00:32.1
Namatay po kasi yung kapatid ko last year po, Ma'am, November 28, 2023, sa cervical cancer po, Ma'am.
00:39.0
Simula po nung kinuha yung bata sa akin po, Ma'am, hindi po nila pinapalapit, Ma'am.
00:43.3
Hindi ko po alam kung anong dahilan.
00:45.8
Kasi noong time po buhay yung nanay nila po, Ma'am,
00:48.5
nagtatawagan po kami ng bata, mayroon pa kaming ugnayan na I love you, Mama Dabi, I miss you.
00:53.7
Tapos sa isang igla po namatay yung kapatid ko po nang umuwi sa probinsya.
00:56.9
Kaya pagbalik po, hindi na po namin maharap yung bata o malapitan.
01:00.7
Okay. Last year po, kailan po namatay yung inyong kapatid?
01:04.5
At una-una po, kondolan sa...
01:06.1
November 28 po, Ma'am, 2023.
01:09.4
Last year lang po, Ma'am.
01:11.2
So nung November 28 din po ba nakuha yung kustudiya nung bata?
01:14.9
Hindi ko rin po alam, Ma'am, eh.
01:16.4
Kasi nga, nung namatay po yung nanay, yung bata po, kinuha nila sa akin.
01:22.1
Dahil dito po, nobalik-tis po nag-aaral yung mga bata po, Ma'am, yung...
01:26.8
Talong taon po, Ma'am.
01:28.0
Dahil nung kasagsagan po, nagkasakit po yung nanay, sa akin po nakatira po yun, Ma'am.
01:32.6
Nung September hanggang November.
01:35.7
Tapos nung nakuha po sa inyo, wala na kayong kahit anong kontak?
01:38.5
Wala na po, Ma'am, eh. Kasi hinold po ng...
01:40.9
Kapit po ng kapatid ko po, eh.
01:42.4
Okay. So, mabalik ako dun sa inyong kapatid, Ma'am.
01:46.3
Meron po siyang original... May asawa po talaga siya sa Pilipinas?
01:50.0
Wala po. Ang asawa po niya, foreigner po, Ma'am. Nasaan, Norwegian po ngayon.
01:53.6
Okay. So, yung asawa po niyang Norwegian, yun po ang tatay nung bata?
01:57.0
Opo. Nang walong taong go lang po.
01:58.4
Okay. Ito pong sinasabing yung kabit ng inyong kapatid, ay nasaan po ngayon?
02:02.6
Nandun po sa bahay ng kapatid ko po yun, Ma'am, nakatira.
02:07.1
Angeles. Wala po kayong kontak dito sa taong ito?
02:11.0
Kayo po ba ay lumapit na po sa barangay doon sa area?
02:15.1
Opo, Ma'am. Lumapit na po ako sa DSW din doon po sa Angeles po, Ma'am.
02:19.4
Ang sabi po, kukontakin daw po kami. Oras na makita daw po sila.
02:22.3
Kaso hindi po kami nakatanggap po ng kontak.
02:24.4
Dahil pumunta po kami sa bahay po nila nung time, wala pong tao doon.
02:28.2
So, wala na po nakatira?
02:29.6
Umalis daw po sila.
02:31.0
Okay. So, baka natiktikan din?
02:32.4
Siguro po, Ma'am.
02:32.6
Kung baka natimbrehan, napupunta kayo?
02:34.2
Siguro po, Ma'am. Tapos, ang hangat ko lang po, Ma'am, yung babae po talaga, Ma'am.
02:38.7
Kasi walong taon po siya baka po, Ma'am, may ahalayin.
02:41.0
Eh, kasi hindi po siya totoong tatay, Ma'am eh.
02:44.2
Concern lang po ako sa bata, Ma'am, kasi wala na po siyang nanay.
02:48.5
Hindi po ba, Ma'am, tapos sabihin na wala daw po akong karapatan.
02:52.8
Hindi ko po hangad, Ma'am, ang suporta ng tatay.
02:55.8
Wala po ako pakialam sa pera ng tatay, Ma'am.
02:58.3
Ang gusto ko lang mangyari, yung pamangkin ko po ng babae, Ma'am.
03:02.3
Mahal na mahal ko po yung bata, Ma'am eh.
03:04.7
Yung nanay po nila, ako po nagpalaki simulan mamatay po nanay namin.
03:08.6
Tapos nga, nagtaka po ako.
03:10.3
Niminsan din na po lumalapit yung bata, parang natatakot na po.
03:14.5
Nakita nga po ng anak ko po, kasi nasa angin na po yung anak ko.
03:17.6
Nakita yung bata.
03:18.4
At tumakbo po, papalayo, natatakot po.
03:20.6
Bakit po kaya ganun?
03:22.7
Nakatakot po ba kami?
03:23.6
Ma'am, nasamantala, simulat sa po kami ang mga kapag-anak po niya.
03:27.4
Tapos, nang dahil sa lalaki na yan, biglang na-brainwash nila.
03:31.2
Hindi na makalapit sa amin.
03:33.0
Tapos pumunta po kami, Ma'am, noong January 15, sa Angeles.
03:36.4
Nung dilapit po namin sa DSWD.
03:38.9
Dahil wala po doon yung tao sa bahay po nila.
