.0
Paano ba ang mga panuntunan kapag late registration
00:43.1
ang pinag-uusapan natin sa pagkuhan ng birth certificate?
00:47.9
Okay. Recently, meron po tayong in-update natin
00:52.7
yung revised guidelines for delayed registration of births
00:56.5
through yung ating joint memorandum circular
00:59.7
2021-01 with DILG
01:03.2
kung saan in-emphasize natin yung stricter na implementation
01:08.5
ng delayed registration.
01:10.0
So, alam mo, Ted, kasama na dito yung mga,
01:13.8
kumbaga yung mga regular na process natin dati ay nireterate natin.
01:17.9
And at the same time, yung mga requirements na kailangan na isubmit
01:22.3
sa filing ng delayed registration ay may mga additional na
01:26.7
ay dinagdag po tayo dito aside from the regular process.
01:29.7
So, yung mga regular na mga documents na kailangan pong isubmit.
01:33.8
And ang pagpa-file po kasi ng delayed registration ay
01:37.7
meron po tayong mga affidavits at mga documentary requirements
01:43.6
na kailangan isubmit aside from the negative certification na issued ng PSA
01:49.7
na wala pong birth record ang isang tao para maaboy po yung double or multiple registration.
01:56.6
Opo. Ma'am, siguro naman,
01:59.7
wala naman tayong problema kung talagang klarong-klarong Pilipino
02:03.6
yung nag-a-apply, right, ng delayed or late registration.
02:10.6
Tama po kayo, Sir Ted.
02:12.0
So, sa ating guidelines, alam niyo po, may dinagdag po tayo ng mga requirements
02:19.4
kasi pagka nag-file ka ng delayed registration,
02:21.8
supposedly, yung registrant ay personal na nag-a-appear sa ating mga local civil registrar.
02:27.9
So, kasi interviewin mo siya.
02:29.4
Kaya kung ano yung mga information ng details ng iyong birth certificate
02:33.6
aside from pagsasubmit ng kanilang mga documentary requirements
02:39.0
na proof ng facts of information ng kanilang birth.
02:42.8
So, dito po, sa bago natin na revised guidelines ng 2021,
02:47.6
dahil nakita natin na may mga, of course, may mga mix ang parents, di po ba,
02:54.8
or hindi rin naman po natin maiwasan na kung yung isang vital event,
02:59.4
for example, pinanganak sa hospital, whether foreigner,
03:02.4
ay kailangan po talaga ma-report for registration.
03:05.6
Pero dapat yung tamang information yung ilalagay doon.
03:09.2
So, for example, Chinese yung parents or kung ano man yung nationality,
03:14.4
Kaya magre-require ka ng mga supporting documents
03:16.8
para malaman mo kung mailagay yung tama doon sa information sa birth certificate.
03:22.9
So, dito sa revised guidelines natin, nag-require po tayo ng mga additional requirements,
03:27.9
like yung certificate of marriage of parents,
03:32.5
especially pagka one of the parents is a foreigner.
03:35.8
So, makikita naman po natin yun.
03:37.8
Birth certificate, passport, at iba pang mga dokumento na kailangan mag-establish doon sa identity ng parents.
03:45.0
Okay. Ma'am, para mas madaling maintindihan, ano po, ma'am?
03:49.2
Unahin lang po natin yung basic na katwiran,
03:53.9
na katwiran, bakit ho ba usually,
03:56.6
meron pong late registrants, no?
03:59.6
Ito hong mga, ano ba ang katanggap-tanggap ng mga kadahilanan
04:04.5
kung bakit yung pong iba, eh hindi po agad na i-re-rehistro sa kapanganakan nila
04:10.3
doon po either sa ospital o kaya po ng komadrona na nagpanganak sa kanila?
04:15.6
Okay. Magandang tanong yan, Ted, no?
04:17.1
So, ang prescribed time ng timely registration na kinoconsider natin is within 30 days.
04:23.2
So, pag beyond 30 days, doon na tayo.
04:26.5
Magpa-file ng mga additional requirements for the delayed registration.
04:30.8
So, karamihan naman sa mga kababayan natin, ano,
04:34.1
based doon sa 2020 census of population nga natin,
04:37.6
96.6% lang ang may-rehistro.
04:41.1
So, meaning about 3.7 million pa ang unregistered.
