12 Babala sa may High Blood at Maintenance na Gamot. - By Doc Willie Ong
00:34.0
anong mga dapat gawin, bawal kainin kung meron silang high blood pressure.
00:40.0
Kaya ituturo ko sa inyo itong 12 tips.
00:42.0
Pero bago yun, kung meron kayong maintenance,
00:45.0
lagi ko naman natuturo sa ibang videos ko,
00:48.0
okay yung generic na amlodipine para kung mataas ang blood pressure nyo.
00:54.0
Binabantayan lang, minsan nagmamanas yung iba.
00:57.0
Maganda rin yung Losartan kung may diabetes kayo
01:00.0
o kung hindi ganun kataas ang blood pressure.
01:03.0
Itong mga maintenance na gamot, maganda yan para maibaba yung blood pressure nyo.
01:08.0
Sa mga pag-aaral, dagdag siyam na taon.
01:13.0
Dagdag 9 years sa life expectancy mo.
01:16.0
So kung yung buhay nyo dapat up to 70 years old.
01:20.0
Pag naka-maintain kayo sa high blood, aabot ng 79.
01:24.0
Dagdag kasi siya.
01:26.0
Nakokontrol yung blood pressure.
01:28.0
Kaya ang gusto ko, yung mga nakikinig sa akin, mga followers ko,
01:32.0
mas maganda wala pa sa 140 over 90 ang blood pressure nyo.
01:38.0
Yun talaga, pakiusap ko sa inyo.
01:40.0
Huwag nyo papalampasin sa 140 over 90.
01:43.0
Kasi baka meron nakikinig sa atin, 160 blood pressure
01:47.0
o 180 ang blood pressure.
01:52.0
Sa lahat ng bagay, ito hindi dapat baliwalain ang high blood pressure.
01:56.0
Yung diabetes, pag hinayaan mo, matagal pa yun.
02:00.0
Pero delikado, diabetes, pag hinayaan mo, may complication din.
02:05.0
Ang cholesterol, hayaan mo mataas, matagal pa yun bago magbara sa ugat.
02:09.0
Pero ang high blood, pag hinayaan mo, within 1 day, 2 days, pwede tayo ma-stroke.
02:15.0
So gusto ko, less than 140 over 90.
02:19.0
Pero yung 140 over 90, hindi yan yung pinakamagandang number.
02:24.0
Parang minimum lang yan.
02:26.0
Kung kayo may diabetes, may kidney disease, mas maganda 130 over 80.
02:34.0
Ulitin ko, bago yung numero sa may kidney disease at may diabetes,
02:39.0
dapat 130 over 80 o mas mababa pa.
02:43.0
Yan ang tinatarget natin.
02:45.0
Sa mga senior naman, may edad.
02:47.0
Pag may edad naman, minsan naman, medyo kakaiba sa senior,
02:51.0
minsan pinapalampas ko konti.
02:53.0
Misan, kahit 140, 150 pa minsan, minsan,
02:57.0
pinapalampas ko basta wala silang sintoma.
03:01.0
So iba-iba. Iba-iba ang blood pressure para sa inyo.
03:05.0
Pero alam nyo naman yan.
03:07.0
May tao, sanay sa 100 over 70.
03:11.0
O yung mga babae, iba, sanay sa mga 90 over 60.
03:15.0
Okay lang yun. Sanay kayo sa mababang blood pressure.
03:18.0
Kaya mararamdaman nyo kung minsan tumaas kayo.
03:21.0
Maganda nga minsan na high blood kayo eh.
03:23.0
Umabot kayo kunwari minsan ng 140 over 90,
03:27.0
sasakit na ulo nyo, mangangapal na dito.
03:30.0
Ako, dati, matagal na, many years ago, na high blood ako some beses eh.
03:35.0
May family issues nun eh. May gulo nun.
03:39.0
So naramdaman ko, uy, bakit parang mabigat, parang mabigat.
03:43.0
Tapos sinay ko blood pressure ko 140 over 90.
03:46.0
So ibig sabihin, mataas na yun para sa akin.
03:48.0
Mapifeel mo. Iba, parang makapal siya.
03:51.0
So kung ano yung sintomas mo nung high blood ka, tandaan mo na.
03:55.0
Yun na ang warning sign na para sa'yo. Hindi pare-pareho ang tao.
04:00.0
Ano tong 12 tips? Kailangan natin alam.
04:03.0
Number one, yung alat ng kinakain nyo, babawasan.
04:07.0
Kanina kumakain ako ng sinigang na baboy eh. Okay naman sinigang na baboy.
04:12.0
Kaya lang kinain ko yung gulay. Hindi ko na nilagyan ng patis.
04:16.0
Iba, masarap ang patis sa sinigang. Pero hindi ko nilagyan kasi bawal ang salty foods.
04:21.0
Kung may manas, may high blood, takot kayo sa high blood, huwag na maalat.
04:25.0
Kasi maalat na ang pagkain natin.
04:28.0
Pag binawasan mo yung alat sa pagkain, bababa ang blood pressure mo.
