01:14.0
Mga kababayan, narito po ang kwento ng kanyang buhay.
01:28.0
Araw po sa inyong lahat mga kababayan.
01:37.0
Mayroon kasi kami nakita na isang katutubo po.
01:41.0
Ito nakita po ito ni Kuya Eli. Noong kami ay papauwi na ng Davao City.
01:46.0
So hapon na yun eh. Nakita niya itong batang ito.
01:49.0
So kaya binalikan po namin. Buti natandaan po ni Kuya Eli.
01:53.0
Ate, ang sayong mga lang?
01:56.0
Tata ang itawag nila sa ako.
02:01.0
Tata? Okay. Pila ang mga edad ate?
02:05.0
Okay. Kayo po ay ata Manubo o Manubo?
02:09.0
Manubo tribe. So katutubo po ito.
02:12.0
Okay. Isa nga po sa mga napansin namin itong batang ito.
02:16.0
Ano pong pangalan niya?
02:18.0
Nathan. Hi Nathan.
02:20.0
Ako si Kuya Paul.
02:24.0
So ito mga kababayan, siguro, mamaya i-research natin.
02:30.0
Kasi may mga ganito talaga. Ang tawag nito sa Tagalog ay anak-araw.
02:35.0
May mga ganito talagang nangyayari sa isang pamilya.
02:39.0
O pwedeng na mana.
02:41.0
Okay. Tatanungin lang natin si ate.
02:44.0
Nagkaroon ka na ba ng anak na ganto dati? Dili pa?
02:48.0
Okay. Pang ilang anak mo si Nathan?
02:55.0
So pansampu ito. So mayroon tatlo pa. Pila ila-edad?
03:01.0
Anang kinamagulangan ako, karoon 30.
03:09.0
Dahil pakato eh. Nakatulog.
03:11.0
Okay. So si Nathan ilang taon na?
03:19.0
Kasi hindi natin ine-expect na sa mga katutubo magkakaroon ng ganito.
03:25.0
Tingala ganye kung anong kaanak ko yung ganye.
03:27.0
Okay. Pero siyempre nung panahon po na kayo ay siyempre inosente kumbaga.
03:32.0
Nung paglabas niya puti-puti yan eh.
03:34.0
Anong naging unang reaksyon niyo po?
03:36.0
Ako alam eh. Tingala lang ko.
03:39.0
Oh. Hindi ba nagduda si Mister? Sabi niya, bakit puti ang anak ko?
03:43.0
Wala? Kasi yung mata niya?
03:47.0
Napatingnan niyo na po ba sa doktor?
03:50.0
Kasi ito namang ganito mga kabayan. Talagang nangyayari yan eh.
03:53.0
Tingnan niyo po yung mata niya. Napakagbapo.
03:59.0
Napakaginis ng balat. Napakaputi.
04:01.0
Pero nagsusugat siya kasi. Masaylan ito eh.
04:06.0
Masaylan siya sa alikabok. Masaylan siya sa araw.
04:11.0
Nagkakasugat-sugat.
04:12.0
Yung kamay niya, ito, nangingitim-ngitim yung mga kuku niya.
04:17.0
Okay. Nag-aaral siya, ate?
04:20.0
Nag-undang naman.
04:23.0
Nag-staff? Bakit?
04:25.0
Mainitan sa ginganin ako dito na.
04:27.0
Hindi na siya kakaya sa ginganin at sa eskwilahan.
04:32.0
Grade 2 naman ang tane.
04:34.0
Pero gusto niya pa talagang mag-aaral?
04:37.0
Sunod 2 igtingaling. Yung sunod bulan.
04:40.0
Indraw naman ako.
04:42.0
Okay. Mag-aaral na ulit siya?
04:44.0
Kasi sobrang init. Kaya ganun.
04:50.0
Nathan, ako si Kuya Kuil.
04:54.0
Gusto mo mag-aaral?
04:56.0
Gusto mo mag-aaral?
04:59.0
Gusto mo mag-eskwila?