03:43.1
So, sabi ko po sa buso kong kapatid na nandun po ngayon sa Angeles,
03:46.3
asan po ba yung paaralan ni Mat Mat?
03:48.4
So, abangan po natin.
03:50.3
So, nakita namin si Mat Mat, labas na po ng git ng subdivision,
03:53.4
kung saan po yung may simpahan, nakatambay po siya doon.
03:56.0
Sabi ko sa kapatid ko,
03:57.5
lapitan mo, gusto nating kausapin.
04:00.2
Tumakbo po yung bata, Ma'am eh.
04:02.6
Hindi na kayo nakikilala?
04:04.5
So, pumasok po ng subdivision, parang takot na takot.
04:07.5
Ngayon, sabi niya, tinuro sa guard na hinahabol daw po namin siya.
04:11.0
Sabi namin sa guard,
04:12.5
Sir, pasensya na po, tiyahin po kami.
04:15.3
Bakit namin kikinapin yung pamangkin namin?
04:17.2
Sa anong dahilan?
04:17.8
At babae po kami.
04:20.9
Tapos, hindi na po napakita yung bata.
04:22.7
Simula nun, Ma'am, hindi na po namin makita.
04:24.4
Kahit po sa FB, wala na po kami contact.
04:27.4
I-clarify ko lang, Ma'am.
04:28.4
Yung tatay po ng bata, na Norwegian.
04:31.4
Siya po ba ay may balak po na umuwi dito,
04:33.5
o kunin po yung bata?
04:35.3
Ang pakalam ko lang po, Ma'am,
04:36.8
nung nagsabi po yung nanay,
04:38.1
nung nabubuhay po po siya,
04:39.6
hindi daw po basta-basta makuha ng tatay yung bata,
04:42.2
dahil sa edad nga po niya, 84 years old na.
04:44.9
May sakit na po sa puso.
04:46.8
Tapos, ang sabi rin ng nanay,
04:48.1
nung nabubuhay pa,
04:49.0
na pag-tourney daw po ng 16 years old ng bata,
04:51.7
kailangan daw po niya bumalik sa Norway.
04:54.0
Kasi nakaregister daw po yung bata doon.
04:56.7
Dahil doon po ba siya pinangana?
04:57.8
Hindi po, dito po sa Pilipinas.
04:59.2
Kasi, pa ganun-ganun po yung bata, Ma'am, eh.
05:02.1
So, meron, kumbaga,
05:03.4
baka meron din po silang bata sa Norway
05:05.1
na kailangan po niyang bumalik.
05:07.8
Tapos, yung tatay po ng bata,
05:09.3
si Kino, Torleif Gates,
05:11.2
wala po siyang kaalam-alam
05:12.3
kung anong nangyayari po dito sa Pilipinas.
05:14.6
Hindi po niya alam na yung kapatid ko
05:16.4
ay kalaguyo niya yung lalaki na yun.
05:18.3
Kasi pag umuwi po yung kano,
05:20.1
ang tawagan po nila ay kuya.
05:22.3
Pag wala po si kano,
05:23.9
ang tawagan po nila ay mine.
05:26.9
So, gano'n po ba sila katagal, Ma'am,
05:29.6
na hindi, kumbaga, na nagkaroon po ng relasyon?
05:32.5
Simula daw po 2019,
05:35.1
hanggang nung kanyang kamatayan niya po ng 2023.
05:39.2
ang alam po ng kano,
05:40.2
driver lang po siya,
05:41.2
kamag-anak po namin.
05:43.1
Wala pong alam kasi,
05:44.2
driver, shippers with lover.
05:46.1
Papasukin na po natin
05:47.2
si Mr. Edito Bond de la Serna.
05:50.2
So, yung bata po,
05:51.1
nasaan po siya ngayon?
05:52.2
Nasa pinsan ko po.
05:53.4
Bakit po nasa pinsan niyan, Sir?
05:58.1
So, bakit hindi niyo po siya ibinabalik
06:00.0
sa pamilya po nung inyong dating kinakasama?
06:04.1
kasi yung time na,
06:06.7
yung nasa hospital po yung kapatid niya.
06:09.2
Tinatawagan siya emergency na,
06:12.5
Nung pumunta lang sila,
06:17.2
ang ano ng kapatid niya,
06:19.4
kinawasap niya si Matt.
06:24.9
hindi na mahalos mapag-salita.
06:27.3
Ngayon, sinabihan siya,
06:28.9
pumunta kayo doon kay Tito niyo Ronel.
06:32.2
kausapin mo si Daddy mo,
06:33.9
na doon siya pupunta.
06:41.4
hindi naman ako napipermiss sa bahay nila eh.
06:43.9
anyan, si Anjan, si Ronel.
06:46.4
Sila ang tatlo lang dyan.
06:50.6
Ngayon, pinuspon ko.
06:53.1
Ang tanong ko, sir,
06:54.4
pumunta na nga po sila nung lamay.
06:56.8
Pumunta na nung lamay.
06:58.1
At base po sa kwento ni Ma'am Annalyn,
07:00.1
ay nakailang punta din po sa inyo.
07:02.1
Hindi po, hindi po, Ma'am.
07:05.6
Nakapunta sila doon nung lamay.