04:45.1
So, it's either beyond 30 days yan,
04:47.8
or karamihan, Ted, no, dahil may project kami ng birth registration assistance project,
04:52.4
karamihan dito yung hindi nila alam kung paano mag-rehistro,
04:56.5
yung negligence ng parents, na i-report po yan sa ating mga local civil registry office,
05:02.3
or yung mga kababayan natin na nasa remote places at hindi po maka-access sa civil registration.
05:08.7
Kaya yung delayed registration, ginawa natin ito to ensure na lahat ng kababayan po natin
05:14.4
ay ma-rehistro sa ating local civil registry offices.
05:18.3
So, ma'am, yung pong mga Pilipino ang mga magulang,
05:26.5
usually po ba kapag late registrant po, ano po ang hinihingi ninyo?
05:31.1
Kung paano kung pati yung mga magulang nito, e wala din po mga birth certificate,
05:35.5
o wala din po mga passport, ito ho yung mga na andoon po sa mga kanayunan.
05:41.4
Tama po kayo dyan.
05:42.3
So, itong binanggit po kanina, Sir Ted, na guidelines,
05:45.2
ito yung DILG and PSA na joint circular,
05:49.2
ito yung regular na process ng pag-file ng delayed registration.
05:53.6
Yung mga requirements po nito, importante dito,
05:56.2
meron po tayong affidavit of delayed registration,
05:59.5
kung saan yung registrant ay kailangan personal na mag-appear sa ating local civil register,
06:05.6
mag-subscribe na ito yung mga tamang information,
06:08.5
nandun yung pangalan ng bata, yung date and place of birth nila,
06:12.2
yung pangalan ng nanay, tatay,
06:15.2
and kailangan establish mo din kung legitimate child.
06:18.3
So, and additional requirements, yung negative certification from the PSA na binanggit ko kanina.
06:24.6
Now, yung mga others,
06:26.2
supporting documents to establish the identity,
06:29.4
ito yung mga requirements natin,
06:31.0
any to public na documentary evidence,
06:34.0
that's as baptismal certificate,
06:36.4
school records, mga insurances, GSIS,
06:40.3
income tax return, mga ganon.
06:42.3
So, kailangan ang ating mga civil register,
06:44.9
nakikita natin, in terms of the policy, may mga requirements po tayo.
06:49.2
Pero dapat mag-due diligence din tayo to check,
06:52.5
kasi nakikita natin, even the baptismal certificate,
06:56.2
na minsan ay akala natin authentic ano,
07:00.0
kailangan natin i-verify itong mga ito.
07:02.7
And other supporting documents,
07:05.1
so hinihingi din po namin, dahil sa mga ganitong nangyari,
07:08.3
mag-submit ng barangay certification na itong tao na ito ay residente ng area ng ating barangay,
07:16.4
para po may validation din po tayo.
07:18.8
And yung additional requirements, ito yung affidavit of two disinterested person na alam yung information,
07:24.2
na alam yung information, na alam yung affidavit of two disinterested person na alam yung information,
07:25.4
na alam yung information, about the facts of birth po ng ating mga registered.
07:30.3
So ito yung mga regular requirements po natin.
07:33.5
So aside dun sa mga additional kung ang isa dun ay na-parent ay foreigner.
07:39.4
But meron tayong project na birth registration assistance project, no sir Ted,
07:44.9
na ito yung mga indigenous people na walang supporting documents.
07:48.9
Medyo relaxed po tayo dito.
07:51.5
Ang kasama po natin yung mga LGU at ang local civil register,
07:55.0
para mag-identify yung mga talagang nahirap kong mag-submit ng documents.
07:59.9
Indigenous people, mostly Pilipino, yung mga poorest sector.
08:03.7
So sila po yun, sir.
08:04.9
Okay. Again, wala po naman tayong question.
08:07.6
Ano po, dito nga kapag talagang totoo na mga Pilipino po ito,
08:11.9
lalo na po doon nga sa mga kanayunan, mga katutubo,
08:15.1
na hindi alam kung paano ipaparehistro ang kapanganakan ng kanilang mga anak.
08:22.0
Dito po, ma'am, sa usapin po,
08:25.0
mga dayuhan na nakakakuha po ng authentic na birth certificate
08:31.1
sa pamamagitan po ng late registration,
08:35.6
paano po ang sistema dito?
08:37.8
Pwede ba akong magbanggit lang nitong mayor dyan sa Bamban, sa Tarlac?
08:41.1
Yung 17 years old daw po siya,
08:44.2
nung siya ay nagpa-late register dyan po sa Tarlac.
08:51.3
Ito po bang kasong ito?
08:53.1
Ay inimbestigahan na po.