05:01.0
Ayaw mo nang mag-eskwila?
05:03.0
Pabalis eh. Kay kasaba ang maestra.
05:14.0
Kasi naiiba siya. May pagkakataon na nabubuli siya.
05:20.0
Na ano ba sa school?
05:23.0
Nakatsawan galing.
05:25.0
O, kasi naiiba siya eh.
05:27.0
Pero okay lang yun.
05:31.0
Maswerte ka pa rin. Kahit ganun.
05:37.0
Eskwela ka lang. Dili ka iba.
05:40.0
Katulad ka din natin ba?
05:48.0
Pogi man ni Nathan.
05:51.0
Eskwela ka siya. Tanawan na yung teil. Di kami eskwela.
05:55.0
Banuman ka sa bukit. Tanawan na yung teil.
05:58.0
Okay. Kamusta po ang kabuhayan niyo dito?
06:05.0
Kamote ang mukha noon.
06:06.0
Hindi naman po mag-iklamo nila mga bata.
06:08.0
Tulad ng ilang mga katutubo, bagaman sila ay nasa sa bayan, kamote pa rin ang kanilang pagkain dito.
06:17.0
Bihira na lamang din silang magkaroon ng bigas.
06:21.0
Dahil ito lamang ang kanilang kakayanan.
06:24.0
Pagkaman ganito daw ang kanilang pagkain, contento sila at hindi nagri-reklamo ang kanilang mga katutubo.
06:30.0
Ano yung kanun o kuang gabi?
06:33.0
Paano may reklamo nila?
06:35.0
Okay lang. At least nasanay sila na ganun.
06:38.0
Okay lang naman kasi minsan talagang yun po yung pagkain na nakasanayan nila.
06:43.0
Okay lang yun. Healthy man yun.
06:45.0
Sa beso d'yan. Anak-aon.
06:47.0
Ano pong trabaho ng imang bana?
06:53.0
Okay, nagmama kate, no?
06:55.0
Maganda yung ipalitong kalisaw.
06:57.0
Maganda si ate, no?
06:59.0
Baka sa mukha mo na maganda ka noong araw.
07:01.0
Ang mga manubo, asa kayo gigi ka sa una?
07:04.0
Hindi rin ako. Ang buta, taga-
07:06.0
kuwan man daw kasapa nga mga kuwan.
07:09.0
Ano nga sa kasapa?
07:13.0
D'yan ang mga tao po.
07:17.0
Sa trese mong anak, ilan na yung may asawa?
07:25.0
Lima? So daga na yung mong apo?
07:28.0
Ruseo, pilatong akong apo.
07:31.0
Ang dami din, no?
07:32.0
Tapos may maliit ka pa.
07:35.0
Sana last na yun.
07:36.0
Huwag ni-nepose na.
07:42.0
Nagpa-implan naman noon.
07:44.0
Kasi 40 plus ka na,
07:52.0
Ito, bahay niyo na ito.
07:53.0
Ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito, ito.
07:57.0
Ito, bahay niyo na ito.
08:00.0
So mahirap talaga ang buhay?
08:07.0
Kuang sa mga bata.
08:10.0
So may nag-aaral pa kayong mga anak ngayon?
08:14.0
Nga ba kayo grade 9?
08:15.0
Ang grade 7 na ako, nag-ondang lapot.
08:17.0
Kapoy at sige ba, class 1.
08:19.0
Sindroman sila ng school.
08:23.0
Okay. Ito po kasing lugar namin, mga babayan.
08:25.0
Ano nga lugar ito?
08:33.0
Okay. Agusan na po ito.
08:34.0
So, sila naman, nasa centro sila at hindi sila nasa sa bundo.
08:40.0
Pero katutubo pa rin.
08:41.0
Kumbaga sila lang yung mga katutubo na medyo nasa sa, ano na, moderno kahit paan.
08:47.0
Hindi naman syudad, bayan.
08:49.0
Pero mahirap pa din.