04:33.0
Number two, bawal ang alak kung umiinom kayo ng gamot sa high blood.
04:38.0
Bakit bawal ang alak? Yung alak at gamot mo sa high blood, naghahalo.
04:44.0
Nag-mimix siya eh. Hindi po pwede.
04:47.0
Pag umiinom ka, naglalasing ka. Tapos ininom ka ng gamot sa high blood.
04:51.0
Pwedeng lumakas yung gamot. Pwedeng bumagsak ang blood pressure mo.
04:57.0
So magloloko yung blood pressure mo kung malakas ang ininom mo ng alak.
05:01.0
Kaya hindi nga pwede pagsabay.
05:03.0
Alak, halos lahat ng gamot. Yung mga may anti-depressant sa mental health.
05:11.0
Bawal uminom ng alak. Magugulo yung dosis ng gamot mo.
05:15.0
Number three, na bawal din. Dapat ingatan na lang. Hindi ko na lang pagbabawal.
05:21.0
Yung mga pain reliever. Lagi ko sinasabi. Yung mga NSAIDs.
05:25.0
Ibuprofen, naproxen, mefenamic. Ingat tayo kung may high blood.
05:31.0
Kasi pwede makasira ng kidneys itong mga pain reliever.
05:36.0
Tanungin nyo sa nephrologist. Isang araw, dalawang araw inumin pain reliever? Okay.
05:42.0
Siguro maximum five days. Pero yung matagalang pag-inom ng pain reliever, nakakasira ng kidneys. Nakakasira ng tiyan.
05:51.0
Bakit pa ba binibenta yan? Siyempre binibenta yan sa tamang gamit.
05:55.0
Sa tamang gamit. Meron namang pinagagamitan na tama din.
06:00.0
Decongestant yung para sa sipon. Medyo bawal sa high blood.
06:05.0
Ako, takot ako uminom ng mga... hindi ko na lang mabangitin yung brand.
06:09.0
Basta yung para sa sipon. Alam nyo naman yan eh. May mga phenylephrine. Yung mga gayaan. Parang kapatid niya ng epinephrine eh.
06:18.0
So, nababawasan nga sipon mo. Pero nababawasan.
06:19.0
So, nababawasan nga sipon mo. Pero nababawasan nga sipon mo. Pero nababawasan nga sipon mo.
06:20.0
Pero nababawasan nga sipon mo. Pero nababawasan nga sipon mo.
06:21.0
Pero naka-high blood ka naman. So, yun ang side-effect nun.
06:24.0
Kaya kung may high blood ka, iwas din yan sa gamot sa sipon.
06:28.0
Pero yung mga para sa ethamol, okay. Gamot sa ubu, okay lang. Hindi naman kontra sa high blood.
06:33.0
Number 4, sa suha. Pwede kumain ng suha. Kumain ako ng suha kahapon.
06:38.0
Pero huwag lang sobrang daming suha.
06:42.0
Kasi kung masyadong maraming suha, pwede tumaas ang doses ng mga amlodipine at ibang gamot sa high blood.
06:48.0
dipin at ibang gamot sa high blood.
06:50.2
Suha and grapefruit kasi medyo may interaction.
06:54.7
ito bawal sa may uminom ng gamot sa high blood,
06:60.0
Yung mga naka-losartan,
07:02.3
lahat na may sartan,
07:04.4
irbesartan, valsartan,
07:08.0
Pwede maging abnormal yung baby.
07:09.7
Kaya kung bata pa kayo,
07:13.8
nabigyan kayo ng losartan,
07:15.7
pero huwag kayong mabubuntis.
07:25.0
pero hindi ganun kasama.
07:26.7
Hindi ganun kasama.
07:27.8
Siguro pag nalaman mo na buntis ka,
07:30.0
naka-amlodipin ka,
07:32.2
ililipat sa ibang gamot.
07:34.1
Merong gamot na pang buntis lang.
07:39.3
siyempre bawal naman ni garilyo.
07:41.4
Kasi pag naninigarilyo,
07:43.1
tataas din yung blood pressure mo,
07:44.9
kontra din sa gamot mo.
07:48.2
konting ingat sa pag-inom ng kape.
07:52.0
Kasi pag maraming kape,
07:53.5
lalo na kung matapang yung kape mo,
07:55.4
nakakapalpitate siya.
07:59.0
hindi ko naman kayo totally pagbabawalan.
08:02.5
Pero kung malakas kayong magkape,
08:04.5
six cups of coffee,
08:06.8
tapos nakagamot kayo sa high blood,
08:09.1
baka tumasa ang blood pressure.
08:14.9
Sobrang stress, sobrang trabaho,
08:18.9
Ayan, nakaka-high blood talaga.
08:20.5
Very obvious yan.
08:22.3
Karamihan ang naka-high blood,
08:23.9
konektado sa trabaho nila.
08:26.6
Kung may deadline sa work,
08:29.4
high blood na high blood.
08:31.1
Kung nakabakasyon sila ng dalawang araw,
08:34.9
biglang bagsak yung blood pressure.