07:08.5
Nung pagdating nung lamay,
07:10.3
kinausap ko sila.
07:12.5
di ba, te, kinausap kita, di ba?
07:14.0
Ano sabi ko siya, te,
07:15.6
pwede tulungan nyo kami?
07:18.4
Kayo na ang bahala dun sa summer?
07:21.8
Dito dyan, makinig ka sa akin,
07:24.4
Nung time na sa bahay si Laila,
07:29.7
huwag ka muna magsalita.
07:30.5
Huwag mo muna iuwi.
07:32.6
uras na emergency,
07:33.9
andyan kami sa Quezon City.
07:39.3
Ay, wala akong sinabing ganyan.
07:40.8
Ikaw masusunod yun, eh.
07:42.7
Wala akong masusunod.
07:43.4
Alam mo, alam bakit, eh, ha?
07:46.8
pinipinta sa'yo yung bahay namin.
07:49.1
saglit pa taposin mo na ako,
07:50.2
pinipinta sa'yo yung kalsada namin
07:51.5
kay Shulubak-Lubak.
07:53.2
Wala akong inaayante.
07:54.2
nasa utak ko d'yon,
07:55.4
yan ang narinig ko,
07:56.0
hindi ako dingin.
07:56.5
Ay, yung nasa isip mo,
07:57.7
Yun ang binigkas mo.
07:59.1
At maliit yung bahay namin.
08:00.9
O, yun ang sinabi mo, eh.
08:01.5
Kasi ang pinag-uusapan natin dito, te,
08:03.4
ang pinag-uusapan dito,
08:06.5
Kunin mo yung bata,
08:07.3
wala akong pakialam.
08:08.8
kunin mo yung bata,
08:10.2
wala akong pakialam.
08:10.9
Basta kausapin mo,
08:12.5
yung daddy ni Marta.
08:14.4
kasi na-brinwasin na rin yung bata,
08:15.8
Ay, hindi na-brinwas, te.
08:18.9
hindi ako marunong mag-brinwasin sa tao.
08:20.1
Bakit natatakot ang bata
08:21.3
yung lumapit sa amin?
08:23.4
bakit kay Louie ay natatakot yung bata
08:25.7
kung wala ba kayong ginawang masama?
08:28.5
malay ko ba, John,
08:29.4
hindi ka namin kasama?
08:32.3
Hindi naman ako nag-permiss sa kanila, eh.
08:34.1
Anong alam namin?
08:35.2
ayun, doon-doon kayo
08:36.8
bago kayo pumunta rin.
08:37.8
Pumunta kami nung,
08:40.0
walang tao sa inyo.
08:41.7
O, saan kayo nun?
08:42.7
Pati si Matpat tumatakbo sa amin.
08:45.0
Ay, hindi ko alam.
08:46.4
Anong-anong ikaw kasama?
08:48.0
hindi ko nga alam,
08:48.6
baka may tinatakot kayo.
08:48.9
Ay, si Ronel, si Ronel.
08:50.0
Baka may ginawa ka doon sa bata.
08:52.1
Bakit ganun na lang ang takot sa amin?
08:53.9
Na dati-dati hindi,
08:54.8
hindi po siya natatakot sa amin.
08:57.4
di mo ba alam nung,
08:58.5
mariit pa si Matpat ako na nag-alaga nun?
09:00.4
Wala na akong pakialam doon.
09:02.3
Kung wala kang pakialam,
09:03.3
bakit mo hinold yung mga bata?
09:04.5
Sa anong dahilan?
09:04.7
Tanungin mo kung pin-remorse ko ba yung pamangkin mo?
09:06.6
Sa anong dahilan?
09:07.5
Bakit mo hinold yung mga bata?
09:09.6
O, bakit mo hinawakan?
09:11.4
Ayaw mo ibigay sa akin.
09:12.3
Nung namatay nga yung kapatid ko,
09:13.7
Anong-anong hinawakan?
09:14.3
Hinawat mo yung bata,
09:15.2
ayaw mo ipalapit sa amin?
09:17.4
Anong pakialam mo?
09:19.3
wala akong habol sa papira ng kano.
09:21.3
Ang habol ko yung bata,
09:22.1
baka mamayahalayin mo.
09:24.1
Hindi ka kaano-ano.
09:27.0
Dahil ganyan ang asawa mo.
09:30.5
bakit may nalaga ng hindi mo kaano-ano?
09:34.5
Nagkwinto yung kapatid mo sa amin.
09:36.1
Huwag ka magsalita yung gano'n doon.
09:38.5
Hindi ako natatakot doon.
09:39.8
Isipin mo yung mag-ina mo,
09:41.2
iniwanan mo nang dahil sa kapatid ko.
09:43.0
Wala ka na doon pakialam.
09:43.9
Ngayon, ano yung hindi mo kaano-ano?
09:44.9
Wala ka na doon pakialam.
09:46.0
Yung batang pinag-usapan natin.
09:50.2
Yung anak ko na napabayaan mo,
09:51.6
yung pakipamangkin ko na hindi mo kaano-ano?
09:54.3
Ano bang pagkatiwala ko sa'yo?
09:55.1
Sigurado ka na napabayaan ko anak ko?
09:56.5
Ay, hindi ko rin alam sa'yo.