08:56.9
Well, tama po kayo no, Sir Ted.
09:00.0
Ongoing na po yung investigation po natin.
09:02.7
At nagbigay na rin po tayo ng dokumento sa Senate Blue Ribbon dahil ongoing yung investigation.
09:10.3
And yes, confirm po na mayroon pong birth record po itong mayor natin.
09:17.4
Opo. Authentic po yung kanyang birth certificate na inisyo ng PSA.
09:25.0
Ang masasabi ko, Ted, ay mayroon po kaming kopya na ifinaward ng ating local civil registrar
09:31.3
at yun po ay delayed registration.
09:34.2
Oo nga po, delayed registration.
09:35.9
So, authentic po yung dokumento ni mayor?
09:40.6
Mayroon po na kopya sa aming database.
09:43.7
Hindi po, opo. May kopya po.
09:45.3
So, ibig sabihin po, authentic ito talagang nairehistro si...
09:51.1
Yung pong sa kanya pong birth certificate,
09:55.0
sino hong mga magulang niya?
09:56.7
Ano pong nationality?
09:59.5
Well, based dun po sa aming record,
10:01.5
ang kanyang mga magulang ay Filipino.
10:04.2
Parehong Pilipino?
10:07.2
Nung hong inirehistro ito, no, late registrant ito,
10:11.6
kung ang sinasabi hong ninyo ay hinihingian po ng patunay na mga dokumento,
10:18.2
yung mga magulang nung ipinaparehistro ang bata na late nga nagpaparehistro,
10:23.5
so, we press you.
10:25.0
So, nag-submit ng birth certificate din yung mga magulang nitong si Mayor.
10:32.0
I-check natin ito sa ating file sa local civil register, Ted.
10:38.1
We need pa tayo sa ngayon.
10:40.7
Pero based dun sa information na record,
10:44.6
ang pag-file ng delayed registration ay through the father.
10:49.9
So, yun pa lang po yung data na meron kami ngayon.
10:52.6
At saka yung affidavit for the delayed registration.
10:55.0
So, yung mga supporting documents po nito, Ted,
10:58.2
usually kasi nakafile po sa ating local civil register
11:02.1
dahil sila po yung may mandato na mag-rehistro.
11:06.2
So, sa ngayon, ma'am, you cannot confirm po sa amin ito hong mga isunomite
11:12.4
nung sinasabing tatay ni Mayor at nanay niya na mga dokumento
11:17.2
bilang patunay na mga Pilipino.
11:19.7
Natural born po ba yung mga magulang nitong si Mayor?
11:23.3
Natural born Pilipino?
11:25.0
Well, hindi ko masabi, Ted, kasi sa ngayon ang hawak lang po namin ay yung birth certificate
11:31.2
at yun nga po, both Pilipino yung parents na naka-reflect sa kanyang record.
11:36.2
So, mag-imbestiga pa po tayo ito dito sa ating, nagko-coordinate na po tayo sa ating...
11:42.7
Opo. Yun ho bang papel kapag po ang birth certificate nitong isang tao,
11:50.7
o nakalagay yung mga pangalan ng father, diba?
11:55.0
Diba? Tapos kung anong kanyang citizenship, right?
12:00.8
Kapag binanggit na Pilipino, ang presumption, natural born Pilipino yun.
12:06.6
Walang usapin po whether naturalized Pilipino o hindi.
12:10.7
Well, Ted, yung ganong proseso kasi dun sa pag-fill up ng certification,
12:15.6
tinatanong dun kung ano yung citizenship ng tatay or nanay.
12:21.2
But as regards to the documentation,
12:23.8
depende na po yun sa pag-establish ng identity po nila upon registration.
12:29.3
Basically po, pagkaganyan kasi yung binanggit po kanina,
12:32.5
yung mga documentary evidence po, yung nagpapatunay kung ano yung citizenship ng mga magulang.
12:39.9
Opo, kaya nga po, so doon po sa citizenship nitong mga magulang ni Mayor, nakalagay both Pilipino?
12:48.2
Opo. Ito ba hawak nyo ngayon, ma'am, na kanyang birth certificate?
12:53.8
Well, meron po akong kopya.
12:55.9
Opo, opo, opo. Ano pong, mawalang ganang lang, ano pong pangalan ng father po ni Mayor?
13:02.8
Well, I don't know kung pwede ko nang sabihin pero dito si Angelito Gou.
13:13.9
Opo, opo. Nakalagay po Pilipino.