08:53.0
Ngayon ba, dahil kanina, kamote lang kinakain nila.
08:59.0
Okay, Paul. Pakuha ang bigas.
09:02.0
Bigyan natin sila ng bigas.
09:04.0
Nakakatawa po, Erin. Batang Erin.
09:07.0
Ako naman, napapanood ko lang itong mga ganito.
09:10.0
Nung araw, sa Rated K, KMJS, at sa iba pang mga, siguro sa ibang-ibang news.
09:18.0
At first time ko din nakakita, ngayon lang, yung malapitan at mahawakan yung katulad nila na,
09:25.0
grabe, pati ang buho, parang manika.
09:29.0
Pero, napaka-gwapo ng bata. Ang ganda ng mata.
09:33.0
Ayan, bigyan kita ng bigas. Okay, lagay mo muna dyan.
09:41.0
Ngayon ba, may pera kayo?
09:48.0
Kapoy na mang-utang.
09:50.0
Kapoy na mang-utang? Okay.
09:52.0
May magpa-utang sa amo, aman may kabayan.
09:56.0
Okay, ito bigyan kita nito, ate. Parang makatulong kami sa inyo, ha?
10:03.0
O, ito P5,000. 2 for 5.
10:06.0
Salamat siya, ha.
10:08.0
Wala, makapalit akag sinilas nila.
10:10.0
O, wala kang sinilas?
10:11.0
Wala mong sinilas.
10:12.0
Ano? Wala pa lang sinilas ni Nathan?
10:15.0
Wala, may mga sinilas na, ano?
10:19.0
Pasos ba yung ipang P5,000?
10:24.0
Yung P5,000, galing po yan kay Tita Pibilab.
10:28.0
Ito naman, 2 for 5.
10:31.0
Galing naman ito kay Sir Alfredo.
10:36.0
Alfredo Lopez. Dagdag.
10:39.0
1, 2, 3, 4, P5,000.
10:46.0
Total of P10,000.
10:48.0
O, salamat siya, ha.
10:50.0
Makapalit na yun, miko anam.
10:53.0
Imagine, miko Andres sa kusina.
10:59.0
Makapalit na kag sinilas ni po niya.
11:01.0
Wala ka pa ng sinilas?
11:03.0
Kaya pala, ganito mga kapabayan yung paal niya.
11:06.0
Tapos, ah, kamusta yung ano?
11:09.0
Siyempre, alam ko sa mga ganito,
11:12.0
kapag mainit yung araw, bawal talaga sila sa mainit.
11:15.0
Yung mata niya, mata siya?
11:18.0
Mata man siya, pero kaya nang mulaan ko na mapas-apas,
11:21.0
yung ini-init tayo,
11:24.0
Ama, asa di ay kama.
11:26.0
Bisag nara ka sa doon niya, di siya kakita.
11:30.0
Okay, pero sa gabi?
11:31.0
Sa gabi to, gabi ito.
11:32.0
Linaw ng mata nila?
11:33.0
Siyempre, maguyod sa imuha.
11:38.0
Ang sakit ni Nathan ay isang komplikasyon na kong tawagin ay albinisep.
11:45.0
At kadalas ang konektado ng sakit na ito ay sa balat,
11:50.0
madalas na pagkasunog o sunburn,
11:53.0
pati na ang skin cancer.
11:56.0
Kaya maiyagi na hindi dapat siya nabibilat sa araw.
12:00.0
Ngunit bukod dito,
12:01.0
madalas din ang mga taong katulad niya na may ganitong problema o sakit
12:06.0
ay madalas nagkakaroon ng emosyonan
12:09.0
dahil sa mga taong mapanokso o nangungutya.
12:14.0
Kaya sana mga kababayan,
12:15.0
kung magkita tayo ng ganito
12:17.0
o may kakilala tayo na may ganitong uri ng karamdaman,
12:21.0
ay huwag natin silang kutsain.
12:23.0
Dahil mataki ang impact na naidudulot nito sa kanilang buhay.