09:57.2
Ayun, huwag ka magsalita kasi.
09:59.4
Ang sabihin ko sa'yo, te.
10:01.3
Ang point talaga.
10:04.5
Wala akong pakialam sa pera ni Kinot.
10:06.1
Wala akong pakialam sa inaiwan ng kapatid ko.
10:07.9
Wala akong pakialam kung gusto mong bata.
10:10.7
Hindi naman ako nanggap kayo si Ronel eh.
10:12.9
Si Ronel naman yung ano eh.
10:14.4
Kamag-anak ba ni Laila si Ronel?
10:18.7
Kamag-anak mo si Ronel,
10:19.7
first cousin mo yun.
10:22.2
First cousin mo si Ronel.
10:23.7
Bakit ipagkatwala yung bata sa ibang tao,
10:25.8
eh nandito naman kami naman sa mag-anak.
10:27.3
Si Ronel pati ngayon,
10:33.6
may dugo ba sila?
10:35.9
Yung blood related, wala.
10:37.1
Wala silang dugo.
10:37.8
Kami ang may dugo doon sa bata.
10:39.1
Kaya tingnan, tingnan mo yung documents.
10:40.6
May kapariho ba siya?
10:43.8
Kaya isunod naman yung bata sa amin
10:46.1
dahil wala akong hangad sa pera ng kano.
10:48.3
Wala nga akong pakialam sa bata.
10:49.5
Alam ba ng kano na ikaw ay kabit ng kapatid ko?
10:51.8
Wala nga akong pakialam sa bata.
10:53.5
Wala ang alam, di ba?
10:54.9
Alam ba ng kano kung anong nangyayari
10:56.6
nung nagkasagot si Laila?
10:58.9
Wala ka rin alam.
11:01.2
Alam ba ng kano na nakabit ka ni Laila?
11:03.7
O di sabihin natin yung kano.
11:06.2
Sa tingin mo tatanggap yung kano,
11:08.0
ikaw mag-alaga sa anak?
11:09.7
Meron bang gano'n?
11:11.2
Ilang bisis ko na sinabi sa'yo, te.
11:13.3
Si Ronella nag-ano sa bata,
11:16.6
ang pumipigil sa bata.
11:21.7
yung kwento niyo po,
11:23.2
ang sinasabi niyo,
11:26.3
Yung kung sino man po yung asawa
11:28.3
na may relasyon niya po
11:31.0
at si Ma'am Laila,
11:32.6
yung inyo pong...
11:34.4
Yes, yung inyo pong kapatid.
11:36.1
Kausapin siguro natin yung katay.
11:38.2
O, para mas malinaw.
11:39.7
Good afternoon, Sir...
11:46.4
I was unhappy to lose
11:48.3
my wife in cancer.
11:52.9
And I have been back
11:54.9
in the Philippines
11:57.8
in the Philippines
12:00.6
to the Philippines
12:04.6
Will you be getting
12:08.1
I haven't decided
12:14.3
only eight years old.
12:18.5
And I talked to her
12:29.7
because I'm sending
12:37.0
send them monthly, Sir?
12:44.2
Then this is every month?
12:48.6
one last question,
12:51.1
Have you consented
13:07.6
when I come back there,
13:09.5
I will go to a lawyer
13:23.6
that's it, Ma'am.
13:28.6
that if they want to,
13:31.1
I've just been in touch
13:32.6
with the Norwegian embassy.
13:40.7
explaining the situation
13:43.0
several months ago.
13:46.0
to the person again.
13:49.0
he is fully informed.
13:51.6
The Norwegian embassy.
13:55.2
I just have one more question
13:57.4
Ms. Annalyn is saying
13:58.6
that you did not know
14:01.4
had a relationship
14:08.4
So, were you aware
14:09.2
that they have a,
14:10.1
they had a relationship?
14:16.9
to do with this case.
14:19.6
I'm talking about
14:23.3
Yes, that's correct.
14:25.2
that is the case,
14:26.0
you still consent
14:29.5
custody over your child.
14:33.1
Just a moment, uh,
14:36.7
you're talking about?
14:41.1
Oh, yeah, yeah, yeah.
14:42.4
He is from the same village
14:50.1
he's from Buena Vista
14:53.6
he's from Buena Vista
14:53.7
So, he's from Buena Vista
14:53.7
So, he's from Buena Vista
14:53.8
So, he's from Buena Vista
14:53.9
So, he's from Buena Vista
14:53.9
Ito is from Buena Vista
14:58.1
but who is taking
15:07.2
for Mr. Ronel Calipus?
15:27.1
I think we have been
15:28.0
clarified already
15:29.1
and we would like
15:31.9
for your time today.
15:34.4
you've already explained
15:35.4
this to our staff
15:36.2
but thank you very much
15:37.2
still for answering
15:38.0
our questions today.
15:39.6
Thank you very much,
15:43.6
na-clarify naman na po natin
15:46.5
ayon po kay Mr. Nutt mismo,
15:48.7
uuwi naman po pala siya
15:51.7
sabi naman din po niya
15:55.8
at makikipag-usap daw po siya
15:57.4
sa kanyang abugado
15:58.5
para makuha din yung
15:59.9
kustodian ng kanyang anak.