13:16.4
Pilipino, ah, nakalagay ba yung birthplace ng father tsaka ng mother?
13:22.5
Usually, kapag kaganyan.
13:23.8
Kapag kaganyan, sir, Ted, ang mga information lang ay facts about the father, yung citizenship.
13:29.7
Opo, opo. Di ba sa birth certificate, itong tama pagkakalala ko, ha, nakalagay din doon kung saan yung birthplace ng mother ko tsaka ng father ko, eh.
13:42.2
Yung mga old forms siguro yun, Ted, pero yung latest.
13:46.6
Opo, opo. Ito ho bang kasi kung late registrant siya, 17 years old, ilan taon na ba siya ngayon?
13:54.8
Tama po ba, Engineer, 32 na po, or 33, si Mayor Alice Gou.
14:00.7
I'm sorry, hindi ko na na-compute, pero na-delayed registration.
14:05.1
1984 po ba, tama, ang nakalagay dyan sa birth certificate niya?
14:10.8
I don't know kung pwede ako magsabi naman.
14:14.5
Okay, sige po, naiintindihan po natin.
14:16.7
Opo, naiintindihan namin. Anyway.
14:18.4
Na-delayed registration po siya.
14:20.1
Opo, opo. Pero ma'am, ah, sa birth certificate.
14:23.8
Ito ho, ngayon, na ini-issue po ng PSA, hindi po nakalagay doon yung mother's name, tapos pati nga yung maiden name, tapos yung birthplace ng mga magulang?
14:36.8
Well, usually, ang mga kinukuha po dyan is about the name ng mother, yung citizenship nila, occupation and age at the time, at saka residence.
14:47.7
So far, yun po yung latest na form na hinihingi natin ng mga information.
14:53.8
Yung binanggit po kanina, Ted, yung mga documentary evidence as to the citizenship of the parents, nakikita po dyan doon sa other supporting documents na sinasubmit upon the delayed registration.
15:05.8
Ah, oo nga po. Pero again, ma'am, sorry po, hindi ko masyado makuha eh. Pardon me for being slow, ha.
15:13.6
Diba sa birth certificate, yung mismo birth certificate, nakalagay doon yung mother's name, tapos yung mother's name, kumpleto yun, ano?
15:21.8
Yung pangalan niya, first name, maiden name, at saka yung family name, and then yung birthplace nung nanay, at saka nung tatay. Wala nang ganun ngayon?
15:31.7
Hindi po kasama yung birthplace.
15:35.8
Ted, yung sa 1993 na revision ng forms ay, yung binanggit po kanina, residence na lang po yun nandoon.
15:47.1
Ah, oo po. Wala. Okay. And then, kapag ganyan, sinasabi na sa bahay lang ipinanganak yung late registrant, ano po ang mga pagbabasahan doon para po sa pagsiguro na,
16:05.7
ah, ah, na totoo ang lahat ng impormasyon?
16:09.1
Well, ah, yung informant, siya yung nagbibigay ng information upon registration. So, ini-interview nga po yan.
16:16.8
Ah, kapag ka-hospital, madali kasi may mga records na nagpapatunay na sa hospital siya.
16:24.1
But if, usually pagka mga midwife, helot, or other, so kung buhay naman po at the time ng registration,
16:35.7
mga, ah, yung nagpanganak sa kanya, pwede po silang pumerma mismo doon sa birth certificate kasi meron po siyong portion doon na attendant at birth.
16:47.2
But kung wala na po, dahil nga po delayed registration, maaaring hindi na nila makikita yung tao or namatay na.
16:55.8
So, allowed naman under the process na ibigay nila yung information kung sino yung nagpanganak.
17:02.4
And then, ah, may ano lang po doon.
17:05.7
So, may parang remarks na nowhere to be found or yung iba po nila by disease yung helot or the thing.
17:14.3
Um, yung pong mother ni Mayor, ah, Filipina po rin nakalagay.
17:18.7
Filipino, Filipino.
17:23.8
So, Filipino yung parents po.
17:26.6
So, ah, ma'am, sa ngayon ng PSA, hanggang saan po ang, ako yung magpapasintabi, ano, kasi itong kaso po ni Mayor ay nakapasintabi.
17:35.7
Nakapag, ano po sa atin, ano, nakapagbigay po ng napakaraming kaisipan.
17:41.6
So, hanggang saan po ang ginagawa dito ang investigasyon ng PSA doon pa po sa mga sinasabing authenticity ng mga ni-require, no, hiningin dokumento para po sa late registration ni Mayor?