13:00.0
Mga sanina, mayroon siya sanina?
13:03.0
Mag-quand out na yung mga sanina.
13:05.0
Palit na tag-sanina, limonya.
13:07.0
Papalit ka ni mama ng sanina.
13:09.0
Anong tawag niya sa iyo, te?
13:16.0
So, gutom pa ikaw?
13:20.0
Paul, gusto mo ng hotdog?
13:23.0
Hotdog? Gusto mo hotdog?
13:24.0
Paul, kunin mo yung ano natin.
13:26.0
Pagluluto kita ng hotdog,
13:29.0
para makakain ka ng hotdog.
13:32.0
Tignan mo yung kamay niya, oh.
13:34.0
Huwag ka na maglaro.
13:36.0
Wala nga, di payagpayag siya yung puyo.
13:39.0
Para maingatan yung...
13:41.0
Kasi maselan yung kutis niya, te.
13:43.0
Mas lagi mo siyang jakitan.
13:45.0
Kasi magsusugat ito, eh.
13:47.0
Tignan mo, nagsusugat na puyo.
13:49.0
Kakit naman na rin batang ere.
13:54.0
Yung buhok niya, oh, parang...
13:56.0
Parang tininaan ng ano, pero normal.
14:03.0
Tignan niyo po yung mata niya.
14:06.0
Yung talagang foreigner na British or what.
14:10.0
Ang mata niya green.
14:11.0
Gumagalaw, galaw na ganyan.
14:14.0
Ganito, maliwanag ang mata niya.
14:16.0
Pero pag nainitan siya,
14:20.0
yung paglilaro niya sa mga katulad niyan,
14:25.0
Yung mga bata, kalaro na.
14:29.0
Sahay, away yun siya, sumbag.
14:33.0
Minsan ba tinanong niya sa iyo, Nay,
14:34.0
bakit ganito yung, ano, oh.
14:36.0
Ano, ganyan sa ma?
14:38.0
Sige, magtuyog akong mata.
14:41.0
Sige, magtuyog na imong mata.
14:43.0
Tinanong niya kung bakit ganyan siya.
14:46.0
May ikot daw ang mata niya.
14:51.0
O, may dala kami dito ang show case number one.
14:54.0
Pagluluto kita ng hotdog, ha.
14:59.0
Hindi po kami prepared.
15:03.0
Kasi kaya po kami nagdala ng ganito.
15:11.0
never naman silang nakatikim ng ganito.
15:13.0
Yung pinapangarap nila minsan,
15:15.0
na sana makatikim kami ng gano'n,
15:17.0
hindi nila natitikman.
15:18.0
So, kami na yung gumawa ng paraan.
15:20.0
Para at least mabilis nating maluto.
15:23.0
Luluto kita ng hotdog.
15:25.0
Ugasin na yung kamay.
15:30.0
Meron naman tayong butane dito.
15:32.0
O, dito ka muna, te.
15:35.0
Pwede naman siguro dito ipatok, no sis?
15:37.0
O, diyan ka lang.
15:38.0
O, diyan ka lang.
15:39.0
Okay lang hindi nakakapasok.
15:43.0
Nathan man akong,
15:44.0
Bulaw man akong itawag siya.
15:49.0
Itawag niya, Nathan.
16:06.0
Luluto na natin sa Nathan ng hotdog.
16:11.0
Hotdog rin wala kang Nathan.
16:13.0
Nakatinaw na ng hotdog.
16:15.0
Kailangan na sila yung mga kuhaan sila dito.
16:22.0
Ayaw ba ako yung sinko?
16:23.0
Kung ako yung sinko matagan,
16:25.0
pahiling na lang.
16:30.0
Di na lang siya mo.
16:32.0
Saba, saba, basta.
16:35.0
Ayaw, ayaw sigliho dito.
16:39.0
Tukurin ko lang ito, ate.
16:43.0
Lati pasensya ka na
16:44.0
nakikigamit ako ng kusina.