16:01.9
klaro naman din po,
16:03.8
you heard it all,
16:04.6
narinig niya naman, ma'am,
16:06.1
na nag-consent po siya
16:07.7
na ang magkukustody po
16:13.1
Kayo po si Sir Ronel,
16:15.2
Good afternoon po,
16:16.9
para malinawan tayo
16:18.0
kasi ang sinasabi po
16:19.0
ni Ma'am Annaline
16:21.1
tinatangka nilang kunin siya po
16:22.5
yung kapatid kasi ni Ma'am
16:24.2
mula kay Sir Edito.
16:26.4
kayo naman po pala
16:27.5
ang talagang may kustodiya.
16:30.3
Ang totoo niyan, ma'am.
16:32.6
Wala kasi silang alam sa lahat, eh.
16:34.4
Wala silang alam sa lahat
16:36.1
What do you mean by that, Sir?
16:37.2
Explain po natin.
16:40.9
na makipag-usap sa kanila
16:42.2
kasi lahat sa mga ginawa nila
16:43.7
dahil sa mga nangyari po.
16:45.5
Ano nga, sige nga.
16:48.0
mismo ikaw alam mo
16:48.9
kung anong nangyayari.
16:49.4
Sige, sabihin mo ang totoo.
16:51.3
Sige, unahin kita, te.
16:54.5
nasa hospital sila ila,
16:55.9
ilang beses ka kinuntak
16:57.2
pero anong ginawa mo?
16:58.8
Nireject mo lahat
16:59.7
ng mga kailangan.
17:02.4
noong last minute
17:03.6
na kailangan-kailangan ka,
17:06.2
hindi ka dumating.
17:10.0
Tapos, ganito pa.
17:13.0
Noong mga panahon,
17:14.1
nadadalhin sila ila
17:16.4
Doon sa bahay namin
17:17.2
kasi po nila mayan.
17:18.2
Sa bahay po namin.
17:19.7
Noong mga panahon
17:21.8
dadalhin sila ila
17:22.7
doon sa lugar namin.
17:32.1
kung ano man namangyari.
17:33.6
Ngayon, sila yung
17:37.6
gusto nila sila yung
17:39.9
Ang nangyari ngayon,
17:42.1
nang humahawak doon
17:46.8
kung hindi sila papayag,
17:48.2
sila yung magsashoulder
17:52.8
kasi nawalang pera eh.
17:55.2
So ang ginawa nila,
17:58.8
nabiyahe sila ila.
18:01.1
Noong dumating ka
18:08.6
Huwag kang sinumaling, ate,
18:09.7
dahil nandoon ako mismo.
18:10.9
Nandoon ako mismo.
18:14.8
yung kapatid ko sa Angeles,
18:16.3
hindi nila madala-dala
18:17.4
yung puntod o katawan
18:20.2
dahil hindi nila nakuha
18:21.2
ang death certificate
18:24.8
sabi ko sa kanila,
18:26.4
noong time na may sakit
18:27.9
na sa bahay nakatira si Laila,
18:29.4
inadmit namin yan
18:31.5
Noong October 17,
18:33.0
anong sabi ni Laila noong time?
18:34.4
Manay, kahit anong mangyari,
18:35.9
huwag mong kalimutan
18:36.7
alagaan yung mga anak ko.
18:38.4
Narinig mo yan dyan
18:41.1
sige, saglit lang,
18:41.7
napuntahan ko yung barangay,
18:42.8
kukuha ko ng ambulansya
18:45.9
Pagdating 2 o'clock po
18:46.8
na maliling araw yun,
18:47.5
nag-e-bike po ako.
18:49.1
Pagdating ko doon,
18:50.6
makahiram ng ambulance
18:51.7
kasi yung kapatid ko
18:52.4
isusugot po namin
18:55.3
Ngayon, pagdating po doon,
18:56.2
may emergency din po pala
18:57.2
yung sa barangay,
18:58.3
may dinadala po sila
19:00.7
punin mo yung sasakyan.
19:05.2
So, di kinuha yung sasakyan.
19:08.9
para makapag-overtik tayo.
19:10.9
sa kasinga yung kapatid ko.
19:12.6
kasi yung Jose Reyes.
19:13.8
Ang sabi po niya,
19:14.7
nangangalay yung kamay niya.
19:17.0
wala ko pa kalungkong nangangalay.
19:18.1
Yan, importante na
19:18.8
maka-overtik tayo
19:20.0
kasi madaling araw po yun.
19:21.8
Pagdating po sa Jose Reyes,
19:26.9
sa labas ng pintuan
19:28.4
kasi madaling araw pa po.
19:30.2
So, in short, ma'am,
19:36.3
bakit ngayon lang?
19:37.5
Kumusta yung CT scan mo?
19:42.0
nakukuha ko na po yung
19:43.2
meron kayong hidwaan,
19:45.7
Nung nabubuhay pa si Ma'am Laila,
19:48.0
regardless kung ano po
19:50.2
with your respect,
19:52.5
meron pong naging hidwaan.
19:54.1
Tama ba ako ng intindi?
19:59.2
Hindi, kasi mukhang yun po yung...
20:00.8
Hindi, yun pong pinaliwanag po
20:01.9
yung totoo, ma'am.