17:54.5
Um, well, nag-coordinate na po tayo sa ating mga field offices para magkakataon ng mga ocular visit and inspection.
18:05.7
Investigation sa ating pong mga cases. Hindi lang po ito dito kay Mayor, meron na rin po tayo mga sinusundan ng cases na mga delayed registration.
18:16.6
And ang ating pong mga local civil registers ay ating din pong pinaalalahanan yung pagsunod ng mga documentary requirements sa delayed registration.
18:29.1
Dahil nakita nga natin ng mga ganito.
18:32.0
So, ongoing po yung mga investigation natin.
18:35.7
At then, kasama yung mga field offices po namin.
18:39.7
At meron din po kami mga report nito.
18:42.3
Sige po. So, ma'am, balikan ko lang.
18:44.2
So, yung kay Mayor, the fact na naandun yung pangalangan ng tatay, mga Filipino citizens, pati po yung nanay, does it follow na may folder ito at may attachment just na para po patunay na totoo yung entry ng tatay at ang kanyang...
19:07.4
Dapat po, Ted, sa local civil register, nakapile po yan.
19:13.2
Kasi pagka nag-release, apat na kopya po yung piniprepare. Yung isa po niya, punta sa PPA.
19:19.6
And then, lahat po ng supporting documents ay dapat nasa file, nasa folder po ng ating local civil registry offices.
19:26.7
So, itong file na ito, nakuha nyo na po ito? Nakita nyo na po ba ito? Itong attachment dito po sa kanyang...
19:35.7
So, kay Ted ay nag-coordinate pa. So, last Friday, sabihan na natin. Sa ngayon, hindi ko pa po masasagot yan. But we are coordinating with the local civil register.
19:47.1
Okay. Sige po. So, this is a... The investigation is still ongoing, yun po ba yun?
19:55.0
Okay. Ito po bang record na... Kasi meron daw pong nabubuko ng mga gumagamit ng mga fake birth certificate sa mga kumukuha ng passport.
20:05.7
So, particularly nga itong mga dayuhan at mga Chinese.
20:09.7
Nabubuko daw po ito kasi meron pong supposed to be ay meron kayong database, no? Ang DFA sa PSA records.
20:22.6
Kaya po pag-submit ng dokumento ng birth certificate, lalabas daw po doon sa database, uy, hindi naman pala ito talaga nakarehis sa PSA.
20:31.6
Ganun po ba ang inyong sistema with DFA?
20:35.7
Meron po tayo yung tinatawag na back-channeling, no, sa ating po na coordination sa DFA since 2020 pa po yata ito, no.
20:44.1
Pag may mga documents na sinasubmit sa DFA at in doubt nakikita naman nila dahil aware sila, limbawa yung mga security features,
20:53.6
bine-verify po natin yan. Aside from yung ating pong PSA e-verification app na kung saan pwede mo siyang i-verify kung tama ba yung contents
21:04.8
kung saan pwede mo siyang i-verify kung tama ba yung contents.
21:05.7
Nasa security paper na PSA. So, downloadable naman po ito sa ating Android and iPhone, yung PSA e-verification app.
21:15.2
Yung lahat po ng security paper na may QR code ay pwede po i-verify kung authentic po yun sa pamabagitan po noon.
21:23.9
At meron po kaming mga collaboration ngayon sa DFA para po sa data sharing po namin na madali pong matrace nila yung authenticity po ng ating mga senta.
21:34.8
Opo, kasi mga pe, pwede ho ang gumamit ako ng authentic paper, authentic form.
21:41.1
Opo, ibinigay sa akin ng taga PSA, pero mali. I mean, hindi tama yung informasyon.
21:48.8
Meaning, tunay yung papel, pero ho fake yung mga laman nito, kaya ho ako na-issuehan.
21:56.9
So, my question is, bagamat authentic yung papel, dahil sa fake ho yung nakalagyan.
22:04.8
So, mga informasyon, wala kayong database sa consular office para malaman na, uy, totoo itong papel na ito, pero itong naka-input na informasyon dito, wala naman sa ating database.
22:19.1
Wala po kayong gano'n. Wala.
22:21.6
Nakikita natin yan, Ted, yung authentic yung paper at iba-iba na yung mga laman ng mga dokumento.
22:29.2
That is why guided naman po yung ating end users such as DFA.
22:33.5
Kasi sinasabi namin yan.
22:34.8
Okay, tama po yung transaction na ito, pero iba po yung may-ari.