16:58.0
Mahulog ng ilang kuhaan.
17:39.0
Luto lang tayo ng hotdog.
17:42.0
Pasensya na po kayo.
17:46.0
Hindi kami prepared.
18:27.0
Hindi ka bla-blaga.
18:38.0
Huwag kang maglakaw-lakaw para hindi ka magsugat-sugat ang kamay.
18:53.0
Nasama siya sa bukil.
18:59.0
Hindi ka magsugat, sir.
19:01.0
Hindi ka magsugat sa bukid.
19:02.0
Mas gusto daw po nito na sa bukid na lang siya para...
19:12.0
Mas okay na yung iskwila ka.
19:15.0
Iskwila ka, sunod ha, bantay ka.
19:18.0
Nanamantay pa rito ang sinilas ninyo.
19:26.0
Parit naman tayo sinilas ninyo.
19:40.0
Sakto may istik si ate.
19:49.0
Ay, ano ito siya?
19:53.0
Kasarap ito, gagata.
20:00.0
Ay, nakain ako niyan.
20:02.0
Sarap po yung tawag yun sa aming kuhol.
20:05.0
Punggok mo na sa amin.
20:07.0
Lagyan naman natin dito.
20:10.0
May kanin si ate.
20:12.0
May palit ng kanin dito, te?
20:17.0
Magsaing sana, no?
20:45.0
Dito ko muna dito, sis.
20:56.0
Nakain na si Nitan.
21:02.0
Gusto niya ito, te?
21:11.0
Hawakan mo dito, te.
21:13.0
Para may ulam yung mga bata.
21:16.0
Para mamaya may sudan sila.
21:20.0
May sudan yun, Tan.
21:22.0
Kainin ka na, Nitan.
21:30.0
Naulaw po siya. Mahihiyain.
21:32.0
Pero mahihiyain talaga siya.
21:34.0
Hindi naman. Ngayon lang.
21:36.0
Bago pa niya makita.
21:43.0
Pero sige na niya makita ito.
21:46.0
Sana makapag-aaral ka, ha?
21:50.0
Skwela ugtarong, sunod na skwela, ano?
21:53.0
Skwela na ka, Tan.
21:55.0
Anong pangandoy niya pagdako?
21:57.0
Anong pangandoy niyo pagdako, Nitan?
22:00.0
Pangandoy daw ngayon, Tan.
22:02.0
Anong pangandoy, Nitan?
22:04.0
Di tingali ka pwede magsundalo, Tan.
22:07.0
Basig di ka kita.
22:10.0
Di pwede magsundalo.
22:12.0
Teacher. Gusto mo ba teacher?
22:14.0
Nang maestro kasi.
22:22.0
Sigira ka uli ito sa iyo.
22:23.0
Kuhaan, estudyante.
22:27.0
Tuyog-tuyog ang mata.
22:30.0
Umiigot kasi ang mata.
22:32.0
Gumaganan po kasi ang mata niyang mga kababayan.
22:36.0
Pagtanawan siya ngayon.
22:37.0
Normal naman po iyan.
22:40.0
Sige, mga kababayan.
22:42.0
Maraming salamat po.
22:43.0
Siya po ulit si Nitan.
22:45.0
Sa Tagalog nga ang tawag yan, anak-araw.
22:50.0
Sila po ay mga ata...
22:55.0
Mga katutubo din po ito.
22:57.0
Salamat po ulit kay Tita Pibilab,
23:02.0
Thank you so much.
23:03.0
God bless everyone.
23:05.0
Don't forget to like and share po ng ating video.
23:08.0
At kung bago lang po sa aming YouTube channel,
23:10.0
huwag kalimutang mag-subscribe.
23:12.0
At huwag niyo po rin kalimutang i-subscribe
23:14.0
ang channel ni Tita Pibilab.
23:16.0
Maraming salamat po.
23:17.0
And God bless everyone.
23:19.0
Nitan, ba-bye tayo.
23:41.0
Anak mong inhabited by