20:03.8
Kasi hindi naman kayong
20:04.9
maaabot sa ganito
20:05.9
kung hindi po kayo
20:06.8
nagka-issue sa pera.
20:09.6
ang nakikita ko po kasi dito,
20:12.5
na yung purpose talaga nila
20:14.2
is makuha yung mga bata.
20:18.2
during living ni Laila.
20:20.4
Wala kaming pakialam sa kuya
20:22.8
ang pakialam namin
20:24.8
Yun nga, kasi babae.
20:26.4
kung totoong may concern
20:28.8
bakit hindi dalawa
20:30.0
Bakit nasanot-sanot sa paper?
20:31.2
Dalawa naman kinukuha ko.
20:32.2
Ate, may video kami, T.
20:36.3
ang sabi ko sa sarili ko,
20:37.6
ang importante yung batang babae.
20:39.4
Kasi yung lalaki, ma,
20:40.6
may isip na siya.
20:41.9
Ilan taon na po ba yung bata?
20:43.6
O, menor de edad ba rin po yung bata.
20:46.7
kung sino po yung magulang,
20:51.1
ano po ba ang gusto nyo mangyari?
20:52.9
Kunin lang yung isang bata
20:54.5
Dalawa sila, ma'am.
20:56.0
Bakit nyo po gustong kunin?
20:57.5
Dahil lang sa takot nyo
21:02.2
Pero si Sir Ronel po
21:04.2
ay inyong kaanak,
21:05.5
Sa lulo-lulo na po namin.
21:07.2
Yan po yung dininay niya
21:08.2
nung nakaramping interview.
21:09.1
Sa lulo po namin.
21:10.0
Sabi niya doon na
21:10.8
hindi kami related.
21:12.3
Malayo na, di ba?
21:13.0
Malayo na tayong kamag-anak.
21:15.0
Sa lulo-lulo na natin yun.
21:16.6
Hindi tayong malayo
21:17.2
magkamag-anak, T.
21:18.0
Yan ang mahirap lang
21:19.6
kilala ka sa lugar natin
21:22.1
mag-discriminate ng tao.
21:23.7
Ay, hindi, Ronel.
21:25.5
Pinsan na pinsan mo ako.
21:26.5
So, dininay mo nga ako?
21:28.1
sasagutin ko yung abuloy, ma'am.
21:31.2
Yung abuloy mo, ma'am,
21:33.1
may nag-abuloy doon
21:37.1
Mamataya ko sa harapan mo.
21:41.8
300 yung mawak ko.
21:43.0
I think nag-deviate na po tayo
21:46.4
Ang usapan po dito,
21:47.3
kustudiyan nung bata.
21:48.1
Kasi inalungkot po nila yung ma'am.
21:50.6
Ngayon, ang sinasabi mo, ma'am,
21:51.8
hindi mo kinuha yung...
21:53.8
Kung ano man yung pera na yun.
21:54.7
300, pinahiram ko po sa iba yun.
21:56.5
O, paniniwalaan kita.
21:57.9
Paniniwalaan ko din kayo.
21:59.0
Gigit na po tayo.
22:00.3
Ang importante po yung kustudiyan ng bata, ha?
22:02.9
Ma'am, buhay pa po yung tatay.
22:04.5
Yun nga po, ma'am.
22:04.9
Kahit anong sabihin natin,
22:06.1
nasa ibang bansa,
22:07.1
Norwegian or whatever,
22:08.8
the custody should be with the parent.
22:11.5
Yun nga po, ma'am.
22:12.7
Sa ilalim po kasi ng batas natin, ma'am,
22:14.4
nagkakaroon lang po
22:15.3
ng Substitute Parental Authority
22:17.2
in the absence of the pera.
22:19.5
Okay, so namatay po yung kapatid ninyo.
22:21.9
Supposedly, meron po yung hierarchy,
22:23.7
may order of preference po yan.
22:27.0
nung either of the spouses,
22:28.5
yung mag-lolo po ng bata sa nanay side
22:31.3
at sa tatay side.
22:32.3
Kung hindi po sila available,
22:33.4
pwede pong tiyahin, tiyuhin,
22:35.8
basta po at least 21 years old and above.
22:38.4
Or, isa pong adult na in actual custody,
22:44.6
yun po yung kailangan,
22:45.3
kanyang sitwasyon ngayon,
22:46.6
in actual custody of the child po siya.
22:50.8
Pangalawa, ma'am,
22:52.0
ang sinasabi ko po dito,
22:53.3
dahil buhay po yung tatay
22:54.6
at paulit-ulit ko pong tinanong sa kanya kanina,
22:56.8
did you consent for Mr. Ronel
23:00.5
to have custody over your child?
23:02.1
Ang paulit-ulit din po niyang sinabi,
23:05.0
until umuwi po siya ng September.
23:08.3
So, therefore, ma'am,
23:09.3
dahil yung magulang na po ang nagsabi
23:11.4
na kay Sir Ronel po niya
23:13.4
ay pinagkakatiwala
23:16.9
mula po kay Sir Kenote?
23:19.7
Yun pa po, ma'am,
23:20.3
yung inaasikaso namin ngayon,
23:21.5
pero ang alam po ng embassy, ma'am,
23:23.8
Kayo po ang kinakontak ng embassy.