22:39.1
Or tama yung serial number ng SECPA na ito, pero hindi po siya yung may-ari.
22:44.0
So, mayroon po kaming mechanism yan na nasasabi na rin po natin sa DFA na hindi po ito authentic, fake po ito.
22:50.5
Nakikita po natin yan sa ating sistema.
22:52.9
Accountable form ho ba yung birth certificate forms?
22:56.9
Yes, sir. Yung forms na ginagamit natin sa registration ay accountable forms.
23:02.8
Ito naman pong SECPA are considered as accountable forms.
23:07.9
Kaya nga po lahat po ng consumables natin na ina-assign sa bawat outlet, identify po namin yan kung saang outlet itong serial number na ito at kailan po siya ipadala sa outlet na ito.
23:22.4
So, alam po namin yan, Ted. And even yung mga serial number ng SECPA na yan, alam namin kung kanino po yan. Nakapangalan, sino po yung nag-request. Meron po tayo.
23:32.8
When you say accountable form, ibig sabihin, bawat papel, may mga numero yan, may mga code yan na ibinigay yan sa particular po na civil registrar sa isang lokalidad at yan hindi mo maaaring ibenta yan kasi may audit dyan.
23:53.7
At kung sakasakali, ano ho, mananagot yung accountable officer. Ganun po yun, ano po, Engineer?
23:59.5
Yes, sama po. Meron po tayo mga accountable person.
24:02.8
Okay. Sindali. May tanong lang po si Chacha bago po ilang pangkatanongan na inyong lingkod.
24:07.1
Tama po ba, Engineer, ang PSA ang nagtatago nito mga birth, marriage and death certificates pero sa local civil registry ito inirehistro?
24:18.5
Tama, DG Chacha. Ang PSA po ay central repository na lahat ng narehistro na document ng mga Pilipino.
24:26.5
But when it comes dun sa pag-register ng late birth certificate…
24:32.8
Halimbawa, ginagawa rin po ito sa local civil registry tapos tinatanggap lang din po yan ng PSA.
24:40.1
Tama po. Ang mandato na pag-irehistro ay sa ating mga local civil registrar.
24:45.5
So, ang posibilidad na kung sakali man totoo po itong sinasabi ng mga senador na baka may nagsasabuatan o baka may sindikato,
24:55.2
tinitignan nyo na rin po na baka mga kawani ito ng local civil registry office kung saan narehistro.
25:02.8
Narehistro madalas itong mga pecking dokumento or yung mali-maling impormasyon na nakasaad dun sa mga birth certificate ng ilan?
25:11.8
Yes, DG Chacha. Nagkakandak na tayo ng mga investigations sa mga local civil registrar na po na ito.
25:18.9
At yung mga meron na po kaming findings ay nire-refer po natin sila sa kanilang mga mayor dahil sila po yung may direct na supervision sa ating mga mayor.
25:32.8
At yung mga meron na po kaming findings ay nire-refer po natin sila sa ating mga mayor dahil sila po yung may direct na supervision sa ating mga mayor dahil sila po yung may direct na supervision sa ating mga mayor.
26:02.8
And wala din siyang school records?
26:05.5
Okay. Ulitin ko no Ted, kagayang sinabi ko, ang may kopya pa lang kami ngayon is yung mismong birth certificate niya na naregister noong 2005.
26:17.3
At kami po ay nagko-coordinate pa dito sa ating PSA field office para magkandak po ng fact-finding investigation dito sa mga supporting documents.
26:28.7
So wala pa po kayo masasabi sa amin kung ano po ang supporting documents na isinabit po nila?
26:32.8
Sa ngayon po ay wala pa except for the affidavit of delayed registration na naka-attach sa kanyang birth certificate.
26:40.3
Ang affidavit na yun, affidavit ni mayor?
26:44.1
Nung nag-delayed registration po.
26:47.3
Hindi, affidavit ni mayor.
26:50.2
Affidavit po ng registrant which is yung kanyang pong father ang nagpa-delayed.
26:56.6
Ah, yung father niya ang nag-affidavit.
27:00.3
Yung father niya ang nag-affidavit.
27:02.0
May kopya po kayo?
27:02.8
May kopya po kayo dyan, ma'am?
27:05.3
Yes, sir Ted, but I can no longer provide yung mga personal details.
27:08.8
Yes, ma'am, we understand.
27:11.8
So ang lahat po ng ito ay inyo na po na-submit sa Senado, sa Blue Ribbon Committee?
27:16.1
Na-submit na po natin yan sa Blue Ribbon Committee.