08:37.2
Pag nasa office siya,
08:38.3
ang blood pressure niya,
08:41.1
Tapos tinigil niya trabaho niya,
08:43.1
nasa bahay na lang siya,
08:44.4
blood pressure niya,
08:45.4
120 over 80 na lang.
08:47.4
Kahit walang gamot,
08:48.4
hindi na tumataas yung blood pressure.
08:50.9
Yung mental stress nakaka-high blood.
08:53.4
Number nine out of twelve na bawal gawin.
08:55.4
Siyempre, bawal itigil.
08:57.4
Dapat tuloy-tuloy lang yung gamot
08:59.4
kasi usually ang effect ng itong gamot,
09:01.4
kung bago lang kayo umiinom,
09:03.4
hindi naman pag inom nyo ngayong umaga,
09:05.4
bababa na agad sa hapon.
09:08.4
Uminom ka sa umaga,
09:09.4
bababa konti sa hapon.
09:11.4
Pero hindi yun ang total effect.
09:13.4
Usually, itong gamot,
09:15.3
mga one week or two weeks.
09:17.3
Kung ang blood pressure na 180, 100,
09:20.3
tapos uminom kayo ng amlodipine,
09:23.3
bumaba ng 160 over 90.
09:28.3
Hindi pa yun ang total effect.
09:31.3
Tuloy mo lang yung gamot ng one week,
09:36.3
dun bababa ng baka 130 over 80 blood pressure mo.
09:40.3
Kasi nga, may added effect siya.
09:42.3
Pag tinigil mo agad,
09:43.3
baka tumaas ulit.
09:44.3
Paalam nyo muna sa doktor nyo.
09:46.3
Pwede mo lang itigil
09:48.3
kung na low blood ka
09:51.3
Bihira lang mangyari yun.
09:53.3
yung nag 90 lang ang blood pressure mo
09:56.3
o nag 80 yung blood pressure,
09:58.3
80 over 50 sa gamot.
10:03.3
baka na dehydrate ka,
10:08.3
pumaksak blood pressure.
10:11.3
nasobrahan sa gamot.
10:12.3
Mas marami sa kababayan natin,
10:17.3
high cholesterol diet.
10:19.3
Bawal din siyempre.
10:20.3
Iwas na sa mga matataba,
10:24.3
kung may high blood ka na.
10:29.3
yung init ng panahon,
10:33.3
nakakahigh blood din.
10:40.3
nakakahigh blood.
10:43.3
nakakahigh blood yan.
10:44.3
Nag-away kayo ng misis mo,
10:46.3
nag-away kayo ng mister mo,
10:48.3
makahigh blood ka nyan.
10:55.3
makahigh blood ka rin dyan.
10:57.3
kaya yung iba nga binibigyan ko,
10:59.3
So, kailangan ma-resolve din yan
11:05.3
pag may sintomas na kayo,
11:06.3
sumasakit na yung ulo,
11:08.3
pumataas na yung blood pressure,
11:12.3
baka mataas blood pressure nyo.
11:14.3
pumuputok yung ugat sa mata,
11:17.3
Meron kayong makikita ng tao,
11:19.3
may dugo sa mata.
11:21.3
usually sa high blood din yan,
11:23.3
So, yan ang mga complication ng high blood.
11:25.3
baka may ibang mangyari.
11:28.3
So, sana po nakatulong to.
11:30.3
kung pacheck-check nyo yung blood pressure nyo,
11:32.3
dapat normal yan.
11:34.3
Pag hindi normal yan,
11:35.3
balik tayo sa doktor nyo,
11:36.3
pwede yung amlodipine,
11:38.3
pwede yung losartan,
11:41.3
Ito kasi generic eh.
11:43.3
Meron din ang mga branded,
11:46.3
kung may pera kayo pambili.
11:47.3
Pero kung walang pera,
11:48.3
pwede na tayo dito sa mas mura.
11:54.3
Pag pumayat kayo ng 10 pounds,
11:57.3
bababa blood pressure nyo
11:59.3
ng mga 5 points to 10 points.
12:01.3
Bawas timbang lang,
12:07.3
mas bababa blood pressure.
12:11.3
Pwede ba Dok ako mag-jogging,
12:13.3
high blood pa ako?
12:15.3
Habang high blood ka pa,
12:19.3
hindi ka pwede mag-jogging muna.
12:22.3
Inom ka muna gamot.
12:23.3
Hayaan mo muna bumaba.
12:25.3
Pag bumaba na yung blood pressure,
12:27.3
tsaka ka na pwede ulit
12:32.3
naka-maintenance ng aspirin din.
12:36.3
Kung nabigyan kayo ng aspirin,
12:37.3
okay yung aspirin,
12:39.3
normal na blood pressure mo.
12:41.3
Pero kung blood pressure mo,
12:48.3
pampalabnaw ng dugo,
12:50.3
tapos high blood mo,
12:51.3
mataas pa yung C-rate ng dugo,
12:53.3
ay baka lalong dumugo.
12:57.3
controlled ang BP
12:58.3
bago maka-exercise,
13:01.3
matuloy yung mga ibang gamot po nila.
13:03.3
So ingat po palagi.