23:27.0
Kung ganun po ang sitwasyon, ma'am,
23:31.7
hindi ko sinasabing
23:32.6
kinakampihan natin siya.
23:34.7
But status ko po,
23:36.2
dahil sila po yung kakonect
23:37.6
ng ating Norwegian embassy,
23:39.6
mas maganda po na nasa kanila muna
23:47.1
Nung kumuha po kami
23:48.6
ng deed certificate
23:49.6
sa Angeles po, ma'am,
23:51.7
nag-video call po yung tatay.
23:56.8
Ayong si Matmat po
23:58.6
Ang sabi ng tatay,
24:00.6
sino mag-look after kay Martha?
24:04.7
Yung bunso ko po yung kapatid.
24:06.5
Ang sabi po ni Matmat,
24:07.6
I will think about it, dad.
24:09.9
Pero kakakausap lang natin.
24:10.6
Oo nga po, ma'am.
24:11.3
Yun po ang sinabi
24:11.9
nung umpisa po, ma'am.
24:15.1
As in, live po natin
24:16.1
siya nakausap kanina.
24:17.3
Ang sinabi po niya,
24:18.8
nag-consent siya sa kanya.
24:23.0
na consent from him.
24:24.6
Pero para po mas malinawan tayo
24:26.3
sa proseso sa DSWD,
24:28.2
pausapin din po natin
24:29.3
yung ating taga-DSWD,
24:31.2
si Ma'am Edna Duazo.
24:32.4
Sige po, salamat po.
24:33.5
Head City Social Welfare
24:35.3
and Development Office
24:36.5
sa Angeles, Pampanga,
24:37.9
kung saan po nakatira
24:38.8
sa kasalukuyan yung mga bata.
24:40.6
Magandang hapon po,
24:42.5
Magandang hapon po,
24:43.4
Atty. At sa lahat po
24:44.7
ng ating mga taga-Pakita.
24:46.6
Good afternoon po.
24:47.6
Narinig naman natin
24:51.5
ng verbal consent
24:53.2
na siya at si yung
24:54.8
kanyang dalawang anak
24:57.5
ng Minister Ronell.
24:59.3
But since wala po siyang hawak
25:01.5
na special power of attorney,
25:03.5
siguro yun po ang dapat
25:04.6
na pakunan nilang
25:06.7
Para po sa kapanatagan
25:15.9
para po makapaggawa
25:18.1
ng ating mga social workers
25:21.5
totoong kalagayan
25:24.8
importante sa atin
25:30.9
pong narinig natin
25:32.0
na verbal yung usapan.
25:34.3
kung wala naman po
25:38.4
i-gagalang po natin
25:43.4
ay binibigay niya
25:44.3
o pinamamahala niya
25:46.4
dito kay Mr. Ronell.
25:48.6
we have to make sure po
25:49.9
through the assessment
25:53.0
na yung dalawang bata
25:55.3
nabibigyan ng sapat
26:01.8
At tama din naman po
26:03.6
si Ma'am Annaline
26:04.4
para siya ay mag-worry.
26:05.7
siya po ay babae,
26:07.6
At tama na po yan.
26:09.4
Nasa ibang bahay po
26:12.2
Pero at the same time
26:14.1
while we also acknowledge
26:15.7
ang inyong karapatan,
26:18.7
para sa inyong mga pamangkin,
26:20.9
meron din pong karapatan
26:22.6
Yun po yung sinasabi namin
26:26.6
kung saka-sakali po
26:27.8
na si Ma'am Annaline
26:28.9
at ang kanya pong
26:30.5
from the mother side
26:31.6
would like to visit
26:37.5
upang magkaroon po?
26:44.9
yung kanilang pamangkin
26:55.2
at pwede naman din po
26:56.9
naming pag-usapan
27:02.0
mga pamangkin po.
27:05.0
na makikipag-cooperate
27:07.5
dahil alam naman po
27:12.1
na may karapatan din po
27:17.6
na itong kanilang
27:24.4
sasama din po kami
27:25.5
kay ma'am Annaline
27:29.8
at yung mga bata po
27:31.2
para malaman din po
27:33.7
tunay na kalagayan
27:37.6
Hingiin ko lang po
27:42.1
pagkuwi po nila dito
27:43.2
ay agad na silang
27:44.4
mag-report sa amin
27:45.4
para magawa na po
27:51.3
At maraming maraming
27:53.0
ma'am Edna Duaso.
27:55.0
Department Head City
27:57.2
and Development Office
28:00.4
Sa magandang hapon
28:01.1
ma'am at maraming
28:02.8
For the information po,
28:04.3
ang magkatabi po matulog
28:06.4
at saka yung kuya.
28:10.2
I think ang pinagmumulan
28:12.8
and Ma'am Annalyn
28:13.5
correct me if I'm wrong
28:16.4
her being a woman.
28:17.9
Siyempre siya po yung
28:18.7
Mababae po ako eh.
28:20.1
Directly nakaanak po
28:23.7
So wala kayang chance
28:24.8
ma'am na mag-aayos
28:27.3
lagi namin sinasabi
28:28.5
yung kapakanan po
28:31.0
ang pinaka-importante
28:31.9
Sa akin po ma'am.