27:19.0
Okay, and then sabi nga po ninyo, you're continuing po ang investigation dito doon po sa folder nito, sa mga attachment nito.
27:25.8
Kasi nga if the father is claiming po na siya Filipino, so it follows po na dapat.
27:30.6
Pero di siyang...
27:32.8
Meron din siyang birth certificate na attachment at patunay sa kanyang citizenship, no?
27:38.3
Well, not necessarily yung birth certificate ng father, kasi Ted, nung time na yun, at the time of registration.
27:46.3
Hindi pa natin nire-require yung mga yun, but rather yung mga documentary evidences na nag-relink doon sa bata,
27:54.1
doon sa kanyang anak at saka yung records ng kanyang mga magulang.
27:57.8
And doon mo din naman makikita yung mga other information such as citizenship.
28:04.1
So, in the light of all of these, ano ho, na mga ano ngayon, na naman, ano, kontrobersya para sa mga,
28:10.6
lalo na ho sa mga Chinese na kumukuha ng birth certificate,
28:14.8
may panibago bang issuance ang PSA head sa pagsiguro po na hindi nga ito,
28:27.1
hindi po nakakakuha ng birth certificate ang hindi ho naman talaga Filipino?
28:32.8
Meron po tayong kinakraft ngayon, asserted na supplemental guidelines.
28:39.3
At ongoing pa po ng process ng aming legal team po dito.
28:44.9
So, may ilalabas po kami to make sure na yung mga marirehistro po natin ay yung totoong informasyon at yung mga Filipino na kababayan po natin.
28:56.3
Meron na ho bang mga civil registrar na natanggal sa pwesto?
29:02.8
Suspended or under investigation kaya ngayon dahil po sa ganito pong klase?
29:08.5
Kasi doon sa Bacolod raw, meron ganun pong nangyari pero 2019 pa ho ito.
29:14.0
Ang sinasabi, Chinese National na issuan po ng Bacolod City Civil Registrar's Office ng birth certificate na authentic pero hindi ho ito Filipino.
29:23.5
Meron ho ba, ma'am?
29:25.0
Well, not necessarily ng mga foreigners na yung mga allegedly na na-pro.
29:32.8
But there are reports na nareceive na natin of suspension pero hindi naman po necessarily na dahil po dito sa mga foreign nationals.
29:47.6
Pero sa involving foreign nationals po, meron ho ba?
29:54.1
Meron tayo na report na suspension na binigay pero we are waiting for the details po.
30:00.9
Okay. Will you make it public, ma'am?
30:04.8
Will you make it public kung sa kasakali po na meron nga mga civil registrar na may gantong klase ng kaso na nag-issue ng birth certificate sa isang dayuhan?
30:18.1
Birth certificate bilang Filipino sa isang dayuhan?
30:21.2
Sa ngayon po, sir Ted, ay mga ongoing pa kasi yung ating mga investigation at nagko-coordinate na po tayo sa kanila mga, yung sama na nakita na natin.
30:30.9
Nagkikipag-coordinate na po tayo sa kanilang mga mayor.
30:34.6
Okay. Meron ho bang bilang na kayo kung ilan po ngayon ang under investigation ng mga birth certificate na in-issue ho ng mga civil registrar sa mga dayuhan?
30:50.1
Yung ngayon, Ted, ay yung nanggaling sa ating partner sa DFA ay ongoing po yung listahan ng investigation po natin.
31:00.9
Sa ating mga local civil registrars.
31:03.5
Sa ngayon po, Ted, ang masasabi ko kasi nagko-coordinate na po tayo.
31:08.2
Opo. Sige, ma'am. At naunawaan po namin ito, Engineer.
31:11.5
Opo. Sige po. So, ma'am, sorry ha kasi ito kasing kasong ito, nagiging kontrobersyal at marami po nagiging interesado dito po sa isyong ito.
31:22.4
So, para ho naman sa mga Pilipino, wala pa hong birth certificate.
31:28.3
Yung iba ho nga, sabi ho ninyo, hindi alam kung paano ba ito.
31:30.9
So, lalo na ho sa mga kanayunan, ako, naalala ko din po ako mismo, kinunang ko po ng birth certificate yung tatay ko.
31:38.2
Oo, late din siya kasi nga din nung panahon po naman nila, hindi din po ito na asikaso nung aking mga ninuno.
31:45.2
Nangyayari po talaga yan sa ating pumbuhay.
31:47.3
So, ano po ang inyong panawagan sa kanila?