28:34.3
makita yung mga bata.
28:36.1
Kasi misnabis ko na po
28:38.8
Yung pong totoo ma'am.
28:40.3
Hindi ko po hangad
28:41.3
na mawala yung kapatid ko.
28:42.6
Hindi ko po gusto yun.
28:44.1
Wala pong may gusto nun.
28:46.1
Siya lang po kasi
28:46.7
nagpabaya sa sakit po
28:47.8
niyang cervical cancer.
28:50.4
Sabi ko pagpagamot siya
28:51.3
hinayaan lang po niya yun.
28:52.8
Pero asa totoo ma'am
28:54.1
gusto ko po makita
28:56.9
Kasi nakatila po sa akin yun
29:01.7
Santa Lucia po yan.
29:02.8
Andito pa po sa akin
29:06.0
Kaya ang gusto ko
29:07.0
mangyayari yung katulad
29:11.3
yun lang naman gusto ko ma'am eh.
29:13.1
Hindi kami takbuhan eh.
29:14.4
Na hindi kami yung parang
29:16.4
na kikidnapin siya.
29:18.1
Hindi naman kami yung mukhang
29:19.4
mangkikidnap po ma'am eh.
29:22.1
humingi ng tulong
29:25.1
para po mag-gitna po
29:26.3
para yung agam-agam niya ma'am
29:27.7
kung ano po yung inyong
29:29.8
ay hindi din po mangyari.
29:32.1
sa ganon sir Ronel?
29:33.3
Wala pong problema sa akin.
29:34.7
Saka sa lukuyan ba sir?
29:35.9
Wala naman pong problema
29:38.1
ang kalagayan nila?
29:39.1
Okay naman po sir.
29:40.4
So isa po sa ating mga taga
29:43.4
sa Wanted sa Radyo
29:44.8
para po malaman natin
29:47.1
ng dalawang bata.
29:48.1
Hindi lamang po yung
29:50.1
15-year-old na bata.
29:51.8
Kasi hanggat hindi po
29:53.1
nakaka-uwi yung tatay
29:55.5
physical na custody
29:58.8
nung nabanggit ko
29:59.6
si sir po muna sana
30:07.9
sila po yung kausap.
30:11.7
sila ma'am Annaline?
30:13.6
atorino wala naman po
30:15.5
Ang iniisip lang din naman po
30:16.7
namin kasi yung mga bata
30:17.8
kasi ayaw talaga nila.
30:20.4
yung parte na ayaw nila
30:21.9
syempre mga bata po yan
30:23.4
sila ma'am Annaline po
30:24.8
ay may karapatan naman po
30:26.7
kahit ayaw siguro
30:28.3
kahit magkita lang sila
30:32.6
Gusto ko po mamit
30:34.4
So kahit yun lang
30:35.5
mabigay mo sa kanila
30:36.4
para alam niya na okay.
30:37.6
Opo wala po talagang
30:38.4
problema sa akin.
30:39.3
Wala po talagang problema
30:40.8
Pagdating sa mga bata
30:41.7
walang problema sa akin.
30:42.8
O yun po pala eh.
30:45.3
noong time na pumunta
30:47.1
dahil sa nangyari doon
30:50.9
na dumating sila eh.
30:53.4
Bumalik kami doon.
30:54.1
Huwag na nating kalkalin yun
30:55.4
kasi baka si ma'am naman po
30:57.1
noong time na yun
30:57.8
eh nag-worry nga.
30:58.6
Hindi naman nating alam.
30:59.1
Nag-worry pa ako ma'am eh.
31:01.4
So at least ngayon po
31:05.1
Nakausap na rin natin
31:06.0
yung mismong tatay.
31:08.1
sasamahan naman din po
31:10.6
Para makita din po
31:11.6
ng ninyo kung anong
31:12.6
tunay na kalagayan
31:15.0
Okay kayo doon ma'am ha.
31:16.8
Ma'am nanonood yung mga bata
31:18.2
anong gusto mong sabihin
31:19.7
Na-miss na-miss ko na kayo
31:21.4
dahil maliit ka po
31:22.4
inalagaan na kita eh.
31:24.5
Gusto ko lang naman
31:26.1
kaya ako pinaglaban to.
31:27.5
Gusto ko maalagaan kayo
31:31.1
na malungkot po ma'am.
31:33.3
Dahil nung nabubuhay
31:34.4
pa yung nanay niya
31:35.1
nung nagbibigpo kami
31:36.6
alam po niya na may sakit
31:39.2
kahit anong mangyari daw
31:41.2
alagaan ko yung anak niya
31:43.1
lalo na yung anak niya
31:44.9
kasi maliit pa po
31:48.0
ganito na lang po
31:49.5
kausapin po namin
31:51.8
at nandyan naman po
31:54.5
Bibigyan po namin
31:56.2
na makita po yung bata.
31:57.8
So nandyan silang dalawa.
32:06.6
Makikita namin first hand
32:08.8
kung okay ba sila.
32:10.1
Opo sige po ma'am.
32:11.1
Tapos pangalawang bisita
32:13.8
para alam din nila.
32:16.2
Ganun na lang ma'am
32:17.0
paalalayan po namin
32:18.1
kayo sa kabilang studio
32:46.2
Thank you for watching!