31:49.5
Lalo na po doon sa mga walang alam at nahihirapan.
31:52.3
Ang iniisip, gastos po ito, ma'am.
31:55.5
Okay. Sir Ted, yung mga kababayan natin na hirap,
32:00.9
sa mga dokumento, meron po tayong birth registration assistance project.
32:05.8
So, ang kailangan na ma-coordinate sila sa ating local civil registrar para makapag-avail.
32:11.4
Although may mga requirements din po ito na kailangan i-submit,
32:14.9
and free naman po ito para ma-facilitate yung kanila pong delayed registration.
32:21.1
So, may target na beneficiaries lang po tayo dito.
32:24.3
Ito po yung mga indigents, yung mga Muslim and indigenous people.
32:30.9
Sila po yung target natin, yung 3.7 million na binanggit ko po kanina.
32:37.2
But as regards nun naman sa normal process of delayed registration,
32:42.0
kailangan din naman i-remind natin sa ating mga kababayan na kailangan sundin nila yung mga requirements.
32:49.7
And of course, they will be held liable if magkaroon ng fraud or falsification of documents.
32:59.4
Okay. Sige, ma'am.
33:00.9
So, mga ilang pong Pilipino, ma'am, ang tinataya ninyo na wala pong birth certificate dahil nga po sa mga binanggit yung mga pangyayari?
33:10.5
Based dun po sa 2020 census of population, that's at 3.7 million, Ted.
33:15.9
Pero dun po sa programa namin na birth registration assistance project,
33:20.9
meron na po kaming 255, about 255 na registered under this project.
33:28.2
So, ongoing naman po ito.
33:30.9
Coordinate po sila sa ating mga PSA field offices.
33:33.9
Okay. Sige po. Ma'am, huli pong tanong ha. Sorry po.
33:36.5
Kasi ngayon, pag-a-apply ka ng visa, may mga embahada na hindi humihingi ng birth certificate.
33:43.1
Yung iba humihingi pa.
33:44.7
Gaano, ma'am, kabilis ngayon mag-apply po ng kopya ng birth certificate?
33:48.7
Yung wala naman po hingi lang po ng kopya sa inyo, diyan sa PSA, ma'am.
33:52.5
Gaano po kabilis?
33:54.3
So, ang KPI po natin, kapag nagpunta ka sa outlet namin at na-convert na yung birth certificate,
34:00.9
marriage death record, within one hour.
34:04.6
So, ang importante dito, Ted, kailangan makakuha sila ng appointment kasi may appointment system na tayo sa ating mga outlet.
34:12.4
Pero kung hindi naman po, pwede silang pumunta sa ating mga BREX partners kagaya po ng SM.
34:20.0
Kasi kung napunta lang sila doon sa department, pwede silang mag-apply doon.
34:25.2
And of course, may online services din po tayo.
34:27.6
Ito yung PSA survey list at saka yung PSA helpline.
34:30.9
So, yung mga online natin, pag within Metro Manila, actually the following day, mati-deliver na po.
34:37.6
Opo, opo. At ilang araw po o linggo o buwan, valid ang inyo pong nai-issue na birth certificate dapat?
34:45.4
Sa ngayon, Ted, dapat ay yung in-issue na natin ngayon, meron po tayong batas na permanent validity on certificate of life, birth, marriage and death.
34:55.4
So, as long as wala ka namang i-correct, itatama sa iyong birth certificate.
35:00.9
So, as long as wala ka namang i-correct, itatama sa iyong birth certificate, that will be your permanent and valid na document.
35:05.9
Hindi na pa ulit-ulit ang kuha, no, Engineer?
35:08.4
O, pero kasi may mga embassy na humingi ng bago eh.
35:14.3
Yung ating mga embassy naman ay, well, discretion po nila yun.
35:19.6
They have to validate din yung sinasabing po natin ng mga documents.
35:27.6
Okay, Engineer, salamat na marami ha.
35:30.3
Dito po sa ating panayam na ito.
35:32.1
At kung meron po mga development, I hope you don't mind na kami po yung muling gagambala po sa inyo.
35:38.7
Ted and DJ Chacha, good morning.
35:40.8
Opo, salamat na marami, Engineer.
35:42.7
Si Engineer Marisa Binze Grande, ang Assistant National Statistician, Civil Registration Service ng Philippine Statistics Authority.
35:54.8
Ted Filon at DJ Chacha, ngayon nasa Radyo 592.3 News FM.
35:59.5
Monday to Friday.
